Transplantasiya

Transplantasiya və ya orqan nəqliinsan orqanizminin bir hissəsinin digər insana köçürülməsi

Müqəddəs Kosmas və Damian tərəfindən mələklərin köməkliyi ilə aparılan ayaq transplantasiyası

TarixRedaktə

Dünyada ilk orqan transplantasiyası əməliyyatı 1883-cü ildə isveçrəli cərrah Teodor Koxer aparılmışdır: o, gənc kişidə qalxanabənzər vəzi dərialtı qarın nahiyyəsinə köçürmüşdür [1].

NövləriRedaktə

Donordan asılı olaraq orqan köçürülməsi bir neçə cür olur:

  • avtogen (avtoloq) transplantasiya - eyni insanın bədəninin bir bölgəsindən digər bölgəsinə toxuma köçürülməsi,
  • allogen transplantasiya - bir insandan başqasına aparılan orqan (toxuma) köçürülməsi,
    • izogen (singen) transplantasiya zamanı monoziqot (tək yumurta) əkizlerde orqan köçürülməsi.
  • ksenotransplantasiya - bir heyvan növündən başqasına orqan (toxuma) köçürülməsi,
  • süni orqanlar,
  • kök hüceyrələrdən orqanların klonlaşdırılması.

Orqanın nəql edildiyi yerdən asılı olaraq üç cür transplantasiya növü olur:

  • izotop - orqanın köçürülmə yeri və toxuması eynidir (məs., pankreas ada hüceyrələrin transplantasiyası),
  • ortotop - orqanın köçürülmə yeri eynidir (məs., ürək transplantasiyası),
  • heterotop - orqanın köçürülmə yeri eyni deyil (məs., böyrək transplantasiyası).

Köçürülmüş orqan və toxumalarRedaktə

GöstərişlərRedaktə

QanunlarRedaktə

[13]

Əməliyyatdan sonrakı dövrRedaktə

Xarici keçidləriRedaktə

Həmçinin baxRedaktə

İstinadlarRedaktə

  1. "Organspende - Die Geschichte der Organtransplantation". 2013-12-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.
  2. Donald M Botta Jr, MD - Heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
  3. Richard E Chinnock, MD - Pediatric heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-16 at the Wayback Machine. eMedicine.
  4. Albert Faro, MD - Pediatric lung transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine. eMedicine.
  5. David Hatch, MD - Pediatric kidney transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-05 at the Wayback Machine. eMedicine.
  6. Cosme Manzarbeitia, MD - Liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-30 at the Wayback Machine. eMedicine.
  7. David A Axelrod, MD - Split liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-03 at the Wayback Machine. eMedicine.
  8. Dixon B Kaufman, MD - Pancreas transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-01 at the Wayback Machine. eMedicine.
  9. Stuart M Greenstein, MD - İntestinal transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-21 at the Wayback Machine. eMedicine.
  10. Seigo Nishida, MD - Pediatric Intestinal and Multivisceral Transplantation. eMedicine.
  11. Ajay Perumbeti, MD - Hematopoietic stem cell Transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
  12. Bardia Amirlak, MD - Hand transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-08 at the Wayback Machine. eMedicine.
  13. "İnsan orqan və (və ya) toxumalarının transplantasiyası haqqında Azərbaycan respubliksaının qanunu". 2021-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.

VideoRedaktə