Trifenilmetan — molekulunda üç hidrogen atomunun fenil qrupları ilə əvəz olunduğu karbohidrogen, metanın törəməsi. Kimyəvi formulu: (C6H5)3CH.

Trifenilmetan
Ümumi
Kimyəvi formulu C₁₉H₁₆[1]
Molyar kütlə 0 kq[1]
Fiziki xassələri
Sıxlıq 1,014 q/sm³[2]
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi 92 ± 0,7 °C[2]
Qaynama nöqtəsi 359 °C[2]
Optik xüsusiyyətlər
Sındırma əmsalı 1,5839[2]
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm. 519-73-3
PubChem
ChEBI 76212
ChemSpider

Trifenilmetan almaq üçün aşağıdakı üsullar əlverişlidir:

  1. Fridel–Krafts reaksiyası üzrə xloroforma və ya benzalxloridə benzolun təsiri
  2. Benzoy aldehidinin benzol ilə kondensləşməsi

Be reaksiya aromatik fenollaraminlər ilə yaxşı nəticə verir və trifenilmetanın özünün yox, onun törəmələrini (trifenilmetan boyaqlarını) almaq üçün əhəmiyyətlidir.

Trifenilmetan 92,50C-də əriyir və 3590C-də qaynayır. Spirtdə, efirdə və benzolda yaxşı həll olur. Trifenilmetanda CH qrupu ilə birləşmiş üç fenil qrupu CH hidrogeninin titrəkliyini artırır və bu hidrogen asanlıqla əvəz olunur. CH qrupu asan oksidləşir. Bu səbədən trifenilmetana xlorla, ya bromla təsir etdikdə trifenilxlometan ya trifenilbrommetan alınır, oksidləşdirdikdə üçlü spirt – trifenilkarbamil əmələ gəlir.

İstinadlar

redaktə

Mənbə

redaktə
  • M. Mövsümzadə "Üzvi kimya", Maarif-1966.