Tunisin fəthi (1535)

Tunisin fəthi 1535-ci ilin iyun ayında Tunis şəhərinin Osmanlı imperiyasının nəzarətindən çıxaraq İspaniya imperiyasının nəzarəti altına keçməsi ilə nəticələnən döyüşdür.

Tunisin fəthi

Halkü'l-Vada edilmiş olan hücumu göstərən Jan Cornelisz Vermeyenin ait bir tablosu. Arxa planda Tunis görünür.

V Karlın 1535-ci ildə Tunisə girişini göstərən Jan Cornelisz Vermeyenin qravyürası.
Yeri
Səbəbi Tunisin Osmanlılar tərəfindən alınması
Nəticəsi Müttəfiqlərin qələbəsi. Tunisin Osmanlı nəzarətindən geri alınması
Münaqişə tərəfləri

V Karl:

 Osmanlı imperiyası
Fransa krallığı

Komandan(lar)

V Karl
İspaniya Álvaro de Bazán
İspaniya García Álvarez de Toledo
İspaniya Fernando Álvarez de Toledo
Andrea Doria
Portuqaliya krallığı Luís

Osmanlı imperiyası Xeyrəddin Barbarossa

Tərəflərin qüvvəsi

Ümumi əsgər: 60.000
Ümumi gəmi: 398
İspaniya 207 gəmi[1]
10 qalyon
6 qalyon
19 qalyon
1 man-of-war tipli gəmi və 20 karavella
8 qalyon
4 qalyon
60 hulks

Osmanlı imperiyası 82 döyüş gəmisi[2]
2 qalyon[3]

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Arxa plan

redaktə

1532-ci ildə Osmanlı sultanı olan I Süleyman Əlcəzairdə olan Barbaros Xeyrəddin Paşanı İstanbula çağırtdıraraq ona yeni bir donanma yaratmasını əmr etmişdir. 1532-ci ilin avqust ayında Xədim Həsən Ağanı öz yerinə naib təyin edərək yola çıxan Barbaros Xeyrəddin Paşa 1533-cü ilin dekabr ayının axırlarında İstanbula çatır.[4][5] Burada Osmanlı donanmasının admiralı rütbəsinə yüksəldildikdən sonra 1534-cü ilin may ayında səksən gəmi ilə bərabər İtaliyaya hərbi səfər təşkil etmişdir. O, burada bir sıra kiçik hücumlar həyata keçirdikdən sonra, Tunis istiqamətində hərəkət etmişdir. Buraya təşkil etmiş olduğu hücumlar nəticəsində 1534-cü il avqust ayının 16-da Hafsilərin nəzarəti altında olan şəhəri ələ keçirmişdir.[6] Belə bir ağır məğlubiyyətə düçar olduqdan sonra Hafsilərin başçısı olan Mövlay Həsən Müqəddəs Roma İmperatoru V Karldan kömək istəmək məcburiyyətində qalmışdır.[7]

1535-ci ilin may ayında imperator V Karl Andrea Dorianın komandanlığı altında böyük bir donanma hazırlatmış və özünün də iştirakı ilə Halkü'l-Vad ərazisinə qoşun çıxardılmışdır. V Karla sadiq olan dövlətlər ilə bərabər, Genuya Respublikası, Portuqaliya krallığı, Papa dövlətiMalta Cəngavərləri də bu mühasirə zamanı imperatordan öz dəstəklərini əsirgəməmişdirlər. Osmanlı imperiyası isə öz növbəsində müttəfiqi olan Fransa krallığından dəstək almışdır. Baş vermiş olan hərbi əməliyyatlar zamanı Osmanlı tərəfi məğlubiyyətə düçar olarkən, Barbaros Xeyrəddin Paşa isə öz növbəsində Əlcəzairə çəkilmək məcburiyətində qalmışdır. Tunisi ələ keçirdikdən sonra V Karl, Mövlay Həsənin hakimiyyətini özünə qaytarmış və öz əsgərlərinin bir hissəsini şəhərdə yerləşdirdikdən sonra avqust ayında buradan ayrılmışdır.[7]

İstinadlar

redaktə
  1. Aralıq dənizi donanmasında 15 qalyon, Kantabria donanmasında 42 gəmi, Malaqa donanmasında 150 gəmi
  2. Crowley, Roger; sf. 61
  3. Garnier, sf. 96
  4. Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 371
  5. Arıkan, Muzaffer; Toledo, Paulino; sf. 491
  6. Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 372
  7. 1 2 Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 373