Ukraynalıların Efiopiya–Eritreya münaqişəsində iştirakı
Ukraynalıların Efiopiya–Eritreya münaqişəsində iştirakı — Efiopiya–Eritreya müharibəsi zamanı Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hərbi məsləhətçilərinin, həm Eritreya Silahlı Qüvvələri, həm də Efiopiya Silahlı Qüvvələrinin tabeliyində olan ukraynalı muzdluların fəaliyyəti .
| Ukraynalıların Efiopiya–Eritreya münaqişəsində iştirakı | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Qərargah | |
Tarixi redaktə
1998-ci ilin mayında Eritreya ilə Efiopiya arasında ərazi mübahisəsi zəminində silahlı münaqişə baş tutmuşdur. Qarşıdurma həm də etnik mənbəyə malik idi. Toqquşmalar sərhəddəki insidentdən sonra başlamış, ardınca Eritreya Silahlı Qüvvələri Efiopiyanın Tıqray və Afar vilayətlərinin ərazisinə daxil olmuşdu.
Rusiya ordusuna güvənən efiopiyalılardan fərqli olaraq, eritreyalılar Ukraynanın hərbi-texniki dəstəyinə müraciət etmişdilər. Artıq yayda Kiyev–Əsməra hava körpüsü təşkil edilmişdi.[1]
Elə həmin il bir qrup eritreyalı pilot Ukraynanın təlim mərkəzlərində yeni avadanlıqlar üçün sürətləndirilmiş yenidən hazırlıq kursu keçmişdi. Ukrayna və Bolqarıstan texniki işçiləri Eritreya Hərbi Hava Qüvvələrinə xidmət etmək üçün ölkəyə gəlmişdilər. Ukraynalılar təlimatçı pilot kimi də fəaliyyət göstərirdilər. Eyni zamanda, üçüncü dövlətlər tərəfindən Eritreyaya verilən silah və hərbi texnikanın daşınması ilə də məşğul olurdular. 17 iyul 1998-ci ildə xüsusi texnika daşıyan Ukraynanın İl-76MD (qeydiyyat nömrəsi UR-UCI) təyyarələrindən biri Əsməra yaxınlığında qəzaya uğrayaraq qəzaya uğramışdı.[1]
Bəzi məlumatlara görə, ukraynalı mütəxəssislər efiopiyalıların tərəfində vuruşan keçmiş sovet respublikalarının vətəndaşları ilə, xüsusən də ruslar ilə toqquşmalara girə bilərdilər. Ukrayna Afrika Tədqiqatları Mərkəzinin həmtəsisçisi Oleksandr Mişinin sözlərinə görə, müharibə edən tərəflərin faktiki olaraq bütün pilotları Ukrayna və Rusiyadan olmuşdu, onlar bir-birləri ilə atışmalarda olurdular. O, hətta 1998–2000-ci il hadisələrini "birinci Rusiya–Ukrayna müharibəsi" adlandırmışdır.[2] Jurnalist Vadim Andryuxin qeyd etmişdi ki, o zaman ABŞ kəşfiyyatı guya döyüşən tərəflərin pilotları arasında radio rabitəsini kəsmişdi. Hamısı rusca danışır, söyüş söyürdülər. Digər mənbələrin qeyd etdiyi kimi, bu, ilk belə hal deyildi. Rusiya və Ukraynanın muzdlu mütəxəssisləri artıq Anqolada bir-birləri ilə toqquşdular.[3]
Müəyyən sayda ukraynalı Efiopiya tərəfində, eləcə də ruslar Eritreya tərəfində döyüşürdü.[4] Məsələn, ukraynalı mühəndislər Efiopiyanın paytaxtını və sərhədyanı Mekele şəhərini qorumaq üçün hava hücumundan müdafiə sistemi qurmuşdular.[5]
Qarşı tərəfi keçmiş SSRİ-dən olan muzdlulardan istifadə etməkdə ittiham edən tərəflərdən heç biri onların əllərində olduğunu etiraf etməmişdir.[4]
Saylar redaktə
"Nezavisimaya qazeta"nın məlumatına görə, 2000-ci ilin mart ayına olan məlumata görə, təkcə Eritreyada 300-ə yaxın ukraynalı var idi.[6] 2001-ci ilin mayında çıxan "Sobesednik" qəzeti müharibədən sonra Eritreya tərəfində münaqişədə 20–30 pilotdan çox olmayan və eyni sayda "yer işçisi" iştirak etdiyi barədə məlumat vermişdi.[4]
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 Михаил Жирохов. Война в воздухе на Африканском Роге Arxivləşdirilib 2009-01-02 at the Wayback Machine // Уголок неба : авиационная энциклопедия. — 2004 .
- ↑ Ростислав Буняк. Война Эфиопии и Эритреи: первая российско-украинская Arxivləşdirilib 2020-10-26 at the Wayback Machine // Факты ICTV : информационный портал. — 14 апреля 2016.
- ↑ "Русские наёмники — от Африки до Сирии". 2022-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-16.
- ↑ 1 2 3 Владимир Воронов, Павел Мороз. Слуги смерти: Русские наёмники в Африке Arxivləşdirilib 2022-10-30 at the Wayback Machine // Собеседник : газета. — 28 мая 2001.
- ↑ "Дикие гуси летят из СССР". 2023-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-22.
- ↑ Алексей Андреев. АФРИКАНСКИЙ РОГ: ЗАТИШЬЕ ПЕРЕД БУРЕЙ Arxivləşdirilib 2022-04-14 at the Wayback Machine // Независимая газета : газета. — 29 марта 2000.