Vikipediya

Vitalik Buterin

Rusiyalı kompüter mühəndisi

Vitali Dmitriyeviç "Vitalik" Buterin (rus. Виталий Дмитриевич Бутерин; 31 yanvar 1994, Kolomna, Moskva vilayəti) daha çox Ethereum-un həmtəsisçilərindən biri kimi tanınan rus-kanadalı proqramçıdır. O, Kriptovalyuta dünyasına 2011-ci ildə Bitcoin Magazine-in həmtəsisçisi kimi daxil olub.[1][2][3] 2014-cü ildə Buterin, Qevin Vud ilə Ethereum-u işə saldı.[4][5]

Vitalik Buterin
Doğum tarixi 31 yanvar 1994(1994-01-31) (30 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
Fəaliyyəti informatik, xeyriyyəçi, proqramçı
vitalik.ca
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Erkən həyat və təhsil

redaktə

Vitalik Buterin Rusiyanın Kolomna şəhərində kompüter alimi[6] cənab Dmitri Buterin və xanım Natalya Amelinenin oğlu olaraq dünyaya gəlib. Ailəsi daha yaxşı iş imkanları tapmaq üçün Kanadaya köçənə kimi, 6 yaşına qədər burada yaşadı.[7] Kanadada ibtidai məktəbin 3-cü sinfində oxuyanda onu istedadlı uşaqlar üçün xüsusi tədris sinfinə yerləşdiriblər. O yaşda riyaziyyat, iqtisadiyyat və proqramlaşdırma ilə maraqlanmağa başladı.[8] Buterin daha sonra Torontoda özəl lisey olan Abelard Məktəbində oxuyub.[9] Buterin Bitcoin haqqında 17 yaşında atasından öyrənib.[7]

Orta məktəbdən sonra Buterin Vaterloo Universitetində təhsil alıb. Orada o, təkmil kurslar keçib və Off-the-Record Messaging-i yaradan və Tor Layihəsinin keçmiş sədri olan kriptoqraf İan Qoldberqin tədqiqatçı köməkçisi olub.[10][11] 2012-ci ildə İnformatika üzrə Beynəlxalq Olimpiadada bürünc medal qazanıb.[12]

2013-cü ildə o, kodla bağlı coşğusunu bölüşən digər ölkələrdəki tərtibatçıları ziyarət etdi. O, həmin ilin sonunda Torontoya qayıtdı və Ethereum təklifi ilə bağlı ağ kağız dərc etdi.[13] O, 2014-cü ildə vençur kapitalisti Piter Til tərəfindən yaradılan Til Təqaüdündən 100.000 ABŞ dolları məbləğində qrantla təltif edilərək universiteti tərk etdi və Ethereum-da tam zamanlı işləməyə getdi.[14]

25 iyun 2017-ci ildə Buterin 4chan-dan gələn saxta ölüm xəbərinin mövzusu oldu.[15] Buterin 30 noyabr 2018-ci ildə Dies Academicus vasitəsilə Bazel Universitetinin fəxri doktoru adını aldı.[16]

12 may 2021-ci ildə Hindistanda COVID-19 pandemiyası üçün yardım fonduna Shiba Inu və Ether kriptovalyutası ilə 1 milyard dollar bağışladı.[17]

Karyera

redaktə

Bitcoin Magazine

redaktə

2011-ci ildə Buterin bitcoin qazanmaq üçün bitcoin forumunda tanışlıqdan sonra Bitcoin Weekly adlı nəşr üçün yazmağa başladı.[18] Sahibi onun üçün məqalə yazacaq hər kəsə beş bitkoin (o vaxt təxminən 3,50 dollar) təklif edib.[19] Buterin, veb saytı kifayət qədər gəlir olmaması səbəbi ilə qısa vaxt sonra fəaliyyətini dayandırana qədər həmin nəşr üçün yazdı.[20] 2011-ci ilin sentyabrında Mihai Alisie, Buterinin ilk həmtəsisçi kimi qəbul edəcəyi və aparıcı müəllif kimi töhfə verəcəyi Bitcoin Magazine adlı yeni çap nəşrini təqdim etmək üçün Buterin ilə əlaqəyə keçdi.[18]

2012-ci ildə Bitcoin Magazine sonrakı çap nəşrini nəşr etməyə başladı və kriptovalyutalara həsr olunmuş ilk ciddi nəşr kimi tanındı.[21] Buterin Bitcoin Magazine üçün işləyərkən, xəbər Ced Makkalebə çatdı və Ripple-da iş üçün təklif aldı. Ancaq Ripple Buterin üçün ABŞ vizasını dəstəkləyə bilmədiyi üçün onun təklif etdiyi məşğulluq baş tutmadı.[22]

Bundan əlavə, o, 2016-cı ildə kriptovalyuta və blokçeyn texnologiyası ilə bağlı tammetrajlı orijinal tədqiqat məqalələri dərc edən resenziyalı elmi jurnal olan Ledger-in redaksiya heyətində çalışıb.[23]

Ethereum

redaktə

Buterin, yeni kriptovalyutaların və vahid blokçeyni (kriptoqrafik kitabça) paylaşan proqramların yaradılmasını asanlaşdıran "mərkəzləşdirilməmiş mədən şəbəkəsi və vahid proqram təminatı platforması"[24] kimi təsvir edilən Ethereum-un həmtəsisçisi və ixtiraçısıdır.[25][26][27]

Buterin ilk dəfə 2013-cü ilin noyabrında Ethereum-u ağ kağızda[28] təsvir etdi.[29] Proqramı hazırlamaq üçün ona Bitcoinin skript dilinə ehtiyacı olduğunu bildirdi. Lakin razılığa gələ bilmədi və daha ümumi skript dili ilə yeni platformanın hazırlanmasını təklif etdi.[30]

Ethereum ağ kağızı dövriyyəyə buraxıldı və yeni protokola maraq 2013-cü ilin sonu və 2014-cü ilin əvvəlində artdı. Buterin, 26 yanvarda Mayamidə keçirilən Şimali Amerika Bitcoin Konfransında Ethereum-u geniş kütlə üçün təqdim etdi.

Mükafatlar və təltiflər

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Finley, Klint (27 January 2014). "Out in the open: Teenage hacker transforms web into one giant Bitcoin network" Arxivləşdirilib 2016-03-18 at the Wayback Machine. Wired. Archived from the original on 2014–02–12. Retrieved 7 February 2014.
  2. ↑ Melendez, Steven (10 February 2014). "Could this 20-Year-Old kid make Bitcoin obsolete?" Arxivləşdirilib 2022-09-26 at the Wayback Machine. Fast Company. Archived from the original on 2014–03–01. Retrieved 22 February 2014.
  3. ↑ del Castillo, Michael (24 September 2014). "Dark wallet: A radical way to Bitcoin". Arxivləşdirilib 2013-09-25 at the Wayback MachineThe New Yorker. from the original on 2013–09–25. Retrieved 24 January 2014.
  4. ↑ "Ethereum Regains Title as Second Most Valuable Cryptocurrency Behind Bitcoin". Fortune. Archived from the original on 2018–01–08. Retrieved 2020–12–31.
  5. ↑ "Ethereum Becoming More Than Crypto Coder Darling, Grayscale Says". Bloomberg.com. 4 December 2020. Archived from the original on 2020–12–04. Retrieved 2020–12–31.
  6. ↑ Brownell, Claire (2017–06–27). "Vitalik Buterin: The cryptocurrency prophet". Financial Post. Archived from the original on 2018–03–08. Retrieved 2018–03–08.
  7. ↑ 1 2 Peck, Morgen (2016–06–13). "The Uncanny Mind That Built Ethereum". Backchannel. WIRED. Archived from the original on 2017–07–13. Retrieved 2016–06–15.
  8. ↑ 1 2 Snyder, Benjamin (2017–06–23). "Meet Vitalik Buterin, the 23-year-old founder of bitcoin rival ethereum". CNBC. Archived from the original on 2018–01–29. Retrieved 2018–03–08.
  9. ↑ Leising, Matthew (2020). Out of the Ether : the amazing story of Ethereum and the $55 million heist that almost destroyed it all. Wiley. pp. 35–40. ISBN 9781119602934.
  10. ↑ Russo, Camila (July 14, 2020). The infinite machine : how an army of crypto-hackers is building the next internet with Ethereum (First ed.). New York, NY. p. 25. ISBN 978–0062886149.
  11. ↑ "The Uncanny Mind That Built Ethereum | WIRED". Wired. 13 July 2017. Archived from the original on 2017–07–13.
  12. ↑ "Results | IOI 2012". www.ioi2012.org. Archived from the original on 2016–03–04. Retrieved 2016–07–21.
  13. ↑ Braga, Matthew (13 Oct 2016). "Change Agents 2016: Vitalik Buterin, Ethereum". Canadian Business. Archived from the original on 2017–06–07. Retrieved 6 June 2017.
  14. ↑ Elliot, Josh (July 2, 2014). "Why a 20-year-old Toronto drop-out accepted $100,000 to stay out of school". CTV. Archived from the original on 2016–06–01. Retrieved 25 April 2016.
  15. ↑ "Hoax Over 'Dead' Ethereum Founder Spurs $4 Billion Wipe Out". Archived from the original on 2020–10–11. Retrieved 2020–10–06.
  16. ↑ "Vitalik Buterin receives Honorary Doctorate". cif.unibas.ch. Archived from the original on 2019–07–03. Retrieved 2019–07–03.
  17. ↑ "Ethereum creator donates $1 billion worth of meme coins to India". Archived from the original on 2021–05–14. Retrieved 2021–05–14.
  18. ↑ 1 2 Russo, Camila (July 14, 2020). The infinite machine : how an army of crypto-hackers is building the next internet with Ethereum (First ed.). New York, NY. p. 25. ISBN 978–0062886149.
  19. ↑ Russo, Camila (July 14, 2020). The infinite machine : how an army of crypto-hackers is building the next internet with Ethereum (First ed.). New York, NY. p. 25. ISBN 978–0062886149.
  20. ↑ "Interview with Vitalik Buterin". Bitcorati, Inc. January 10, 2014. Archived from the original on 2015–02–17. Retrieved June 3, 2017.
  21. ↑ Vigna, Paul; Casey, Michael J. (2015). "Community". The Age of Cryptocurrency: How Bitcoin and the Blockchain Are Challenging ... Macmillan Publishers. p. 88. ISBN 9781250065636. Archived from the original on 2021–08–05. Retrieved 2020–11–18.
  22. ↑ Russo, Camila (July 14, 2020). The infinite machine : how an army of crypto-hackers is building the next internet with Ethereum (First ed.). New York, NY. p. 25. ISBN 978–0062886149.
  23. ↑ "Ledger". Archived from the original on 2016–02–20. Retrieved 4 February 2016.
  24. ↑ Benstead, Sam (19 may 2021). "What is ethereum and how does it differ from Bitcoin?" Arxivləşdirilib 2022-08-20 at the Wayback Machine. The Telegraph. Archived from the original on 6 November 2020. Retrieved 19 October 2020.
  25. ↑ Aron, Jacob (6 February 2014). "Bitcoin: How its core technology will change the world" Arxivləşdirilib 2022-01-19 at the Wayback Machine. New Scientist (2955). Archived from the original on 2014–02–22. Retrieved 22 February 2014.
  26. ↑ "Vitalik Buterin on Ethereum and The Decentralized Future". Future Thinkers Podcast. 2015–04–21. Archived from the original on 2016–05–18. Retrieved 2016–05–13.
  27. ↑ Jain, Aman (17 August 2021). "Founders' Fork: The Ethereum Architects Now Locked in Battle" Arxivləşdirilib 2021-08-18 at the Wayback Machine. Entrepreneur. Retrieved 19 August 2021.
  28. ↑ "White Paper· ethereum/wiki Wiki · GitHub". Archived from the original on 28 March 2015.
  29. ↑ Leising, Matthew (2021). Out of the Ether: the amazing story of Ethereum and the $55 million heist that almost destroyed it all (First ed.). Hoboken, NJ. p. 313. ISBN 978–1119602934.
  30. ↑ Tapscott, Don; Tapscott, Alex (2016–05–07). The Blockchain Revolution: How the Technology Behind Bitcoin is Changing Money, Business, and the World. Portfolio. ISBN 978–0670069972.
  31. ↑ Self Published (2014). "2014 World Technology Awards * USAID Philanthropy Awareness Activity Winners". www.wtn.net. The World Technology Network. Archived from the original on 2018–08–09. Retrieved 11 April 2018.
  32. ↑ 40 under 40: Vitalik Buterin, 22 Archived 2016–09–25 at the Wayback Machine, Fortune, September 2016.
  33. ↑ Forbes 30 under 30 Archived 2017–12–01 at the Wayback Machine, Forbes, November 2017.
  34. ↑ Stankovic, Stefan (29 January 2018). "Who is Vitalik Buterin, The Mastermind Behind Ethereum?". Unblock. Archived from the original on 2018–04–11. Retrieved 11 April 2018.
  35. ↑ "Fortune The Ledger 40 under 40: Vitalik Buterin". 29 July 2018. Archived from the original on 2018–07–29. Retrieved 2018–07–29.
  36. ↑ "Dies Academicus of the University of Basel: Honorary doctorates for Hansjörg Schneider and Vitalik Buterin". 30 November 2018. Archived from the original on 2018–12–05. Retrieved 2018–12–04.
  37. ↑ Robertson, Harry (September 16, 2021). "Ethereum cofounder Vitalik Buterin joins Joe Biden and Billie Eilish on Time's 100 most influential people list" Arxivləşdirilib 2022-09-15 at the Wayback Machine. Business Insider. Retrieved November 15, 2021.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vitalik_Buterin&oldid=7244566"