Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr (Azərbaycan)
Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələri — Azərbaycana məxsus xüsusi təyinatlı hərbi birləşmə.[1][2]
Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr | |
---|---|
![]() | |
Növü | Xüsusi təyinatlı |
Yaranma tarixi | 30 aprel 1999 – hal-hazırda |
Dövlət |
![]() |
Daxildir | Azərbaycan Silahlı Qüvvələri |
Tərkibi | zabit gizir çavuş və əsgərlərdən ibarətdir |
Vəzifəsi |
Antiterror Antipartizan Xüsusi kəşfiyyat Birbaşa əməliyyat Qeyri-ənənəvi müharibə Girov qurtarma Hərbi yardım |
Sayı | Gizli saxlanılır |
Hissə | Azərbaycan Quru Qoşunları |
Ləqəbi | Yaşma |
Şüarı | Sədaqətim Şərəfimdir |
Rəngləri | Qırmızı, Mavi |
Müharibələr |
KFOR |
Döyüşlər |
Çaylı döyüşü Aprel döyüşləri Vətən müharibəsi |
Komandanlıq | |
Komandir | Hikmət Mirzəyev |
![]() |
TarixiRedaktə
Müdafiə Nazirliyinin nəzdində 1999-cu ilin aprelində qurulmuşdur. Qüvvələrin formalaşmasında birinci Qarabağ müharibəsi iştirakçısı olmuş zabit və gizirlər iştirak ediblər.[3] Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrinin formalaşmasında Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Xüsusi Təyinatlı Qüvvələri xüsusi rol oynayıb. 29 aprel 2015-ci il tarixində quruluşunun 16-cı ildönümü münasibətilə yeni yaradılan xüsusi təyinatlı dəstələrə döyüş bayraqlarının təqdimetmə mərasimi keçirilmişdir.[4] 26 iyun 2018-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 100 illiyi münasibətilə keçirilən paradda Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrə Hikmət Mirzəyev rəhbərlik etmişdir.[5][6] 20 iyun 2020-ci ildə yeni xüsusi təyinatlı birlik yaradıldı.[7] Həmin il iyulun sonu və avqustun əvvəllərində Azərbaycan ərazisində bir sıra genişmiqyaslı taktiki birgə Azərbaycan-Türkiyə təlimləri keçirildi, ilk mərhələdə Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrinin bölmələri də iştirak etdi.[8]
Döyüşlər və müharibələrRedaktə
İkinci Qarabağ Müharibəsi zamanı Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin şəxsi heyəti Cəbrayıl şəhərini və ətrafdakı doqquz kəndi işğaldan azad etmişdir. 8 noyabrda İlham Əliyev Hikmət Mirzəyevi "Şuşanın azad edilməsi" münasibətilə təbrik etmişdir.[9] Müharibədəki taktiki qələbələrin bir çoxu Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin yerdəki mövqelərindən hədəf koordinatları təmin edən, şəhərə girən və Ermənistan ordusunu şəhərin mərkəzindən sıxışdıran diversant qrupları sayəsində əldə edilmişdir. Bu müharibə Azərbaycanda ilk dəfə olaraq bütün xüsusi təyinatlı birləşmələrinin aktiv şəkildə istifadə edildiyi müharibə hesab edilmişdir.[10] Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin şəxsi heyətindən İkinci Qarabağ Müharibəsində iştirak etmiş 32 nəfər Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı medalı ilə, 2 nəfər "Zəfər" ordeni ilə, 57 nəfər "Qarabağ" ordeni ilə təltif edilmişdir.[11]
TəlimlərRedaktə
Azərbaycan xüsusi təyinatlıları ümumilikdə Türkiyə və Pakistan hərbi akademiyalarında təhsil alırlar. 500 namizəddən 30-u "Maroon beret" sertifikatı qazanır. Kursantlara günlərlə ac və susuz qalsalar da həyatda qalmağı və vəzifələrini icra etməyi öyrədirlər. Qurbağa və ilan kimi tapdıqları hər şeyi yeməyi öyrədirlər. Odlu silahları və partlayıcıları əhatə edən silah təhsili də alırlar. Zabitlər gizir rütbəsi altında fəaliyyət göstərirlər.
SilahlarRedaktə
- Makarov
- Zəfər K
- Zəfər Pm
- İnam
- Yavuz 16
- Beretta 92
- Glock 19
- Heckler & Koch MP5
- MI Uzi
- Aztex AR-15
- AKM
- AK-74
- AK-74M
- AK-103
- RPK
- RPK-74
- RPK-74M
- PKM
- M4
- M16
- Heckler & Koch G36
- SIG SG 550
- IWI Tavor X95
- IMI Tavor TAR-21
- MPT-76 (Bu ilin sonunda Türkiyədən ixracı başlanılacaqdır.)
- Accuracy International Arctic Warfare
- M24 Sniper Weapon System
- Yalquzaq
- Mübariz
- İstiqlal
Məşhur şəxslərRedaktə
- Hikmət Mirzəyev
- Vaqif Salehov
- Murad Mirzəyev
- Samid İmanov
- Mühüd Orucov
- Anar Nağıyev
- Turan Məmmədov
- Kamil Kərimov
- Tehran Mənsimov
- Ələkbər Cahangirov
- Zaur Cavanşir
- Kənan Seyidov
- Zaur Zeynalov
- Ceyhun Camalov
- Xaliq İbrahimov
- Anar Mirzəyev
- Saleh Həsənov
- Elnur Şirinov
- Zaur Hüseynov
- İlqar Orucov
- Gündüz Səfərli
- Qəzənfər Bağırlı
- Fərid Əliyev (hərbçi)
- Renat Şıxnəbiyev
- İzzət Balacayev
- Cavid Behbudov
- Valeh Bədəlov
- Adil İbrahimli
- Yaşar Hüseynov
- Yaşar Əhmədov (hərbçi)
- Əli Hüseynov (hərbçi)
- Həmid Abbasbəyli
- Sübhan Cəbrayılov
- Camal İsmayılov
- Ramiz Cəfərov (polkovnik-leytenant)
- Rüfət Əsgərov (mayor)
- Fərid Əhmədov (şəhid)
- Elyar Vəliyev
- Pəncəli Teymurov
- Kamil Şirinov
- Tərzan Həşimov
- Xəyal Məmmədov (əsgər)
- Röyal Balaşzadə
- Səddam Həsənov
- Zahid Zairli
- Mahir Paşayev
- Rüstəm Atakişiyev
- Namiq Məmmədli
- Adil Əfəndiyev (leytenant)
- Xəqan Qurbanov
- Asiman Allahverdiyev
- Veysəl Musibov
- Elmir Hüseynov
- İsa Kəlbiyev
- Polad Şirinov
- Mühüd Orucov
- Hüseynalı Nəbiyev
- Səfiyar Məmmədov
- Turxan Süleymanov
- Nicat Qarazadə
- Telman Miriyev
- Sahib Musayev
- Ramazan Göydağlı
- Yaşar Hüseynov
- Fəqan Zalov
- Elnur Ağaəhmədov
- Sərxan Ömərov
- Ağali Ağayev
- Pərviz Məmmədli
- Bağır Ələkbərov
- Cavanşir Əhmədov (gizir)
- Səbuhi Sadıqov
- Saleh Qurbanov
- Valeh Bədəlov
- Saleh Qurbanov
- Asim Abbasov
- Kamran Baxşızadə
- Ümüd Xəncəlov
- Cəfər Cəfərli
- Xansu Qurbanov
- Xəyal Həsənov (əsgər, 1998)
- Xəzri Sarıyev
- Xaspolad Qasımov
- Xəyal Şəkərov
- Xəyyam Əzizov
- Həsən Abdullayev (əsgər, 1994)
- Həsən Cəlilov
- Hüseyn Quliyev (əsgər, 1999)
- Zaur Kərimov
- Fuad Tağıyev
- Fariz Şıxaliyev
- Fuad Xankişiyev
- Fikrət Zeynalov
- Fuad Haşımov
- Firdovsi Tahirov
- Fuad Əliyev (əsgər)
- Fərhad Rzazadə
- Emil Sadıqzadə
- Elvin Sadıqov
- Elnur Vəliyev (əsgər)
- Elvin Teymurov
- Elnur Cabbarov
- Elmar Şirinov
- Elnur Şahbazov
- Elnur Rəhimov
- Elməddin Həsənov
- Elcan Abbasov
- Ehtiram Əhmədov
- Elçin İsmayılov (kapitan)
- Əliqismət Yaqublu
- Əmrah Hüseynli
- Elmar Mirzəyev
- Elməddin Məhərrəmov
- Əmrah Əkbərov
- Elton Qənbərli
- Emin Məmmədov (gizir)
- Elyar Vəliyev
- Elvin İsgəndərov
- Əmrah Həmidov
- Əlövsət İbrahimov
- Elməddin İbrahimli
- Elşən Mehbalıyev
- Elnur Əliyev (kiçik çavuş)
- Əli Rüstəmov
- Əli Rzalı
- Əli Məmmədov (əsgər)
- Əli Mehdizadə
- Əhməd Laçınov
- Zaman Məmmədov
- Zeynal Zülfüqarlı
- Yadigar Əliyev (çavuş)
- Vadim Ələsgərov
- Vasif Quliyev (çavuş)
- Vasif Məmmədov (əsgər, 2001)
- Vasif Mehbalıyev
- Vasif Süleymanov
- Vüqar Sarıyev
- Ülfət Babazadə
- Ülfət Rzayev
- Ürfan Orucov
- Araz Məmmədov (əsgər, 1997)
- Ataməli Musaoğlu
- Aqil Zeynallı
- Allahverdi Ələkbərov
- Aqşin Quliyev (kiçik gizir)
- Anar Nağıyev (gizir)
- Aslan İsmayılov (baş leytenant)
- Anar Şükürov
- Aqşin İbadov
- Anar Əliyev (polkovnik-leytenant)
- Aqşin Ağayev
- Asəf Ağayev
- Babək Namazov
- Bəxtiyar Məmmədov (çavuş)
- Bəxtiyar İslamov (leytenant)
- Bəhruz Abuşov
- Bahaləddin İsmayılov
- Bayram Babaşov
- Bəşir Abbasov
- Cavid Hüseynov (əsgər, 1993)
- Coşqun Orucov
- Beyrək Fezullayev
- Ceyhun Useynov
- Çoban Nurmətov
- Devran Nayıbov
- Elvin Abdurahmanov
- Həmid Abbasbəyli
- Zahir Feyzullayev
- Elşən Əhmədli
- Aqil Quliyev (əsgər)
- Aqil Mirzəliyev
- Amal Qarayev
- Amal Alişanlı
- Cəmil Qurbanzadə
- Sirus Şirbəyli
- Səid Bayramov
- Rüfət Gözəlov
- Şəmsəddin Vəliyev
- Azər Qasımov (hərbçi)
- İmaməddin Hümbətov
- Nemət Cavadlı
- Rəşad Əliyev
- Nəzər Əzizov
- Raul Piriyev
- Emin Bağırov
- Mehman Quliyev
- Seymur Qocayev
- Nurlan Mustafayev (kapitan)
- Orxan Cabbarov (kiçik gizir)
- Ravil Hümbətov
- Oqtay Bədəlov
- İntiqam Əsgərli
- Saleh Ağayev
- Rəşad Babayev (gizir)
- Şəhriyar Abdullayev
- İbrahim Abdullayev
- Tağı Abdullazadə
- Pərviz Novruzlu
- Musa Əsgərov (əsgər)
- Şahin İskəndərov
- Şamil Əliyev (əsgər)
- İlyas Nəsirov
- İlkin Muradlı
- İbrahim Vəlizadə (leytenant, 1997)
- İbrahim Sadıqlı
- Turan Məmmədov
- Xəyal Əhədzadə
- Tofiq Kərimov (zabit)
- Sənan Ələsgərov
- Samir Mikayıllı
- Sadiq Zeynalov
- Sadiq Bağırzadə
- Kamran Quluzadə
- Rəşad Cavadov
- Rəşad Abdullayev (kapitan)
- Rəcəb Qurbanov
- Rövşən Təhməzov
- Ruslan Qəhrəmanov
- Renat Şıxnəbiyev
- Qəhrəman Nəsirov
- Qurban İbrahimov
- Nurlan Əsgərli
- Nurlan Hüseynov
- Nicat Səfərov
- Məmmədhəsən Sadıqlı
- Kənan Süleymanlı
- Movsar Barayev
- Elnur Səmədov
- Kamran Seyfullazadə
- Tural Əhədov
- Tərzan Haşımov
- Şahin Qədirov
- Sahil Cəlilov
- Ruslan Cəfərov (əsgər)
- Rəvan Əhmədov
- Rafiz Hüseynov
- Nurlan Qurbanlı
- Məhəmməd Əliyev (əsgər, 2001)
- Mədət Xankişiyev
- Ziyarət Hüseynov
- Yunis Kazımov
- Yusif Qurbanov
- Məhəmməd Məmmədov (gizir)
- Vadim Qocayev
- Səid Həsənov
- Firuz Əhmədov
- Musa Əsgərov
- Mayis Yaqubov
- Kərim Əliyev (kiçik gizir)
- İbrahim Məmmədov (gizir)
- Samir Mehdiyev (kiçik gizir)
- Ramiq Tağıyev
- Kənan Məmmədov (leytenant)
- Ravil Novruzov
- Nihad Babayev
- İsmayıl Səmədov
- Mehti Şıxəliyev
- Mehman Yusifov
- Sərxan Bayramov
- Vüsal Yaqubov
- Mütəllib Serov
- Siyahim Dəmirov
- Orxan Süleymanov
- Şahadət Üsüfov
- İslam Mollayev
- İsaxan Qanıyev
- Tamerlan Süleymanov
- Nayib Qasımov
- Nəbi Hüseynov
- Naiq Ələkbərov
- Murad Gözəlov
- Tural Rəşidov
- Səbuhi Məmmədov (gizir)
- Maarif Əliyev
- Haqverdi Dadaşov
- Şəhriyar Quliyev
- İlyas Niftəliyev
- İlkin Zülfüqarov
- Vasif Məhərrəmov
- Təbriz İsayev
- Tural Xudiyev
- Sabir Heydərov
- Röyal Mədətov
- Muraz Cabbarov
- Orxan Əlimuradov
- Rasim Rufullayev
- Rafiq Məcidov
- Mirsalam Cəfərov
- Nicat Nəsibov (leytenant)
- Mirbala Rəsulov
- Musa Mustafayev
- Mikayıl Mikayıllı
- Kamil Şirinov (kapitan)
- Bəxtiyar Hüseynov
- Dilsuz Qarayev
- Orxan Hümbətov
- Elnur Əliyev
- Mehrab Niftəliyev
- Elnur Vəliyev
- Kərim Əliyev
- Raquf Orucov
QalereyaRedaktə
Qələbə Paradı zamanı
İstinadlarRedaktə
- ↑ "Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin yeni yaradılan hərbi hissələrinə döyüş bayraqları təqdim olunub". Ministry of Defence of Azerbaijan (az.). 29 aprel 2015. 2018-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2018.
- ↑ "Bu gün Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrinin yaranma günüdür – FOTOLAR". Azeri Defence (az.). 30 aprel 2016. 20 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 October 2018.
- ↑ "Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin 20 ili" (az.) (Azvision). April 2019. 2020-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-16.
30
- ↑ "Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin yeni yaradılan hərbi hissələrinə döyüş bayraqları təqdim olunub". mod.gov.az (az.). 29 aprel 2015. 2018-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-05.
- ↑ "В Баку прошел торжественный военный парад по случаю 100-летия Вооруженных сил Азербайджана". mod.gov.az. 26 iyun 2018. 2021-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-05.
- ↑ "General Hikmət Mirzəyev və aprel döyüşlərinin qəhrəmanları hərbi paradda" (az.) (Azərbaycan 24). June 2018. 2020-10-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-16.
26
- ↑ "Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin hərbi hissəsinin açılışı olub" (az.). 2020-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 fevral 2021.
- ↑ "Türkiye ve Azerbaycan'ın tatbikatına özel kuvvetler de katıldı". www.aa.com.tr. 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 fevral 2021.
- ↑ "Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı". president.az (az.). 2020-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 fevral 2021.
- ↑ "Technology, Tactics, And Turkish Advice Lead Azerbaijan To Victory In Nagorno-Karabakh". www.rferl.org. 2021-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 fevral 2021.
- ↑ Rüstəm İbadov, İnqilab Məmmədov. Kod Adı: Yaşma (sənədli film) (az.). Azərbaycan: Xəzər Media. 8 noyabr 2021. 48:10 minutes in. 2022-06-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyun 2022.
Xarici keçidlərRedaktə
V9y9dKFhWAw kanalı — YouTube