Xədicə Sultan (III Mustafanın qızı)

Xədicə Sultan (14 iyun 1768, Konstantinopol17 iyul 1821, Konstantinopol) — 26. Osmanlı padşahı III Mustafanın qızı, III Səlimin bacısıdır.[1]

Xədicə Sultan
خديجة خاتون
Melling tərəfindən təmir edilən Xədicə Sultan Sarayı
Melling tərəfindən təmir edilən Xədicə Sultan Sarayı
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 14 iyun 1768(1768-06-14)
Doğum yeri İstanbul, Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi 17 iyul 1821(1821-07-17) (53 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri Mihrişah Sultan türbəsi
Atası III Mustafa
Anası Ayşə Adilşah Qadın
Həyat yoldaşı Seyid Əhməd Paşa
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

HəyatıRedaktə

Xədicə Sultan 1766 tarixində III Mustafanın hərəmlərindən biri olan Ayşə Adilşah Qadından dünyaya gəlmişdir. III Səlimlə atası bir, anaları fərqlidir. 1787 tarixində Hotin mühafizi Seyid Əhməd Paşayla evləndirildi. Xədicə Sultan qardaşı III Səlimlə çox mehriban idi. III Səlimin 1789–1807 tarixlərindəki səltənətində İstanbulun ən önəmli şəxslərindən biri oldu. İstanbulda yaşayan memar-rəssam Antonio Melling ilə yaxın münasibətlər qurmuşdu.[2][3] Melling 1804-cü ildə Xədicə Sultana aid Ortaköy-Quruçeşmə arasındakı Neşetabad Sarayının bir qismini təmir etdirdi. 1809-cu ildə Arnavutköydə böyük bir ərazi satın alaraq bacısı Beyhan Sultan və əmisi qızı Əsma Sultanın adına sahil xətti boyunca Mellingə saraylar tikdirdi. Bu saraylar İstanbul əhalisi və Avropalılar arasında məşhurlaşsa da, digər tərəfdən çox tənqidlərə məruz qaldı. Çünki III Səlim günlərini bacılarının saraylarında gəzməklə keçirirdi. Melling artıq türkcə öyrənmiş ancaq Osmanlı qrafikasını bilmədiyi üçün Xədicə Sultanla latın qrafikası ilə yazışırdı. Beləliklə, əlifba dəyişikliklərindən 125 il əvvəl türkcə latın qrafikası istifadə edilmişdir. Bu məktublar Fransada şəxsi kolleksiyada qorunmaqdadır. Xədicə Sultan 1821 tarixində vəfat etdi və Əyyub Sultandakı Mihrişah Sultan türbəsinə dəfn edildi.

MənbəRedaktə

  1. Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya Bey, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ISBN 975-333-038-3 İstanbul, 1996.
  2. Hatice Sultan ile Melling Kalfa, Frederic Hitzel, Yurt Yayınları, Şubat 2001, ISBN 975-333-10-04
  3. Hatice Sultan ile Ressam Melling Tefrikalaşmış Hikayeler, Reşat Ekrem Koçu, İstanbul, 2003, ISBN 975-293-123-5