Xəlil Fəhimi
Bu, tənha məqalədir, çünki hansısa məqalədən bu məqaləyə verilmiş keçid yoxdur. |
Xəlil Mirzə Mahmud xan oğlu Fəhimi (1876–1953) — Cənubi Azərbaycanın valisi.
| Xəlil Fəhimi | |
|---|---|
| fars. خلیل فهیمی | |
 | |
Cənubi Azərbaycanın valisi | |
| 4 may 1945 – 7 aprel 1946 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Tehran |
| Vəfat tarixi | (77 yaşında) |
| Vəfat yeri | Tehran |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat |
| Dini | Şiə İslam |
Həyatı
redaktəXəlil Mirzə Mahmud xan oğlu 1876-cı ildə Tehran şəhərində doğulmuşdu. Fəhimülmülk ləqəbini daşıyırdı. O, Kirman vəziri Mirzə İsmayıl xanın nəvəsidir.
Xəlil Fəhimi 1936-cı ildən 1939-cu ilədək İranın Ankarada səfiri vəzifəsində çalışmışdı.
Yeni hökumətin ilk addımı sentyabr ayının 21-də, 1941-ci ildə köhnə aristokrat ailəsindən olan, vaxtilə bir sıra nazir postlarında çalışmış, Ankarada səfir işləmiş Fəhimini (Fəhim-ol-Mülkü) Azərbaycana vali təyin etmək oldu. Bu təyinat elan olunan gün — sentyabrın 21-də Əziz Əliyеv artıq Təbrizdə, onun başçılıq etdiyi qrup Güney Azərbaycanda işə başlamışdı.
Güney Azərbaycanda normal həyatın yaradılmasında İran hakimiyyət orqanlarının maraqlı olmadığına diqtəti cəlb edərək Ə. Əliyev yazırdı: "Təbriz valisi Fəhimi özü qarışıqlıq salanları himayə edir. O, yaxşı bilir ki, bir çox sənaye obyektləri işləmir, iri tacirlər Tehrana və ingilis işğal zonasına gedirlər. Belə vəziyyətdə vali heç bir iş görmür və bizim iqtisadi-təsərrüfat həyatını normallaşdırmaqla bağlı bütün tələblərimizdən yayınır. Lakin son vaxtlar mən bildirdim ki, onun fəaliyyətsizliyi barədə bizim səfir vasitəsilə Tehran hökumətinə məlumat çatdıraçağam. Yalnız bundan sonra o, bir qədər fəallaşdı.
Noyabrın 21-də Reyter agentliyi məlumat yaydı ki, Е. Bevin İngiltərə parlamentinin icma palatasında çıxış edib və Britaniyanın öz qoşunlarını tədricən İrandan çıxaracağını bildirib, Eyni zamanda Bevin Azərbaycandakı hadisələrlə bağlı deputatların suallarına cavab olaraq qeyd etdi ki, muxtariyyət almağa can atan bir siyasi qrup İranın şimalında fəaliyyətə başlamışdır. Bu qrup İran hökumətinə qarşı silahlı çıxışa əl atmışdır. Lakin bu rayonda Sovet ordusu olduğundan İran hökuməti bu işi yatırmaqda çətinliklərlə qarşılaşmışdır. Noyabrın 24-də Xarici İşlər nazirinin müavini Homayun, noyabrın 25-də daxili İşlər naziri Fəhimi məclisdə Azərbaycandakı hadisələrlə bağlı çıxış etdi.
Xəlil Fəhimi 1953-cü ildə vəfat edib.
Mənbə
redaktə- Ənvər Çingizoğlu, Qacarlar dövrünün diplomatları, Bakı, "Mütərcim", 2012. 334 səh.