Xilafətin ləğvi

Xilafətin ləğvi — dünyada sonuncu tanınmış xilafət olan Osmanlı xilafətinin Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 3 mart 1924-cü il tarixli fərmanı ilə ləğv edilməsi. Bu proses Atatürkün Osmanlı imperiyasının Türkiyə Cümhuriyyəti ilə əvəzlənməsindən sonra həyata keçirdiyi islahatlardan biri idi.[1] II Əbdülməcid sonuncu Osmanlı xəlifəsi, Mustafa Səbri isə Osmanlının sonuncu şeyxülislamı kimi taxtdan salınmışdı.

Xilafətin ləğvi
Tarix 1924
Yeri
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xəlifə nominal olaraq dünyadakı bütün müsəlmanların ali dini və siyasi lideri idi.[2] Hadisədən əvvəlki illərdə, davam edən Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi zamanı xilafətin qeyri-müəyyən gələcəyi dünya miqyasında sünni islam icması arasında kəskin reaksiyalara səbəb olmuşdu.[3] Xilafətin ləğv edilməsi ehtimalına Hindistandakı Xilafət hərəkatı fəal şəkildə qarşı çıxmış,[1] bütün müsəlman dünyasında qızğın müzakirələrə səbəb olmuşdu.[4] Xilafətin ləğvi Osmanlı sultanlığının ləğvindən 18 aydan az bir müddət sonra baş vermişdi.

Həmçinin bax redaktə

Mənbə redaktə

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 Brown, 2011. səh. 260
  2. Özcan, 1997. səh. 45–52
  3. Nafi, 2012. səh. 47
  4. Nafi, 2012. səh. 31

Ədəbiyyat redaktə

  • Nafi, Basheer. The Abolition of the caliphate: causes and consequences // The Different aspects of Islamic culture, v. 6, pt. I: Islam in the World today, Retrospective of the evolution of Islam and the Muslim world. UNESCO. 2016. 183–192.
  • Brown, Daniel W. A New Introduction to Islam. John Wiley & Sons. 24 August 2011. ISBN 978-1-4443-5772-1.
  • Özcan, Azmi. Pan-Islamism: Indian Muslims, the Ottomans and Britain, 1877–1924. BRILL. 1997. ISBN 90-04-10632-4.

Xarici keçidlər redaktə