Yaylar — maşınqayırmada çox geniş tətbiq olunan maşın hissəsidir, Onlar zərbə və təkan yüklərini yumşaltmaq, enerjini yığmaq və tədriclə işçi mexanizmə ötürmək (məsələn, saat mexanizmində), qüvvəni ölçmək (dinamometrlərdə, tərəzinin yayı), sıxıcı qüvvə yaratmaq (tormozlarda)və s. funksiyaları yerinə yetirmək üçün istifadə olunur.

Dartılmaya işləyən vintvari silindirk yaylar
Sıxılamaya işləyən vintvari silindirk yaylar
Saat mexanizmində burulmaya işləyən yastı spiral şəkilli yay.

Növləri

redaktə

Deformasiyasına görə:

redaktə
  • Dartılmaya;
  • Sıxılmaya;
  • Burulmaya
  • Əyilməyə işləyən yaylar

Konstruksiyasına görə:

redaktə
  • Vintvari silindirk;
  • Konusvari;
  • Teleskopik;
  • Nimçəvarı;
  • Halqavarı;
  • Çubuqşəkilli;
  • Yastı spiral;
  • Təbəqəli — ressorlar.

Xarakteristikasına görə:

redaktə
  • Sabit;
  • Dəyişən sərtlikli;
  • Daxili sürtünməsiz;
  • Daxili sürtünməli.

Mənbə

redaktə

Kərimov Z.H. Maşın hissələri və yükqaldırıcı-nəqledici maşınlar. Ali texniki məktəblər üçün dərslik. II nəşri — Bakı, "Maarif", 2002, 596 səh.

Həmçinin bax

redaktə