Yusif (peyğəmbər)

Yusif (e.ə. 1562, Haran^[d], Şanlıurfa ili – e.ə. 1452, Misir) — İbrahimi dinlərdə peyğəmbər.

Yusif
Doğum tarixi	e.ə. 1562
Doğum yeri	Haran[d], Harran[d], Şanlıurfa ili, Türkiyə
Vəfat tarixi	e.ə. 1452
Vəfat yeri	Misir
Xatirə günü	4 sentyabr
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Quran'da adı çəkilən İsrail peyğəmbərlərindən biri. Həzrəti Yusif Quranda adı keçən peyğəmbərlərdən biri olub, Yaqub Peyğəmbərin oğuludur. Qurani Kərimdə öz adını daşıyan bir surə vardır. Hamısı 111 ayə olan bu surənin 98 ayəsi (4-101) Həzrəti Yusifdən bəhs edər. Bu ayələrdə izah edildiyinə görə Həzrəti Yusifin həyat hekayəsi xülasəylə belədir:

Həzrəti Yusifin on bir qardaşı vardı. Yusif fövqəladə gözəl və son dərəcə ağıllı idi. Ataları Həzrəti Yaqub ən çox Yusifi sevirdi. Bu sevgini böyük qardaşları qısqanırdılar. Yusif (ə.s) bir gecə yuxusunda on bir ulduzun, Günəş və ayın özünə səcdə etdiklərini gördü. Bu yuxunu atasına izah etdi. Atası yuxunun, Həzrəti Yusifin böyük bir adam olacağına işarə olduğunu anlatdı və Yusifə yuxusunu böyük qardaşlarına izah etməməsini tənbehlədi. Ancaq, böyük qardaşları bundan xəbərdar oldular və Yusifi öldürüb bir yerə atmağı planladılar. Atalarından icazə alaraq, gəzib əylənmək bəhanəsiylə Yusifi götürüb qırlara, apardılar. Onu bir quyuya atdılar, köynəyini də qana bulayaraq, "Yusifi qurd qapdı" deyə atalarına yalan danışdılar.

Quyunun yanından keçməkdə olan bir karvan onu tapdı və kölə olaraq satmaq üzrə götürüb, Misirə apardılar. Orada az bir qiymətlə onu Əziz (maliyyə başqanı)a satdılar. Azzin xanımı Yusifə göz qoydu. Onu özüylə birlikdə olmağa çağırdı. Yusif (ə.s) bunu qəbul etməyincə, ona böhtan atıb ərinə şikayət etdi və həbsə atdırdı. O illərlə bu səbəbdən həbsdə qaldı. Orada hökmdarın şərbətçisi və aşbazı ilə tanış oldu. Onların gördükləri yuxuların şərhini etdi. Birinin, xilas olub əfəndisinin xidmətinə davam edəcəyini, digərinin isə öldürəcəyini söylədi. Sonunda dediyi çıxdı. Həzrəti Yusif xilas olamasını və özünü əfəndisinin yanında xatırlamasını istədi.

Hökmdar bir gecə yuxusunda yeddi zəif inəyin yeddi kök inəyi yediyini və yeddi yaşıl başaqla yeddi quru başaq gördü. Bu yuxunun şərhini etdirmək istədi. Həzrəti Yusifin yuxu şərhi etdiyini öyrəndi və onu həbsdən çıxarıb, yuxusunu şərh etdirdi. Həzrəti Yusif, yeddi il bolluq olacağını, arxasından gələn yeddi ilin isə qıtlıqla keçəcəyini söylədi. Bunun üzərinə hökmdar, Həzrəti Yusifi maliyyə nazirliyinə gətirdi. Yusif (ə.s) bolluq illərində bütün anbarları zahirə ilə doldurtdu; qıtlıq illəri gəlincə bu zahirəni xalqa paylamağa başladı. Eyni qıtlıq, onunun atasının məmləkəti olan Kənan diyarında da yaşandı. Həzrəti Yusifin qardaşları da zahirə götürmək üçün iki dəfə Kənan elindən Misirə gəldi. Sonunda Yusif (ə.s) qardaşlarına özünü tanıtdı və onları bağışladığını ifadə edərək, "Bu gün danlanılacaq deyilsiniz, Allah sizi bağışlayar, o mərhəmətlilərin mərhəmətlisidir" (Yusif, 92) dedi. Yusif (ə.s), atası, anası və qardaşlarının hamısını Misirə dəvət etdi.

Ailəsi Misirə çatdığında Yusif (ə.s) ana və atasını taxta oturtdu; digər on bir qardaşı isə Həzrəti Yusifin qarşısında əyildilər. O zaman Yusif (ə.s); "Ata, işdə bu vaxtilə gördüyüm yuxunun çıxışıdır; Rəbbim onu reallaşdırdı. şeytan mənimlə qardaşlarımın arasını pozduqdan sonra, məni həbsdən çıxaran, sizi səhradan gətirən Rəbbim, mənə bir çox yaxşılıqlarda oldu. Doğrusu Rəbbim, dilədiyinə lütfkardır. O şübhəsiz, biləndir, hakimdir" (Yusif, 100) dedi. Bu şəkildə İsrail oğulları, Fələstindən Misirə gəlib yerləşmiş oldu. Bir müddət sonra Yaqub (ə.s) vəfat etdi. Yusif (ə.s), Allah Təalaya söylə münacatda oldu: "Rəbbim, mənə hökmdarlıq verdin, yuxuların şərhini öyrətdin. Ey göylərin və yerin yaradanı! Dünya və axirətdə qoruyanım sənsən! Mənim canımı, Müsəlman olaraq al! Və məni yaxşılara qat!" (Yusif, 101). Yusif (ə.s)ın həyat hekayəsi Quranı Kərimdə "Əhsənul qasas, Hekayələrin ən gözəli" ünvanını aldı. Bir çox hadisələri ehtiva edən bu həyat hekayəsi üçün Allah Təala söylə buyurdu: And olsun ki, Yusif və qardaşlarının hadisəsində, soruşanlara nə qədər ibrətlər vardır" (Yusif, 7).

Yusif (ə.s)ın dəfn edildiyi yer, rəvayətlərə görə, İbrahim (ə.s)ın dəfn olunduğu Qüds yaxınlarında Halilü'r-Rahman qəsəbəsindədir.