Yuvelyan Sumbatov-Topuridze

Yuvelian Davıdoviç Sumbatov-Topuridze (rus. Ювелья́н Дави́дович Сумба́тов-Топури́дзе; 1889[1], Senaki qəzası[d], Kutaisi quberniyası29 avqust 1960 və ya avqust 1960[1], SSRİ) — Azərbaycan SSR xalq daxili işlər komissarı.

Yuvelyan Sumbatov-Topuridze
24 mart 1947 – 18 avqust 1953
SədrTeymur Quliyev
Mircəfər Bağırov
1936 – 10 yanvar 1938
Əvvəlkiözü (ZSFSR XDİK Azərbaycan İdarəsinin rəisi kimi)
SonrakıMixail Rayev-Kaminski
ZSFSR Xalq Daxili İşlər Komissarlığının Azərbaycan İdarəsinin rəisi
22 iyul 1934 – 1936
Əvvəlkiidarə yaradılıb
Sonrakıözü (xalq daxili işlər komissarı kimi)
Azərbaycan SSR Dövlət Siyasi İdarəsinin sədri
25 mart 1934 – 22 iyul 1934
ƏvvəlkiAleksey Aqrba
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1889[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 29 avqust 1960(1960-08-29) və ya avqust 1960[1]
Vəfat yeri
Partiya
Fəaliyyəti inqilabçı, siyasətçi
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı
Qoşun növü Əks-inqilab və Təxribatla Mübarizə üzrə Ümumrusiya Fövqəladə Komissiyası, Birləşmiş Dövlət Siyasi İdarəsi, NKVD
Rütbəsi general-leytenant

Təltifləri "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Qırmızı bayraq" ordeni "Qırmızı bayraq" ordeni "Qırmızı bayraq" ordeni 1-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni
"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (Gürcüstan SSR) "Qırmızı bayraq" ordeni (Azərbaycan SSR) "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin fəxri işçisi Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin fəxri işçisi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

Yuvelian Sumbatov-Topuridze 1889-cu ildə sentyabr ayında Kutaisi vilayətinin (indiki Gürcüstan Respublikası) Senak qəzasının Abaşsk rayonunun Kapana kəndində anadan olmuşdur. 1920-ci ildən Azərbaycan SSR Fövqəladə Komissiyasında işə qəbul olmuş və 1927-ci ilə qədər bu orqanda çalışmışdır.

1927–1929-cu illərdə BakıBatumi gömrüyündə işləmişdir. 1929-cu ildən yenidən təhlükəsizlik orqanlarında fəaliyyətini davam etdirmiş, 1947-ci ilə qədər DSİ, XDİK, DİN sistemlərində işləmişdir. 1933-cü ildə Azərbaycan SSR Dövlət Siyasi İdarəsinə rəis müavini təyin edilmiş, 1934-cü il mart ayının 31-dən 1938-ci il yanvar ayının 7-nə qədər isə Azərbaycan SSR xalq daxili işlər komissarı vəzifəsində çalışmışdır. 1938–1947-ci illərdə Moskvada DİN orqanlarında fəaliyyət göstərmişdir.

Təhlükəsizlik orqanlarından ayrıldıqdan sonra 1947–1953-cü illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini işləmişdir. Azərbaycan KP MK-nin və Bakı şəhər Komitəsinin 18 iyul 1953-cü il tarixli birgə plenumunun iclasında Azərbaycan KP MK-nin üzvlüyündən və Kommunist Partiyası sıralarından xaric edilmiş, Nazirlər Soveti sədrinin müavinliyindən çıxarılmışdır.

Azərbaycanda təhlükəsizlik orqanlarında fəaliyyət göstərdiyi dövrdə azərbaycan xalqına qarşı repressiyaların əsas təşkilatçılarından və icraçılarından olmuşdur.[2]

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 4 Кто руководил НКВД. 1934-1941 (rus.).
  2. "Arxivlənmiş surət". 2011-06-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-03.