Zeynəb xanım köşkü
Zeynəb xanım köşkü (türk. Zeynep Hanım Konağı) — İstanbulun Eminönü səmtində 1865-ci ildə memar Vədat Tək tərəfindən tikilmiş[1] və 1942-ci ildə yanğın nəticəsində dağılmış üç mərtəbəli tarixi bina.
| Zeynəb xanım köşkü | |
|---|---|
| türk. Zeynep Hanım Konağı | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Yerləşmə | Eminönü |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Şəhər | İstanbul |
| Koordinatlar | 41°00′36″ şm. e. 28°57′37″ ş. u.HGYO |
| Tamamlanıb | 1865 |
| Sökülüb | 28 fevral, 1942 |
| Texniki detallar | |
| Mərtəbə sayı | 3 |
| Dizayn və konstruksiya | |
| Memar | Vədat Tək |
Bu gün İstanbul Universiteti Elm və Ədəbiyyat fakültəsi köşkün binasında yerləşir.
Köşk Əbdüləziz zamanının sədrəzəmlərindan olan Kavalalı Mehmed Əli Paşanın qızı və Yusif Kamil Paşanın həyat yoldaşı Zeynəb Kamil xanımın adını daşıyır. Onun 1864-cü ildə xəttat Vəhdəti Əfəndi tərəfindən yazılmış kitabəsi Türk və İslam Sənətləri Muzeyində sərgilənir.
Əbdüləziz dövründə Yusif Kamil Paşa və Zeynəb xanımın evi olan köşk 30 min lirəyə başa gəlib. Köşkün bütün əşyaları isə Yusif Kamil Paşanın kəndxudası Hüseyn Haki Əfəndi tərəfindən Avropadan gətirilmişdir. Kamil Paşa 1876-cı ildə, Zeynep xanım isə ondan beş il sonra vəfat etdi.[1] 1903-1909-cu illər arasında köşk İstanbulun ilk müsəlman uşaq evlərindən və sənət məktəblərindən biri olan Darü'l-Hayr-ı Âlinin istifadəsinə verilmişdi. Köşkü memar Vədat bəy bərpa edərək, yenilədi. Darü'l Hayr-ı Âli 1909-cu ildə ləğv edildikdən sonra köşk,[2] imperiyanın ilk Avropa tipli ali təhsil müəssisəsi olan və təhsil proqramı həmin il yenidən təşkil edilən Darülfünun-u Osmaniyə təsis edildi. Bina 1922-ci ildə Əkrəm Haqqı Ayverdi tərəfindən təmir edilmişdir.[3]
Darülfünunun Cümhuriyyət dövründə İstanbul Universitetinə çevrildiyi zaman, yeni təsis edilmiş Fən fakültəsi dərsləri bu köşkdə tədris edilirdi. 1935-ci ildə burada rəsədxana açıldı. 1942-ci il fevralın 28-də baş verən yanğın zaman yanan binanın yerində Sədat Haqqı Əldəm və Emin Onat tərəfindən yeni bina tikildi.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 "Zeynep Hanım Konağı'ndan Edebiyat Fakültesi'ne" (Türkçe). 31 Ağustos 2023 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Makbule Sarıkaya, Savaş Yıllarında Himaye-i Etfal Cemiyeti'nin Çocuk Misafirhanesi ve Çocuklar, Atatürk Üniversitesi, Atatürk Dergisi, Cilt 3, sayı 3, 2003". 10 Nisan 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Şamil İlbey, Rest. Mim. Ekrem Hakkı Ayverdi, Restorturk.com sitesi". 6 Eylül 2011 tarixində arxivləşdirilib.
Xarici keçidlər
redaktə- İstanbul, Eski. "Zeynep Hanım Konağı (İÜ Fen Edebiyat Fakültesi) | Eski İstanbul Fotoğrafları Arşivi" (türk). 31 Ağustos 2023 tarixində arxivləşdirilib.
- İstanbul, Eski. "Zeynep Hanım Konağı / Beyazıt | Eski İstanbul Fotoğrafları Arşivi" (türk). 31 Ağustos 2023 tarixində arxivləşdirilib.