İsa Həbibbəyli
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti, millətvəkili, professor
İsa Əkbər oğlu Həbibbəyli (16 oktyabr 1949, Danzik, Noraşen rayonu) — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti (2022), filologiya elmləri doktoru (1996), professor (1997), Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi (1999), AMEA-nın həqiqi üzvü (2003).
| İsa Həbibbəyli | |
|---|---|
 | |
Vəzifədədir | |
| 25 oktyabr 2022-ci ildən | |
| Əvvəlki | Ramiz Mehdiyev |
Vəzifədədir | |
| 2005-ci ildən | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 16 oktyabr 1949 (74 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili | |
| Uşağı | 3 |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | filologiya |
| Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | |
|
|
|
| Təltifləri |
    |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı redaktə
İsa Həbibbəyli 16 oktyabr 1949-cu ildə Naxçıvan MSSR-in Şərur rayonunun Danzik kəndində anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutu Naxçıvan filialının dil-ədəbiyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.
Filologiya elmləri doktoru, professordur. Atatürk Kültür, Dil və Tarix Qurumunun müxbir üzvüdür. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. Əməkdar elm xadimidir.
1971-ci ildən Şərur rayonunda kənd orta məktəbində müəllim işləmişdir. 1975-ci ildən Naxçıvan Dövlət Universitetində müəllim, dosent, elmi işlər üzrə prorektor, 1996-cı ildən 2013-cü ilə qədər[1] isə Naxçıvan Dövlət Universitetinin rektoru vəzifələrində çalışmışdır.
2013-cü ilin aprel ayından 2022-ci ilin oktyabr ayına qədər birinci vitse-prezident Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti olub. 2022-ci ilin oktyabr ayından isə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti seçilmişdir.
Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. Birinci və ikinci çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı olmuşdur.
III, IV və V çağırış Azərbaycan Milli Məclisinin Elm və təhsil komitəsinin sədri olmuşdur. Hal-hazırda VI çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatıdır.
1996-cı ildən Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür.[2]
Ailəsi redaktə
Ailəlidir, 3 övladı var.
Elmi fəaliyyətinin əsas göstəriciləri redaktə
- AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasında "Ədəbiyyat nəzəriyyəsi" ixtisası üzrə təhsil almışdır (1974–1978). "XX əsrin əvvəlləri Azərbaycan romantik lirikası" mövzusunda namizədlik (57.15.01 — Ədəbiyyat nəzəriyyəsi) (1980), "Cəlil Məmmədquluzadə: mühiti və müasirləri" (5716.01 — Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi;) mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir (1996). Filologiya elmləri doktoru, professordur (1997).
- 2001-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü (ixtisasın adı: Azərbaycan ədəbiyyatı) , 2003-cü ildə isə AMEA-nın həqiqi üzvü (ixtisasın adı: Ədəbiyyatşünaslıq) seçilmişdir. 2001-ci ildən Nyu-York Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvüdür.
- 2006-cı ildə BMT yanında Beynəlxalq İnformasiyalaşdırma Akademiyasının həqiqi üzvü, 2010-cu ildə Amerika Bioqrafiya İnstitutunun akademiki seçilmişdir.
- 89 kitabın, 1428 məqalənin, 212 xaricdə çap olunmuş elmi məqalənin müəllifidir.
- 29 elmlər namizədi, 4 elmlər doktorunun elmi rəhbəri olmuşdur.
- Kitablarıː 12 monoqrafiyanın, 1 orta məktəb dərsliyinin, 2 dərs vəsaitinin, 28 broşüranın, 21 tərtib kitabının müəllifidir.
- Əsərləri Azərbaycan dilindən başqa ingilis, fransız, rus, türk, ərəb fars, urdu, bolqar və macar, litva və b. dillərində çap olunmuşdur.
- Tədqiqat sahəsi Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, ədəbiyyat nəzəriyyəsidir. ABŞ, İngiltərə, Çin, Fransa, Rusiya, Türkiyə, Almaniya, Cənubi Koreya, İspaniya, İran, İraq, Bolqarıstan, Avstriya, Misir Ərəb Respublikası, Tunis, Ukrayna, Pakistan, Macarıstan, Qazaxıstan, Gürcüstan, Monqolustan və başqa ölkələrdə rəsmi səfərlərdə olmuş, beynəlxalq simpozium, qurultay və konfranslarda elmi məruzələrlə çıxış etmişdir.
Fəxri professor olduğu universitetlər redaktə
16 iyun 2023-cü ildə Özbəkistanın Kokand Dövlət Pedaqoji İnstitutunun "Fəxri professoru" seçilib. Diplomu Kokand Dövlət Pedaqoji İnstitutunun rektoru, professor Dilnoza Xocayeva təqdim edib.[3] Daşkənd Özbək Dili və Ədəbiyyatı Universitetinin fəxri professorudur. Cənubi Rusiya Universitetinin fəxri doktorudur.[4]
Çalışdığı vəzifələr redaktə
- Naxçıvan Dövlət Universitetinin elmi işlər üzrə prorektoru (1991–1996);
- Naxçıvan Dövlət Universitetinin rektoru (1996–2013);
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının birinci vitse-prezident vitse-prezidenti (2013-cü ildən-2022-ci ilə qədər);
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru (2013-cü ildən).
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının redaksiya heyəti sədrinin müavini (2018-ci ildən)[5]
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti (2022-ci il 25 oktyabrdan);
Təltif və mükafatları redaktə
- 1999-cu ildə — Təhsil Nazirliyinin Fəxri fərmanı ilə təltif edilib.
- 1999-cu ildə — Azərbaycan Respublikasının "Əməkdar elm xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür.[6]
- 1999-cu ildə — "Ankara universitetinin fəxri dostu adına layiq görülmüşdür.
- 2001-ci ildə — Amerika Bioqrafiya İnstitutu tərəfindən "İlin adamı" seçilmişdir.
- 2004-cü ildə — Türkiyə Cümhuriyyəti Dil Qurumunun "Üstün hizmət Baratı" ilə təltif olunmuşdur.
- 2007-ci ildə — "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunmuşdur.[7]
- 2009-cu ildə — "Şərəf" ordeni ilə təltif olunmuşdur.[8]
- 2009-cu ildə — Beynəlxalq İnformasiyalaşdırma Akademiyasının "İnformasiya aləminin elitası" diplomuna və "XIX-XX əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının (Mirzə Cəlil) və Azərbaycanda müasir elmi-bədii fikrin inkişafı "Elmi istiqamətin rəhbəri" " medalına layiq görülmüşdür.
- 2009-cu ildə — Türkiyə Cümhuriyyəti Avrasiya Kültür və Sənət Qurumunun rəmzi mükafatına layiq görülmüşdür.
- 2009-cu ildə — Türkiyə Cümhuriyyəti Hüseyn Qazi Kültür və Sənət Vəqfinin mükafatına layiq görülmüşdür.
- 2009-cu ildə — Naxçıvan MR Ali Məclisinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilib.
- 2009-cu ildə — Naxçıvan MR Ali Məclisi Sədrinin Fəxri fərmanı ilə təltif edilib.
- 2009-cu ildə — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəxri fərmanı ilə təltif edilib.
- 2009-cu ildə — Beynəlxalq İnformasiyalaşdırma Akademiyasının "XIX-XX əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının və Azərbaycanda müasir elmi-bədii fikrin inkişafı elmi istiqamətinin rəhbəri" mükafatı ilə təltif edilib.
- 2013-cü ildə — "The Name in Science Award" ("Elmdə ad") mükafatına layiq görülmüşdür.[9]
- 2015-ci ildə — "Ustad Şəhriyar mədəniyyət medalı" ilə təltif edilib.[10]
- 2017-ci ildə — İLESAM-ın "Türk dünyası onur medalı" ilə təltif edilib.
- 2018-ci ildə — Akademik İsa Həbibbəyli Türk Ədəbiyyatı Vəqfinin təşəkkürnaməsi ilə təltif edilib.[11]
- 2019 — Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakına və elmin inkişafında xidmətlərinə görə 1-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif edilib.[12]
- 2019-cu ildə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" xatirə medalı
- 2019-cu ildə "Bakı Dövlət Universitetinin 100 illiyi (1918–2018)" xatirə medalı
- 2019-cu ildə "Azərbaycan polisinin 100 illiyi (1919–2019)" xatirə medalı
- 2019-cu ildə "Azərbaycan ordusunun 100 illiyi (1918–2018)" xatirə medalı[13]
- 2019-cu ildə Beynəlxalq Türk Akademiyasının "Qızıl medalı"
- 2019-cu ildə "Türk ədəbiyyatı vəqfi" döş nişanı
- 2019-cu ildə Türkiyədə fəaliyyət göstərən Avrasiya Yazarlar Birliyinin "Şərəf" medalı[14]
- 2019-cu ildə AMEA-nın Fəxri fərmanı[15]
- 2019-cu ildə "Beynəlxalq Rəsul Rza" mükafatı[16]
- 2021-ci ildə TÜRKSOY-un "Nizami Gəncəvi" medalı
- 2021-ci ildə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin "Nizami Gəncəvinin 880 illiyi (1141–1209)" xatirə nişanı
- 2021-ci ildə AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı
- 2022-ci ildə Beynəlxalq Türk Akademiyasının təsis etdiyi "Əlişir Nəvai Qızıl medalı"[17]
- 2022-ci ildə Əliövsət Quliyevin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə yubiley medalına
- 2022-ci ildə Tatarıstanın böyük ziyalısı Qabulla Tukayın anadan olmasının 135 illiyi münasibətilə "Qabulla Tukay-135" yubiley medalı[18]
İstinadlar redaktə
- ↑ "İ.Ə.Həbibbəylinin Naxçıvan Dövlət Universitetinin rektoru vəzifəsindən azad edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 aprel 2013-cü il tarixli, 2881 nömrəli Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 2013-04-25. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "Həbibbəyli İsa Əkbər oğlu: 2 saylı Şərur seçki dairəsi" (az.). meclis.gov.az. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "Akademik İsa Həbibbəyli Özbəkistanın Kokand Dövlət Pedaqoji İnstitutunun "Fəxri professoru" seçilib". 2023-06-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-19.
- ↑ "Akademik İsa Həbibbəylini 70 illik yubileyi münasibətilə təbrik edirik!". 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası redaksiya heyətinin yeni tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1 noyabr 2018-ci il tarixli, 636 nömrəli Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 2018-11-01. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "Naxçıvan Muxtar Respublikasının elm, mədəniyyat və ədəbiyyat xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 9 oktyabr 1999-cu il tarixli, 193 nömrəli Fərmanı" (az.). e-qanun.az. 1999-10-09. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "Naxçıvan Dövlət Universitetinin əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 16 oktyabr 2007-ci il tarixli, 2434 nömrəli Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 2007-10-16. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial və iqtisadi inkişafında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 3 avqust 2009-cu il tarixli, 425 nömrəli Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 2009-08-03. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "Həbibbəyli İsa Əkbər oğlu: Həqiqi üzvlər" (az.). science.gov.az. 2019. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "İsa Həbibəyli "Ustad Şəhriyar mədəniyyət medalı" ilə təltif edilib" (az.). senet.az. 2015-09-15. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ "Akademik İsa Həbibbəyli Türk Ədəbiyyatı Vəqfinin təşəkkürnaməsi ilə təltif edilib" (az.). heb.science.gov.az. 2018-02-13. 2019-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-02.
- ↑ President.az. "İ.Ə.Həbibbəylinin 1-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 2019-10-15. 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-15.
- ↑ "Milli Məclisin bir sıra deputatı milli ordumuzun 100 illiyi ilə bağlı yubiley medalı ilə təltif olunub". 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ Akademik İsa Həbibbəyli Türkiyədə "Şərəf" medalı ilə təltif olunub
- ↑ "Akademik İsa Həbibbəyli AMEA-nın Fəxri fərmanı ilə təltif olunub". 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ "Akademik İsa Həbibbəyliyə Beynəlxalq Rəsul Rza Mükafatı təqdim olunub". 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ "AMEA alimlərinə beynəlxalq qurumun medalları təqdim olunub". 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ "Ədəbiyyat İnstitutunun alimləri "Qabdulla Tukay – 135" yubiley medalı ilə təltif olunub". 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
