Afaq Bəşirqızı

azərbaycan teatr və kino aktrisası, ictimai xadim

Afaq Bəşirqızı (15 avqust 1955, Bakı) — Azərbaycanın teatr və kino aktrisası, "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adı (1993) "Şöhrət" ordeni laureatı (2013)‚ Prezidentin fəxri təqaüdçüsü (2015), Mədəniyyət və İncəsənət Universetinin professoru. Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrının aparıcı aktrisası.

Afaq Bəşirqızı
Afaq Bəşir qızı Səfərova
Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin bir qrupunun Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva ilə görüşü zamanı. 1 mart 2019-cu il.[1]
Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin bir qrupunun Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva ilə görüşü zamanı. 1 mart 2019-cu il.[1]
Doğum adı Afaq Səfərova
Doğum tarixi 15 avqust 1955(1955-08-15) (69 yaş)
Doğum yeri
Milliyyəti azərbaycanlı
Vətəndaşlığı
Atası Bəşir Səfəroğlu
Fəaliyyəti aktrisa, kino aktrisası
Fəaliyyət illəri 1973–h.h.
Təhsili
Mükafatları "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adı — 1993 "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 1989
"Şöhrət" ordeni
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu "Qızıl Dərviş" mükafatı — 1993 "Qızıl Dərviş" mükafatı — 2001 "Sənətkar" medalı
IMDb ID3363584
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

Afaq Bəşir qızı Səfərova 1955-ci ildə Bakı şəhərində böyük Azərbaycan aktyoru Bəşir Səfəroğlunun ailəsində anadan olub.

1962-ci ildə 31 saylı orta məktəbin 1-ci sinfinə gedib və 1972-ci ildə 20 saylı orta məktəbi bitirib. Sənədlərini BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinə verib, lakin müsabiqədən keçməyib.

Bir müddət Tibb işçiləri Mədəniyyət evinin dram dərnəyinə (rəhbəri Məhərrəm Bədirzadə) gedib. 1974–1979-cu illərdə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu (indiki, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti təhsil alıb. Aktrisalıq fəaliyyətinə 1973-cü ildə Lənkəran Dövlət Dram Teatrında başlayıb. İlk rollarından özünü istedadlı, işgüzar, səhnəyə böyük məhəbbətlə bağlı, daim axtarışda olan sənətkar kimi göstərərək tamaşaçıların dərin rəğbətini qazanıb. 1975-ci ildə Sumqayıt Dövlət Dram Teatrına dəvət alan aktrisa 1989-cu ilə qədər burada çalışıb. Sumqayıt teatrında klassik və müasir dramaturqların əsərlərində baş rolları ifa edərək şöhrət qazanıb. Onun "Bəxt üzüyü" tamaşasında yaratdığı Söylü obrazı öz koloritinə, tutumuna, yüksək bədii keyfiyyətlərinə görə nümunədir. Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrına (indiki Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı) göndərilən Afaq Bəşirqızı bu günə kimi həmin teatrda çalışır. Afaq Bəşirqızı teatr yaradıcılığı ilə yanaşı bir sıra kino və televiziya tamaşalarında da çəkilib. Azərbaycan Televiziyasında hazırlanmış Anarın "Evləri köndələn yar" (Darçınbəyim), Vaqif Səmədoğlu "Yaşıl eynəkli adam" (Zəhra), Əli Əmirlinin "Bala başa bəla" (Suğra), Məcnun Vahidov "Yarımştat" (Ayna), Aqşin Babayevin "Nekroloq"(Gülya) əsərlərinin teletamaşalarında müxtəlif xarakterli rollar və "Afaq gülür güldürür" şousunda müxtəlif obrazlar yaradıb. Azərbaycanfilmin istehsalı olan Bəxt üzüyü Söylü rolunda və Mozalan Satirik Kinojurnalıında "Uşaq bağçası", "Ət kombinatında", "Xaricdə belə deyil", "Belə də olur" nömrələrinin süjetlərində çıxış edib.

O, uzun illər Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində pedoqoq kimi çalışıb və həmin Universitetin professor elmi adına layiq görülüb.

Afaq Bəşirqızının Azərbaycan teatr sənətinin və kinematoqrafiyasının inkişafındakı xidmətlərinə görə 17 may 1989-cu ildə Azərbaycan SSR əməkdar artisti, 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti fəxri adlarına, 1993-cü ildə və 2003-cü ildə "Qızıl Dərviş" mükafatına layiq görülüb. Uzun illər Prezident mükafatına layiq görülüb. 2013-cü ildə "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunub,[2] 2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü ilə təltif olunub[3].13 avqust 2015-ci ildə Azərbaycan teatr və kino sənətinin inkişafında xidmətlərinə görə "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilmişdir.[4]

Hazırda xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkir.[5]

Mükafatları

redaktə

Teatr səhnəsindəki rolları

redaktə
Tamaşanın adı Rol Tarix Rejissor Müəllif
Yaxşı adam Sərvinaz 1973 Əşrəf Quliyev Mirzə İbrahimov
Sən yanmasan Dürdanə 1973 Əşrəf Quliyev Nəbi Xəzri
Mahnı dağlarda qaldı Fəxrəndə 1974 Mövsüm Mürsəlov İlyas Əfəndiyev
Lənkəran xanının vəziri Pəri xanım 1975 Hüseyn Sultanov Mirzə Fətəli Axundov
Bayramın birinci günü Pakizə 1975 Məbud İsmayılzadə Nazim Hikmət
  • Humay-("Komsomol poeması", S. Vurğun, İ. Çoşqun)
  • Klava-("Poladəridənlər", G. Bokarev)
  • Nənə("Mən nənəyə evlənirəm", H. Muxtarov)
  • Yoluq-("Xoruz və çalağan", F. Ağayev)
  • Baronessa Ştral-("Maskrad", M. Lermontov)
  • Dirijor-("İlahi komediya", İ. Ştok)
  • Xəbərçi Xədicə, Aliyə-("Adamın adamı" və "Təhminə və Zaur", Anar)
  • Ziba("Lənkəran xanın vəziri", M. F. Axundzadə)
  • Tovuz qarı-("Bir cüt bədmüşk ağacı", Ə. Əyisli)
  • Gülbadam-("Elburus evlənir", G. Xuqayev)
  • Kəblə Ceyran-("Ayıl, bax bu dünyaya", H. Nəzirli)
  • Qadın-("Bütün şərq bilsin", N. Həsənzadə)
  • Bibi("Doğmalar", R. Əlizadə)
  • Sənəm-("Yaxşı adam", M. İbrahimov)
  • Zoya-("İtirilmiş məktub", İ. Karaçale)
  • Nayman ana-("Əsrə bərabər gün", Ç. Aytamatov)
  • Söylü, Şənbə xanım-("Bəxt üzüyü" və "Dağ tikirik", V. Səmədoğlu)
  • Səməni - ("Toy olsun", İ.Məlikzadə) (2017-ci il)

Dövlət Gənclər Teatrı

redaktə
Tamaşanın adı Rol Tarix Rejissor Müəllif
Dadaşbala əməliyyatı Fatma xanım 1989 Hüseynağa Atakişiyev Rəhman Əlizadə
Dağ tikirik Şənbə xanım, Süpürgəçi 1991 Hüseynağa Atakişiyev Vaqif Səmədoğlu
Sultanqulu körpüsü Xanım 1990 Hüseynağa Atakişiyev İsi Məlikzadə
Tamaşanın adı Rol Tarix Rejissor Müəllif
Bəbirlinin kələkləri Xala 1989 Vaqif Ağayev Rauf Hacıyev
Sevgilimin anası Gülbadam 1989 Cahangir Novruzov Georgi Xuqayev, Eldar Mansurov
Qarğa məndə qoz var Ofelya xanım 1991 Hüseynağa Atakişiyev Cahangir Aslanoğlu, Həsənağa Qurbanov
Subaylarınızdan görəsiniz Səməni 1991 Yaşar Nuri Süleyman Ələsgərov, İsi Məlikzadə
Hicran Qızbacı 1992 Firudin Məhərrəmov Emin Sabitoğlu, Sabit Rəhman
O olmasın, bu olsun Sənəm 1998–2015 Cənnət Səlimova Üzeyir Hacıbəyov
Bankir adaxlı Nisə 1998–2015 Faiq Zöhrabov Emin Sabitoğlu,Tamara Vəliyeva
Məhəbbət oyunu Səltənət 2007 Faiq Zöhrabov Qeybulla Rəsulov,Cavanşir Quliyev
İtkin ər Məleykə 2002 Ədalət Ziyadxanov Əli Əmirli
Məsmə xala dayımdır Məsmə 2007 Ədalət Ziyadxanov R. Mustafayev, C. Məmmədov
Mən dəyərəm min cavana Güldəstə 2008 Yusif Əkbərov Faiq Sücəddinov, Tamara Vəliyeva
Yeddi məhbusə anası Zalxa 2007 Oruc Qurbanov Əli Əmirli, Cavanşir Quliyev
Xanuma Xanuma 2011 Qoça Kapanadze Avksenti Saqareli, Vladimir Dolidzen
Kimyagər Kimyagər 2012 Bəhram Osmanov Mirzə Fətəli Axundov,Əjdər Ol,Səyavuş Kərimi
Ər və arvad Minnət xanım 2010 Yusif Əkbərov Üzeyir Hacıbəyli
Şəhərdə manyak var Qəmzə xanım 2009 Oruc İzzətoğlu Sərdar Fərəcov, Əziz Nesin
Toya bir gün qalmış Roza 2015 Əsgər Əsgərov Əli Səmədli

Filmoqrafiya

redaktə
  1. Bəşir Səfəroğlu (film, 1969) (Afaq Bəşirqızı)
  2. Evləri köndələn yar (film, 1982) (Darçınbəyim)
  3. 20+1 (film, 1986) (qısametrajlı bədii süjet-Mozalan № 105) (Tərbiyəçi)
  4. Gözbağlıcı (film, 1986) (Aparıcı)
  5. Yaşıl eynəkli adam (film, 1987) (Zəhra)
  6. Bəxt üzüyü (film, 1991) (Söylü)
  7. 777 №-li iş (film, 1992) (tammetrajlı bədii film) (Bağça müəlliməsi)
  8. Bala-başa bəla! (film, 1995) (Suğra)
  9. Yarımştat (film, 1996) (Ayka)
  10. Yaşıl eynəkli adam-2 (film, 1999) (Zəhra)
  11. Nekroloq (film, 2001) (Gülya)
  12. Yaşıl eynəkli adam-3 (film, 2002) (Zəhra)
  13. Dəvətnamə (film, 2003) (Arxiv kadrlarda iştirak edib)
  14. Girov (film, 2005) (Satıcı qadın)
  15. Qaynanamız (serial 2015) (Ağanaz)
  16. Həddən artıq uyğunluq (film, 2016) (Fatma xala)
  17. Bəxt üzüyü 2 (film, 2017) (Söylü)

İstinadlar

redaktə
  1. İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin bir qrupu ilə görüşüblər Arxivləşdirilib 2023-06-28 at the Wayback Machine. president.az, 01.03.2019 (az.)
  2. "Azərbaycan Respublikası teatr xadimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2021-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-17.
  3. "A. B. Səfərovaya Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünün verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2019-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-17.
  4. "A.B. Səfərovanın "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2016-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-15.
  5. "Afaq Bəşirqızında xərçəng aşkarlandı". 2022-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-29.
  6. Bakı Post. "Bu şəxslər "Vaqif Səmədoğlu" medalı aldılar" (az.). Bakupost. 05.06.2020. 2021-09-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-05.

Xarici keçidlər

redaktə