Arpad Gents

Arpad Gents
Arpad Gents
	mac. Árpád Göncz
Macarıstanın ilk prezidenti
	2 may 1990 – 4 avqust 2000
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	10 fevral 1922[…]
Doğum yeri	Budapeşt, Macarıstan;
Vəfat tarixi	6 oktyabr 2015[…] (93 yaşında)
Vəfat yeri	Budapeşt, Macarıstan;
Dəfn yeri	Obuda qəbiristanlığı[d];
Təhsili	Eötvöş Lorand Universiteti (–1944);
Fəaliyyəti	siyasətçi, yazıçı, tərcüməçi, şair, vəkil
Uşağı	4
Dini	Roma-Katolik kilsəsi
	gonczarpad.hu
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Arpad Gents (mac. Árpád Göncz, 10 fevral 1922^[1]^[2]^[…], Budapeşt, Macarıstan^[5] – 6 oktyabr 2015^[3]^[1]^[…], Budapeşt^[6]) — Macar dövlət xadimi, Macarıstanın ilk prezidenti. O, həmçinin 1956-cı ildə baş verən macar inqilabının iştirakçılarından biri olmuşdur.

Həyatı

Arpad Gents 10 fevral 1922-ci ildə Budapeştdə zadəgan ailəsində anadan olmuşdur. Atası Layoş Gents poçt işçisi anası İliona Hayman isə evdar xanım idi. Bunda başqa atası Layoş Gents məşhur tennis oyunçusu olmuş və 1924-cü i yay olimpiya oyunlarında Macarıstanı təmsil etmişdi. Ilk təhsilini 4 illik məktəbdə aldıqdan sonra təhsilini 1932-ci ildə Verbösi orta məktəbində davam etdirmişdir. Orta məktəbi bitirən Gents 1944-cü ildə Budapeşt Pamani Piter adına İncəsənət Universitetinə daxil olmuşdur. Həmin il- 1944-cü ilin 19 mart tarixində Macarıstan almanların hücumuna məruz qaldı. Arpad Gents hələ təhsil aldığı üçün orduya çağırışdan azad edilmişdi. Lakin tezliklə 1944-cü ilin dekabr ayında o müharibəyə çağırıldı. 1944-cü ilin sonlarında Macarıstan Qızıl Ordu tərəfindən mühasirə edildikdə Gents də şəhərdə idi. Müharibədən sonra o, kənd təsərrüfatı üzrə təhsil almağa başlamışdır. Arpad Gents 1947-ci ilin yanvar ayının 11-də Maria Susanna ilə ailə həyatı qurmuş, bu evlilikdən 4 övladı dünyaya gəlmişdir.

Siyasi fəaliyyəti

Arpad Gents siyasi karyerasına dövrün anti-kommunist partiyası Xırda Mülkiyyətçilər partiyasına üzv olmaqla başlamışdır. O cümlədən 1956-cı il Macar inqilabının fəallarından olan Gents, İnqilabda iştirakına görə ömürlük həbs cəzasına məhkum olunmuşdur. Həbsd keçən 7 ildən sonra amnistiya alaraq azadlığa buraxılan siyasətçi 1988-ci ildə yenidən siyasi arena geri qayıtmışdır.

Vəfatı

Arpad Gents 6 oktyabr 2015-ci ildə, 93 yaşında vəfat etmişdir ^[8].

Mükafatları

1991: İtaliya- "İtaliya qarşısında xidmətlərə görə" Böyük Xaç ordeni
1994: {{ {{{1}}}

| alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas = }}- "Müqəddəs Maykl və Müqəddəs Corc" ordeni

1994: Polşa– Polşa Respublikasının xidmətlərə görə "Bəyaz Qartal" ordeni
1995: Malta– "Malta qarşısında xidmətlərinə görə" döş nişanı (9 fevral 1995)
1999: Estoniya – Terra Mariana döş nişanı
1999: Litva – Böyük Vytautas ordeni (19 may 1999)
1999: Norveç– Müqəddəs Olav Böyük Komandor Xaçı ordeni
1999: {{ {{{1}}}

| alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas = }}– Baz Böyük Xaç nişanı

2000: Almaniya– Almaniya Federativ Respublikasının Böyük Xaç nişanı
2003: Çexiya – "Ağ Aslan" ordeni (7 mart 2003)^[160]
2003: Budapeşt Korvinus Universiteti mükafatı
2009: Beynəlxalq Adalbert sülh mükafatı

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ Árpád Göncz // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
↑ ¹ ² Bibliothèque nationale de France Árpád Göncz // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
↑ ¹ ² http://www.origo.hu/itthon/20151006-meghalt-goncz-arpad.html.
↑ ¹ ² Meghalt Göncz Árpád. Index.hu Zrt., 2015.
↑ ¹ ² Deutsche Nationalbibliothek Record #119359987 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
↑ ¹ ² PIM authority.
↑ Politikamentes temetésen búcsúztatták Göncz Árpádot. Index, 2015.
↑ "Macaristan eski cumhurbaşkanlarından Árpád Göncz öldü". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.

[_502c2ac85ea4d110-1] ¹ ² ³ ⁴ Árpád Göncz // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).

[_bf2232f56936d736-2] ¹ ² Bibliothèque nationale de France Árpád Göncz // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_f09852542f53db4f-3] ¹ ² http://www.origo.hu/itthon/20151006-meghalt-goncz-arpad.html.

[_aecafaf52975c163-4] ¹ ² Meghalt Göncz Árpád. Index.hu Zrt., 2015.

[_5b150816ce95a4a0-5] ¹ ² Deutsche Nationalbibliothek Record #119359987 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

[_3ff8c7e6014e70a7-6] ¹ ² PIM authority.

[_9a8a49dd75cf5f9e-7] Politikamentes temetésen búcsúztatták Göncz Árpádot. Index, 2015.

[8] "Macaristan eski cumhurbaşkanlarından Árpád Göncz öldü". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.

[1]

[2]

[5]

[3]

[6]

[7]

[4]

[8]