Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı

Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı (APEC) — Asiya-Sakit okean regionu boyunca azad ticarət və iqtisadi əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə çalışan 21 üzv ölkənin təşkil etdiyi forumdur.

Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı
APEC
Asia-Pacific Economic Cooperation[1]
Növü İqtisadi forum
Yaranma tarixi 1989
Mərkəzi Sinqapur Sinqapur
Üzvləri
  • 50 nəf. (2022)[2]
www.apec.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yaranma tarixi redaktə

Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı təşkilatı (APEC — Asia-Pacific Economic Cooperations) 1989-cu ildə Asiya-Sakit okeanı regionunun iqtisadiyyatının daha da müstəqilləşməsinə cavab olaraq yaradılmışdır.

Məqsədləri və fəaliyyət istiqamətləri redaktə

ASOİƏ-nin məqsədləri bunlardır:

  • regionda və bütün dünyada iqtisadi artıma dəstək;
  • əmtəədən, xidmətdən, kapitaldan və texnologiyadan effektli istifadə etmək;
  • açıq çoxtərəfli ticarət sisteminin inkişafı və mövcudluğu

ASOİƏ-nin fəaliyyəti üç geniş miqyasda aparılır:

  • ticarətin və investisiya ab-havasının liberallaşdırılması;
  • ticarətə və investisiyaya əlverişlilik;
  • ölkələrin iqtisadi və texniki əməkdaşlığı zamanı iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsi.

Ayrıca tapşırığı Asiya-Sakit okean regionunda 2020-ci ilə qədər, sənayeləşmiş ölkələrdə isə 2010-cu ilə qədər ticarət və investisiya üçün əlverişli şəraitin yaradılmasıdır. Regionun inkişafında əsas diqqət xüsusi sektorun rolunun gücləndirilməsinə yönəldilir.

Fəaliyyəti redaktə

Hər il nazirlər səviyyəsində görüşlər keçirilir və təhsil, elektrik enerjisi, ətraf mühit və davamlı inkişaf. əmək ehtiyatlarının inkişafı, elm və texnologiyada əməkdaşlıq, kiçik və orta biznesin təşkili, telekommunikasiya və informasiya sənayesi, ticarət və nəqliyyat mövzularının müzakirəsi aparılır. Həmçinin on işçi qrup balıqçılıq məsələləri ilə, əmək ehtiyatları ilə, texnologiya və işləmə, dəniz ehtiyatlarının mühafizəsi, elektrikləşdirmə, telekommunikasiya, turizm, ticarət, investisiya və nəqliyyat sahəsində regional əməkdaşlıq məsələləri ilə məşğul olur.

Üzvləri redaktə

İqtisadi xalq Üzv
  Avstraliya 1989
  Bruney 1989
  Kanada 1989
  İndoneziya 1989
  Yaponiya 1989
  Cənubi Koreya 1989
  Malayziya 1989
  Yeni Zelandiya 1989
  Filippin 1989
  Sinqapur 1989
  Tailand 1989
  ABŞ 1989
  Çin 1991
  Çin Respublikası 1991
  Honkonq 1991
  Meksika 1993
  Papua-Yeni Qvineya 1993
  Çili 1994
  Peru 1998
  Rusiya 1998
  Vyetnam 1998

İllik görüş zirvələri redaktə

Hər il Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı ticarət məsələləri ilə bağlı müzakirə aparmaq üçün illik zirvə toplantısı keçirir. Hər zirvə toplantısına ev sahibliyi edən ölkə üzvlərdən təsadüfi olaraq qərara alınır:

Sumqayıt görüşləri sayı Zirvə görüşü nə vaxt keçirilib Ev sahibi iqtisadiyyatı Yer
1-ci 6–7 noyabr 1989   Avstraliya Kanberra
2-ci 29–31 iyul 1990   Sinqapur Sinqapur
3-ci 12–14 noyabr 1991   Cənubi Koreya Seul
4-ci 10–11 sentyabr 1992   Tailand Banqkok
5-ci 19–20 noyabr 1993   ABŞ Bleyk adası
6-ci 15–16 noyabr 1994   İndoneziya Boqor
7-ci 18–19 noyabr 1995   Yaponiya Osaka
8-ci 24–25 noyabr 1996   Filippin Manila/Subik
9-ci 24–25 noyabr 1997   Kanada Vankuver
10-ci 17–18 noyabr 1998   Malayziya Kuala Lumpur
11-ci 12–13 sentyabr 1999   Yeni Zelandiya Oklend
12-ci 15–16 noyabr 2000   Bruney Bandar Seri Begavan
13-ci 20–21 oktyabr 2001   Çin Şanxay
14-ci 26–27 oktyabr 2002   Meksika Los-Kabos
15-ci 20–21 oktyabr 2003   Tailand Banqkok
16-ci 20–21 noyabr 2004   Çili Santyaqo
17-ci 18–19 noyabr 2005   Cənubi Koreya Busan
18-ci 18–19 noyabr 2006   Vyetnam Xanoy
19-ci 8–9 sentyabr 2007   Avstraliya Sidney
20-ci 22–23 noyabr 2008   Peru Lima
21-ci 14–15 noyabr 2009   Sinqapur Sinqapur
22-ci 13–14 noyabr 2010   Yaponiya Yokohama
23-ci 12–13 noyabr 2011   ABŞ Honolulu
24-ci 9–10 sentyabr 2012   Rusiya Vladiqafqaz
25-ci 5–7 oktyabr 2013   İndoneziya Bali
26-ci 10–11 noyabr 2014   Çin Pekin
27-ci 18–19 noyabr 2015   Filippin Pasay
28-ci 19–20 noyabr 2016   Peru Lima
29-ci 10–11 noyabr 2017   Vyetnam Dananq
30-ci 17–18 noyabr 2018   Papua-Yeni Qvineya Port Morsbi
Mövcud deyil 16–17 noyabr 2019 (Ləğv edilib)   Çili Santyaqo
31-ci 20 noyabr 2020   Malayziya Kuala Lumpur (Proqramlaşdırılmış onlayn)
32-ci 16 iyul və 12 noyabr 2021   Yeni Zelandiya Oklend (Proqramlaşdırılmış onlayn)
33-ci 18–19 noyabr 2022   Tailand Banqkok
34-ci 15–17 noyabr 2023   ABŞ San-Fransisko

İstinadlar redaktə