Azərbaycan muzeylərinin siyahısı

Azərbaycan muzeyləri — Azərbaycan ərazisindəki muzeylər.^[1],^[2],^[3]

Haqqında redaktə

Hazırda Azərbaycanda 201 muzey fəaliyyət göstərir: bunlardan 14-ü incəsənət, 7-si ədəbiyyat, 12-si tarix, 68-i tarix-diyarşünaslıq, 5-i döyüş şöhrəti, 43-ü ev, 52-si Heydər Əliyev muzeyləridir.^[4]
Eyni zamanda Milli Elmlər Akademiyası sistemində, digər nazirlik və təşkilatların nəzdində müxtəlif profilli və şəxsi muzeylər fəaliyyət göstərir. Həmin muzeylər sırasında Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyini, Azərbaycan Tarix Muzeyini, Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyini, Azərbaycan Xalça Muzeyini, Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyini, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyini və Azərbaycan İstiqlal Muzeyini göstərmək olar.
İlk muzey Bakıda 1920-ci ildə, ilk memorial muzey isə Şəkidə 1938-ci ildə yaradılıb. AMEA-nın Tarix muzeyi ötən əsrin 20-ci illərindən millətin ixtiyarına verilib. Bu muzey məşhur Bakı milyonçusu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin mülkündə yerləşir.

Muzeylər redaktə

Xatirə muzeyləri redaktə

Tarix-Diyarşünaslıq muzeyləri redaktə

Ev-Muzeyləri redaktə

Ermənistanın işğalı altında qalan ev-muzeyləri redaktə

Maddi-mənəvi xəzinəmiz sayılan neçə-neçə tarixi abidəmiz, muzeylərimiz işğalçı erməni quldurları tərəfindən zəbt edilərək ya qarətə, ya da dağıntıya məruz qalmışdır. İşğal olunmuş ərazilərdə 762 mədəniyyət abidəsi və 1431 mədəniyyət müəssisəsi qalıb. Erməni faşistləri 22 muzeyi, 4 rəsm qalereyasını yoxa çıxarıblar.
1988-ci ildən başlayaraq erməni təcavüzü nəticəsində 100 mindən artıq əşyanın toplandığı 22 muzey işğal olunmuş ərazidə qalıb. Qarət edilmiş muzeylərdə Azərbaycan xalqının tarixi və mədəniyyəti ilə bağlı qiymətli əşyalar, rəsm və heykəltəraşlıq əsərləri, dünya şöhrətli Azərbaycan xalçaları, xalça məmulatları, Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin xatirə əşyaları və digər eksponatlar toplanmışdı.

Ağdam çörək muzeyi Ermənistan ordusunun işğalından öncə

Bu muzeylərdə qorunub saxlanılan eksponatlar ermənilər tərəfindən ərazidən çıxarılıb. Təkcə Şuşa şəhərində 8 muzey fəaliyyət göstərirdi. Dövlət Qarabağ Tarixi Muzeyi, peşəkar Azərbaycan musiqisinin banisi, bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi, vokal sənətimizin əsasını qoyan Bülbülün memorial muzeyi, görkəmli musiqiçi və rəssam Mir Mövsün Nəvvabın xatirə muzeyi, Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyinin Şuşa filialı, Şuşa tarix muzeyi, Ağdam Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, Qubadlı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, Zəngilan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, görkəmli musiqiçi Qurban Primovun Ağdam rayonundakı xatirə muzeyi, Cəbrayıl, Füzuli, Xocalı rayonlarının tarix-diyarşünaslıq muzeyləri tamamilə qarət edilib. Keçmiş SSRİ-də yeganə olan Ağdam Çörək Muzeyi şəhərin bombalanması zamanı tamamilə yerlə-yeksan olub^[4]

Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılmışdır redaktə

Heydər Əliyev respublikada muzeylər şəbəkəsinin genişləndirilməsini, onun maddi-texniki bazasının gücləndirilməsini daim diqqətdə saxlayıb. Azərbaycan mədəniyyətinin Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Cəlil Məmmədquluzadə, Məmməd Səid Ordubadi, Cəfər Cabbarlı, Bülbül, Səməd Vurğun, Niyazi və digər nəhəng simalarının memorial-xatirə, mənzil, bölgələrdə tarix-diyarşünaslıq muzeyləri məhz ulu öndər Heydər Əliyevin şəxsi təşəbbüsü sayəsində yaradılıb.^[5]

Həmçinin bax redaktə

Xarici keçidlər redaktə

"Azərbaycanın muzey dünyasını kəşf edin". museum.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
"Bakıda getməli olduğunuz 10 muzey". oxu.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
"Beynəlxalq Muzeylər Günü, Azərbaycan muzeyləri və..." anl.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
"Azərbaycan muzeyləri milli özünəməxsusluğumuzu dünyaya təcəssüm etdirir". anl.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.

İstinadlar redaktə

↑ "/Azərbaycan muzeyləri". www.ulduztourism.com. 2022-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
↑ "MUzeylər". portal.azertag.az. 2021-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
↑ "Ölkə muzeylərinin siyahısı". mct.gov.az. 2022-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
↑ ^4,0 ^4,1 18 may — Beynəlxalq Muzeylər Günüdür^{[ölü keçid]}
↑ "Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılmış muzeylər milli özünəməxsusluğumuzu dünyaya təcəssüm etdirir" (az.). AZƏR TAC. 18.05.2021. 2022-07-05 tarixində arxivləşdirilib.

[1] "/Azərbaycan muzeyləri". www.ulduztourism.com. 2022-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.01.2021.

[2] "MUzeylər". portal.azertag.az. 2021-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.01.2021.

[3] "Ölkə muzeylərinin siyahısı". mct.gov.az. 2022-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27.01.2021.

[medeniyyet.az-4] 4,0 ^4,1 18 may — Beynəlxalq Muzeylər Günüdür^{[ölü keçid]}

[5] "Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılmış muzeylər milli özünəməxsusluğumuzu dünyaya təcəssüm etdirir" (az.). AZƏR TAC. 18.05.2021. 2022-07-05 tarixində arxivləşdirilib.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]