Frakiyanın işğalı

Frakiyanın işğalı
Frakiyanın işğalı
	Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi
	türk. Trakya'nın İşgali
Tarix	14 yanvar 1919 – 15 sentyabr 1923
Yeri	Şərqi Frakiya
Nəticəsi	Mudanya barışığı; Lozanna müqaviləsi
Münaqişə tərəfləri
Böyük Britaniya; Fransa; İtaliya; Yunanıstan	Osmanlı İmperiyası; Türk Milli Hərəkatı
Komandan(lar)
Louis Franchet d'Espèrey; Konstantinos Nider; Aleksandros Otoneos; Nikolaos Plastiras	Cəfər Təyyar Əyilməz
Tərəflərin qüvvəsi
70.000–150.000 (10.000 nəfər Çatalcada)	12.000
İtkilər
10	20

Frakiyanın işğalı — Birinci Dünya müharibəsindən sonra Müttəfiq dövlətlər tərəfindən həyata keçirilmiş işğal prosesi. Mudros barışıq müqaviləsindən sonra Ədirnə–İstanbul dəmir yoluna nəzarət etmək üçün bir Fransa alayı Frakiyaya yerləşdirilmişdi. Fransa generalı Franşe d'Espre ilə Yunanıstan Baş naziri Venizelos arasında imzalanan müqavilə ilə Quləliburqaz–Xədimköy xətti Yunanıstan ordusunun işğalına buraxılmışdır. 14 yanvar 1919-cu ildə Xədimköydən Quləli və Burqasa qədər bütün dəmir yolu stansiyaları Yunanıstan qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.

San-Remo konfransında Müttəfiqlər Şərqi Frakiyanı Ədirnə ilə birlikdə Yunanıstana verməyə qərar vermişdilər. Şərqi Frakiyanın Yunanıstana veriləcəyi aydınlaşınca region xalqı həll yolunu Ankara hökumətində axtarmağa başlamışdır. 9 may 1920-ci ildə Ədirnədə toplanan Osmanlı imperiyasının Frakiya Paşalı Müdafiə Komitəsinin II konqresində Ədirnə və Şərqi Frakiyanın Yunanıstana verilməsini qəti şəkildə rədd edilmiş, ölkə ərazisini müdafiə etməyə qərar verilmişdir. Bu məqsədlə yerli əhalidən əsgər toplamaq və silahlı müdafiə tədbirləri görmək qərarı alınmışdır.^[1]

Sevr müqaviləsinin imzalanmasını asanlaşdırmaq və Osmanlı imperiyasına həm faktiki, həm də qanuni olaraq son qoymaq üçün Yunanıstan ordusu Müttəfiq dövlətlərin təşviqi ilə həm Anadoluda, həm də Frakiyada hərəkətə keçmişdir. 20 iyul 1920-ci ildə başlayan Yunanıstan hücumunun sonunda Ədirnə 24 iyul 1920-ci ildə ələ keçirilmişdir. Ədirnə və Şərqi Frakiya Yunanıstan tərəfindən ilhaq edilsə də, regionda işğala qarşı silahlı mübarizə davam etmişdir. 25 iyul 1920-ci ildə Frakiyada işğal əməliyyatı başa çatdıqdan sonra Yunanıstan kralı I Aleksandr yeni işğal edilmiş yerləri görmək üçün səfərə çıxmışdır. İzmir batalyonunun başında əvvəlcə Ədirnəyə, oradan da Kırklareli üzərindən Midyeyə getmiş, Averof döyüş gəmisi ilə Gelibolu və İzmir vasitəsilə Afinaya qayıtmışdır.^[2]^[3]^[4]

İstinadlar

↑ Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Milli Mücadele Cilt 1 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayfa 124–280 1992 Ankara
↑ "Kral Aleksandros Kırkkilise’de" Vakit 4 Ağustos 1920 nr. 943
↑ Yalnız Kırkkilise’de Bir Mukavemet" İleri 4 Ağustos 1920 nr. 907
↑ Doğruöz V. Türkan, Milli Mücadele’de Kırklareli Kırklareli Belediyesi Kültür Yayınları sayfa: 120 Kırklareli 2007

[1] Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Milli Mücadele Cilt 1 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayfa 124–280 1992 Ankara

[2] "Kral Aleksandros Kırkkilise’de" Vakit 4 Ağustos 1920 nr. 943

[3] Yalnız Kırkkilise’de Bir Mukavemet" İleri 4 Ağustos 1920 nr. 907

[4] Doğruöz V. Türkan, Milli Mücadele’de Kırklareli Kırklareli Belediyesi Kültür Yayınları sayfa: 120 Kırklareli 2007

[1]

[2]

[3]

[4]