Macarıstan forintinin sikkələri

1946-cı ildən bu günə qədər buraxılan Macarıstan pul vahidinin sikkələri

Macarıstan forintnin sikkələri (mac. forint érmék) — 1946-cı ildən bu günə qədər buraxılan Macarıstan forintnin sikkələri. Forint sikkələri Macarıstan pul vahidi olan Macarıstan forintinin bir hissəsidir.[1]

1806–1982-ci illər arasında macar dilində "forint" sözü Avstriya-Macarıstan imperiyasının pulu Avstriya quldeninə deyilirdi. Forint rəsmi olaraq İkinci Dünya müharibəsi bitdikdən sonra, 1946-cı ilin avqustunda, İkinci Macarıstan Respublikası hökuməti tərəfindən Macarıstanın pul vahidi olaraq qəbul edildi. Valyuta 20 il ərzində sabitliyini qoruyub saxlaya bilmişdir. Lakin sonradan sosialist iqtisadi sistemin zəifləməsi inflyasiyaya gətirib çıxardı, bu, forintin alıcılıq qabiliyyətinə təsir edərək 1990-cı illərdə böhrana səbəb oldu. Valyutanı sabitləşdirmək yalnız XXI əsrin əvvəllərində mümkün olmuşdur.

Müxtəlif dövrlərdə 2, 5, 10, 50 filler və 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200[~ 1] forint nominalında sikkələr dövriyyədə idilər.[2][3][4] Bundan əlavə, 1948-ci ildən geniş dövriyyəyə xatirə sikkələri buraxılır, 1949-cu ildən isə investisiya sikkələri və dövriyyə üçün nəzərdə tutulmayan sikkələr buraxılmağa başlandı.[5][6][7][8]

Dövr sikkələri redaktə

Macarıstan Respublikası (1946–1948) redaktə

 
1946–1949 illəri arasında Macarıstanın gerbi

II Dünya müharibəsi bitdikdən sonra Macarıstanın əvvəlki pul vahidi olan pengö hiperinflyasiyaya məruz qaldı. Macarıstan hökuməti yeni valyutanın tətbiqi problemi ilə üzləşməli oldu. Yeni sikkələr sabitliyi simvollaşdırmalı və xalqın yeni pula inamını artırmalı idi. İlk sikkələr 1946-cı ildə mis xəlitəsi və alüminiumdan istifadə edilərək zərb olunmuşdur, onlar 1 və 2 forint sikkələri və 1 və 10 fillerdən ibarət idilər. Forint qızıl standartına əsaslansa da, gümüş sikkələr yalnız ilk 2 il ərzində zərb olunurdu (gümüş 5 forint sikkəsi). Lakin hökumət, əhalinin bu sikkələri yığmağından çəkinərək, Milli Banka sikkələrdə istifadə edilən gümüşün kütləsini və keyfiyyətini azaltmasını tapşırdı. 1947-ci ildən sonra 5 forint sikkəsi adi xəlitədən zərb edilməyə başlandı. 5 və 50 filler sikkələri ilk dəfə 1948-ci ildə alüminiumdan istifadə edilərək zərb edilmişdir.[1] Bəzi sikkələr (5, 10, 20 filler, 1 forint) 1951-ci ilə qədər zərb edilirdi.

Bundan əlavə, xatirə sikkələrina buraxılışına başlandı. Macarıstan Respublikasının ilk xatirə sikkələri 1948-ci il seriyalı 3 sikkə oldu ki, onlar 1848-ci il inqilabının yüzüncü ildönümünə həsr olunmuşdur.[5]

1946–1948-ci illərin sikkələr seriyası[9][2]
Təsviri Nominal Material Diametr
(mm)
Qalınlıq
(mm)
Kütlə
(q)
Çevrəsi Tarixlər
tətbiq olunma zərb olunma ləğv edilmə
   2 filler[10] tunc 17 1,7 3 hamar 1 avqust
1946
1946 1947 30 iyun
1977
5 filler[11] alüminium 1,4 0,6 hamar 30 may
1948
1948–1951 30 sentyabr
1992
   10 filler[12] alüminium
tuncu
19,1 1,5 3 qabarıqlı 1 avqust
1946
1946 1947
1948–1950
30 iyun
1977
alüminium[13] 1 1950
   20 filler[14] alüminium
tuncu
21 1,9 4 hamar 1 avqust
1946
1946 1947
1948–1950
30 iyun
1977
   50 filler[15] alüminium 22,2 1,6 1,4 hamar 5 may
1948
1948 30 iyun
1972
   1 forint[16] 23,7 1,6 1,5 qabarıqlı 1 avqust
1946
1946 1947
1949
31 avqust
1951
   forint[17] 28 2 2,8 qabarıqlı 1 avqust
1946
1946 1947 31 dekabr
1951
  5 forint[18] gümüş-835 32 2,9 20 hamar
yazılı
1 avqust
1946
1946 30 iyun
1977
  gümüş-500 1,9 12 hamar
yazılı
19 may
1947
1947

Macarıstan Xalq Respublikası (1949–1989) redaktə

 
1957-dən 1990-cı ilə qədər Macarıstanın gerbi
 

1949-cu ildə sikkələrdəki ölkə adı "Macarıstan Xalq Respublikası" (mac. Magyar Népköztársaság) olaraq dəyişdirildi. Matyaş Rakoşi Koşut geribini yeni sosialist gerb ilə əvəzlədi. 1950-ci ildən başlayaraq 2, 10 və 20 filler nominalında alüminium sikkələrin istehsalına başlandı. Bütün sikkələr Macarıstan zərbxanasında zərb olunurdu.

1956-cı il Macarıstan inqilabından sonra ölkənin gerbi yenidən dəyişdirildi və gerbin bu versiyası 1957-dən 1989-cu ilə qədər sikkələrdə istifadə edildi.[19]

1949–1989-cu illərin sikkələr seriyası[9][3]
Təsviri Nominal Material Diametr
(mm)
Qalınlıq
(mm)
Kütlə
(q)
Çevrəsi Tarixlər
tətbiq olunma zərb olunma ləğv edilmə
2 filler[10] alüminium 18 1,19 0,65 hamar 27 mart
1950
1950 1952–1957
1960–1963
1965 1971–1989
30 sentyabr
1992
mis-nikel
xəlitəsi[20]
17 1966 1967
   5 filler[11] alüminium 1,4 0,6 hamar 31 mart
1953
1953 1955–1957
1959–1965
1970–1989
mis-nikel
xəlitəsi[20]
1966 1967
  10 filler[12] alüminium 19,1 0,85 qabarıqlı 15 dekabr
1950
1950 1951 1955
1957–1966
30 sentyabr
1996
mis-nikel
xəlitəsi[20]
1966 1967
  alüminium 18,5 1,15 0,6 hamar 12 may
1967
1967–1989
  20 filler[14] alüminium 21 1,6 1,25 hamar 31 mart
1953
1953 1955
1957–1959 1961
1963–1966
mis-nikel
xəlitəsi[20]
1966 1967
  alüminium 20,4 1,35 0,95 nahamar 12 may
1967
1967–1989
50 filler[15] alüminium 22,2 1,6 1,4 hamar 31 mart
1953
1953 1965 1966 30 iyun
1972
mis-nikel
xəlitəsi[21]
1966 1967
alüminium 21,5 1,55 1,25 12 may
1967
1967–1969
1971–1989
10 oktyabr
1999
1 forint[16] alüminium 23,7 1,6 1,46 nahamar 15 noyabr
1949
1949 1950 1952 30 iyun
1995
10 oktyabr
1957
1957 1958 1960
1961 1963–1966
mis-nikel
xəlitəsi[21]
1966 1967
alüminium 22,8 1,7 1,5 12 may
1967
1967–1989
2 forint[17] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni+Zn)
25 1,4 5 hamar
ornamentli
20 yanvar
1950
1950–1952 30 iyun
1971
10 oktyabr
1957
1957 1958
1960–1962
mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni+Zn)
9 dekabr
1962
1962–1966
gümüş-835[21] 1966 1967
  bürünc 22,4 1,5 4,44 hamar 1 iyul
1970
1970–1989 30 iyun
1995
5 forint[18] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni+Zn)
27 1,7 7,4 qabarıqlı 12 may
1967
1967 1968 30 iyun
1972
nikel 24,3 5,73 2 avqust
1971
1971–1982 30 iyun
1995
mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni)
23,4 1,6 5 18 aprel
1983
1983–1989
10 forint[22] nikel 28 1,8 8,83 hamar
ornamentli
1 iyun
1971
1971–1980 1982 31 mart
1987
alüminium
tuncu
25,5 1,7 6,1 18 aprel
1983
1983–1989 30 iyun
1995
20 forint[23] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni)
26,8 1,8 7,06 qabarıqlı 1982–1989

Macarıstan Respublikası (1990–2011) redaktə

 

1993-cü ildə 1, 2, 5, 10, 20, 50 və 100 forint nominallı yeni sikkələr dövriyyəyə buraxıldı.[24] 1996-cı ildən 100 forint nominalında sikkə bimetallik variantda zərb olunmağa başladı və 1999-cu ilə qədər 1992-ci il nümunəsini tamamilə əvəzlədi. İkincinin ləğv olunma səbəbləri böyük ölçüdə olması və asanlıqla 20 forint sikkəsi ilə qarışdırıla bilməsi ilə əlaqədar idi.

1 forint sikkəsi əhəmiyyətli miqdarda Kanadaya ixrac edildi, çünki əsl xırda sikkələr əvəzinə ödəmə maşınlarında balaca-balaca sikkələr istifadə edilirdi. 1 forint sikkəsinin ucuzluğunu nəzərə alaraq, bu addım olduqca sərf edirdi və yeni növ ödəmə maşınının yaradılmasına yardım etdi. 50 forint sikkəsi Böyük Britaniyada istifadə edilirdi, o, 50 penni sikkə ilə təxminən eyni diametrdədir və bəzi satış maşınlarında istifadə edilirdi. Ayrıca, 2 kuna nominalında xorvat sikkələri və macar 10 forinti çəki və forma baxımından oxşardılar, bu səbəbdən xorvat avtodayanacaq aparatları hər iki sikkəni qəbul edirlər.[25]

1 mart 2008-ci ildə 1 və 2 forint nominallı sikkələrin dövriyyədən çıxarılmasına başlandı.[26] Bu qərar kiçik nominallı sikkələrin həddindən artıq yüksək xərclərlə (faktiki dəyərindən təxminən 4 dəfə çox) zərbolunması səbəbindən qəbul edildi.[~ 2]

Milli Bank 2009-cu ildə 200 forint banknotunun yeni 200 forint sikkəsi ilə əvəzlənəcəyini açıqladı.[27] Sikkənin üzərində Seçeni körpüsünün təsvir olunması qərarı 13–26 oktyabr 2008-ci il tarixlərində keçirilmiş müsabiqənin internet sorğusunun cavablarına əsasən qəbul edildi.[28] Sikkə 15 iyun 2009-cu ildə dövriyyəyə buraxıldı.

1990–2011-ci illərin sikkələr seriyası[9]
Təsviri Nominal Material Diametr

(mm)

Qalınlıq

(mm)

Kütlə

(q)

Çevrəsi Tarixlər
tətbiq olunma zərb olunma ləğv edilmə
2 filler[10] alüminium 18 1,1 0,65 hamar 1 aprel
1990
1990–1992 30 sentyabr
1992
5 filler[11] 17 1,4 0,6
  10 filler[12] alüminium
(Al+Mg 96:4)
18,5 1,2 1990–1996 30 sentyabr
1996
  20 filler[14] 20,4 1,4 0,9 qabarıqlı
50 filler[15] 21,5 1,6 1,2 hamar 1990–1999 30 sentyabr
1999
1 forint[16] bürünc (Cu+Zn+Ni 75:21:4) 16,3 1,45 2,05 hamar 29 mart
1993
1992–2008 1 mart 2008-ci ildən
1 mart 2013-cü ilədək
forint[17] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni 75:25)
19 1,5 3,1 qabarıqlı
5 forint[18][29] bürünc
(Cu+Zn+Ni 75:21:4)
21,2 1,6 4,2 hamar 21 iyun
1993
1992–2011 dövriyyədədir
10 forint[22][29] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni 75:25)
24,8 1,3 6,1 qırıqqırıq-
qabarıqlı
20 forint[23][29] bürünc
(Cu+Zn+Ni 75:21:4)
26,3 1,9 6,9 qabarıqlı 29 mart
1993
50 forint[29] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni 75:25)
27,4 1,7 7,7 hamar 21 iyun
1993
100 forint[29][30] bürünc
(Cu+Zn+Ni 75:21:4)
29,2 1,9 9,4 hamar
ornamentli
21 iyun
1993
1992–1998 31 dekabr 1998-ci ildən
31 dekabr 1999-cu ilədək
polad, metalla örtülməsi:
halqa nikel ilə,
mərkəzi bürünc ilə
23,8 2,2 8,0 qabarıqlı 21 oktyabr
1996
1996–2011 dövriyyədədir
200 forint[29][31] halqa: bürünc
(Cu+Zn+Ni 75:21:4),
mərkəzi: mis-
nikel xəlitəsi
(Cu+Ni 75:25)
28,3 2,0 9,0 qırıqqırıq-
qabarıqlı
15 iyun
2009
2009–2011
gümüş-500 32 1,7 12 qırıqqırıq-
qabarıqlı
1 dekabr
1992
1992–1993 3 aprel 1998-ci ildən
3 aprel 1999-cu ilədək
29 aprel
1994
1994–1995
1997–1998

Macarıstan (2012—indiyədək) redaktə

Yeni Konstitusiyanın qəbulu ilə əlaqədar olaraq, 1 yanvar 2012-ci ildən etibarən dövlətin rəsmi adı "Macar Respublikası"ndan (mac. Magyar Köztársaság) "Macarıstan"a (mac. Magyarország) dəyişdirildi. Üzərində ölkənin yeni adı olan sikkələr 2012-ci ildə də zərb olunmağa başladı, eyni anda əvvəl buraxılmış sikkələr qanuni ödəniş vasitəsi statusunu qoruyub saxladı.[24]

Yeni sikkələrin rəsmi satış tarixi 1 yanvar 2012-ci ildir,[32][33][34][35][36][37] ancaq əslində sikkələr 18 fevral 2012-ci ildə dövriyyəyə buraxılmışdır.

Müasir sikkələr (2012—indiyədək)[9][4][29]
Təsviri Nominal Material Diametr

(mm)

Qalınlıq

(mm)

Kütlə

(q)

Çevrəsi Tarixlər
tətbiq olunma zərb olunma ləğv edilmə
5 forint[29] bürünc
(Cu+Zn+Ni 75:21:4)
21,2 1,3 4,2 hamar 1 yanvar
2012
2012-ci ildən dövriyyədədir
10 forint[29] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni 75:25)
24,8 6,1 qırıqqırıq-
qabarıqlı
20 forint[29] bürünc
(Cu+Zn+Ni 75:21:4)
26,3 1,9 6,9 qabarıqlı
50 forint[29] mis-nikel
xəlitəsi
(Cu+Ni 75:25)
27,4 1,7 7,7 hamar
100 forint[29] polad, metalla örtülməsi:
halqa nikel ilə,
mərkəzi bürünc ilə
23,8 2,2 8,0 qabarıqlı
200 forint[29] halqa: bürünc
(Cu+Zn+Ni 75:21:4),
mərkəzi: mis-
nikel xəlitəsi
(Cu+Ni 75:25)
28,3 2,0 9,0 qırıqqırıq-
qabarıqlı

Dövriyyəyə buraxılmış xatirə sikkələri redaktə

İkinci Macarıstan Respublikası redaktə

İkinci Respublikanın xatirə sikkələri[5]
"Şandor Petöfinin doğum günündən 100 il keçməsi"[5]
Nominal: 5 forint Metal: 500-cü əyarlı gümüş Çevrəsi: yazı (ESKÜSZÜNK ESKÜSZÜNK) Tiraj, ədəd: 100 000
İl: 1948 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 1,9 Kütlə, q: 12
  "Macar inqilabının 100 illiyi, İştvan Seçeni"[5]
Nominal: 10 forint Metal: 500-cü əyarlı gümüş Çevrəsi: yazı (A LEGNAGYOBB MAGYAR EMLÉKÉRE) Tiraj, ədəd: 100 000
İl: 1948 Diametr, mm: 36 Qalınlıq, mm: 2,5 Kütlə, q: 20
"Macar inqilabının 100 illiyi, Mihay Tançiç"[5]
Nominal: 20 forint Metal: 500-cü əyarlı gümüş Çevrəsi: naxış Tiraj, ədəd: 50 000
İl: 1948 Diametr, mm: 40 Qalınlıq, mm: 2,8 Kütlə, q: 28

Macarıstan Xalq Respublikası redaktə

Xalq Respublikasının xatirə sikkələri[38][6]
"İlk Sovet-Macar kosmos uçuşu"[6]
Nominal: 100 forint Metal: nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 200 000
İl: 1980 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2 Kütlə, q: 12
"Ərzaq proqramı — FAO"[6]
Nominal: 10 forint Metal: nikel Çevrəsi: naxış Tiraj, ədəd: 60 000
İl: 1981 Diametr, mm: 28 Qalınlıq, mm: 1,9 Kütlə, q: 8,83
"Ərzaq proqramı — FAO"[6]
Nominal: 100 forint Metal: nikel Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 100 000
İl: 1981 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2 Kütlə, q: 12
"Bolqarıstanın 1300 illiyi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 50 000
İl: 1981 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2 Kütlə, q: 12
"1982 FİFA Dünya Kuboku"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 150 000
İl: 1982 Diametr, mm: 38,5 Qalınlıq, mm: 2,5 Kütlə, q: 23,33
"Ərzaq proqramı — FAO"[6]
Nominal: 20 filler Metal: alüminium Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 50 000
İl: 1983 Diametr, mm: 20,4 Qalınlıq, mm: 1,4 Kütlə, q: 0,9
"Ərzaq proqramı — FAO"[6]
Nominal: 5 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 50 000
İl: 1983 Diametr, mm: 23,4 Qalınlıq, mm: 1,6 Kütlə, q: 5
"Ərzaq proqramı — FAO"[6]
Nominal: 10 forint Metal: nikel Çevrəsi: naxış Tiraj, ədəd: 50 000
İl: 1983 Diametr, mm: 28 Qalınlıq, mm: 1,9 Kütlə, q: 8,83
"Ərzaq proqramı — FAO"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 60 000
İl: 1983 Diametr, mm: 38,5 Qalınlıq, mm: 2,7 Kütlə, q: 23,33
"qraf İştvan Seçeni"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 50 000
İl: 1983 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12
"Simon Bolivarın doğum günündən 200 il keçməsi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 30 000
İl: 1983 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12
"Bela Çobelin doğum günündən 100 il keçməsi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 30 000
İl: 1983 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12
"IX Dünya Meşəçilik Konqresi"[6]
Nominal: 20 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 20 000
İl: 1984 Diametr, mm: 27 Qalınlıq, mm: 1,9 Kütlə, q: 7
"IX Dünya Meşəçilik Konqresi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 20 000
İl: 1984 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2 Kütlə, q: 12
"Şandor Köröşi Çomanın doğum günündən 200 il keçməsi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 30 000
İl: 1984 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12
"Ərzaq proqramının 40 illiyi"[6]
Nominal: 20 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 25 000
İl: 1985 Diametr, mm: 27 Qalınlıq, mm: 1,9 Kütlə, q: 7
"Ərzaq proqramının 40 illiyi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 25 000
İl: 1985 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2 Kütlə, q: 12
"1986 FİFA Dünya Kuboku — Milli Meksika artefaktları"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 30 000
İl: 1985 Diametr, mm: 38,5 Qalınlıq, mm: 2,7 Kütlə, q: 23,33
"1986 FİFA Dünya Kuboku — Meksika xəritəsi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 30 000
İl: 1985 Diametr, mm: 38,5 Qalınlıq, mm: 2,7 Kütlə, q: 23,33
"Təbiət qoruğuAvropa bataqlıq tısbağası"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 20 000
İl: 1985 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12
"Təbiət qoruğu — Çöl pişiyi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 20 000
İl: 1985 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2 Kütlə, q: 12
"Təbiət qoruğu — Susamuru"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 20 000
İl: 1985 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12
"Budapeştdə mədəniyyət forumu"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 40 000
İl: 1985 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12
"Andraş Fainin doğum günündən 200 il keçməsi"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 50 000
İl: 1986 Diametr, mm: 32 Qalınlıq, mm: 2,1 Kütlə, q: 12,1
"Ümumdünya Təbiəti Mühafizə Fondu 25 illiyi"[6]
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 45 000
İl: 1988 Diametr, mm: 30 Qalınlıq, mm: 2,3 Kütlə, q: 12,1
"1990 FİFA Dünya Kuboku"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 23 000
İl: 1988 Diametr, mm: 38,5 Qalınlıq, mm: 2,7 Kütlə, q: 23,33
"1998 FİFA Dünya Kuboku"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 20 000
İl: 1988 Diametr, mm: 38,5 Qalınlıq, mm: 2,7 Kütlə, q: 23,33
"1990 FİFA Dünya Kuboku, İtaliya"[6]
Nominal: 100 forint Metal: mis-sink-nikel Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 23 000
İl: 1989 Diametr, mm: 38,6 Qalınlıq, mm: 2,9 Kütlə, q: 23,33

Macarıstan (Macar Respublikası) redaktə

Macarıstanın xatirə sikkələri[39][7][40]
"Layoş Koşutun doğum günündən 200 il keçməsi"[7]
Nominal: 100 forint Metal: : mərkəzi — polad, bürünclə örtülmüş; halqa — paslanmayan polad Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 1 003 000
İl: 2002 Diametr, mm: 23,8 Qalınlıq, mm: 2,2 Kütlə, q: 8
"Ferens Deakın doğum günündən 200 il keçməsi"[7]
Nominal: 20 forint Metal: nikel bürüncü Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 1 007 000
İl: 2003 Diametr, mm: 26,3 Qalınlıq, mm: 1,9 Kütlə, q: 6,9
"Macarıstanın Avropa İttifaqına daxil olması"[7]
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel örtülü bürünc Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 1 007 000
İl: 2004 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"Atilla Jozefin doğum günündən 100 il keçməsi"[7]
Nominal: 10 forint Metal: mis-nikel örtülü bürünc Çevrəsi: nahamar Tiraj, ədəd: 42 000
İl: 2005 Diametr, mm: 24,8 Qalınlıq, mm: 1,3 Kütlə, q: 6,1
"Beynəlxalq Uşaq Təhlükəsizliyi Xidmətinin qurulmasının 15-ci ildönümü"[7]
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel örtülü bürünc Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 20 012 000
İl: 2005 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"Macarıstan Qırmızı Xaçının qurulmasının 125 illiyi"[7]
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel örtülü bürünc Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 012 000
İl: 2006 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"1956 macar inqilabının və qurtuluş müharibəsinin 50 illiyi"[7]
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel örtülü bürünc Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 012 000
İl: 2006 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"Roma müqaviləsinin imzalanmasının 50 illiyi"[7]
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel örtülü bürünc Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 000 000
İl: 2007 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
  "Macar memorialları"
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 000 000
İl: 2015 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"Forintin 70 illiyi"
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 000 000
İl: 2016 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
  "Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatı, 2017 Budapeşt"
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 019 000
İl: 2017 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"2018 Buz Hokeyi üzrə Dünya Çempionatı"[41]
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 005 000
İl: 2018 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"Ailə ili"
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 005 000
İl: 2018 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı"
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 005 000
İl: 2018 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"2019 Qılıncoynatma üzrə Dünya Çempionatı"
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 000 000
İl: 2019 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7
"Koronavirus pandemiyasının qəhrəmanlarına"
Nominal: 10 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar hissəli qabarıqlı Tiraj, ədəd: 2 000 000
İl: 2020 Diametr, mm: 24,8 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 6,1
"Koronavirus pandemiyasının qəhrəmanlarına"
Nominal: 20 forint Metal: nikel bürünc Çevrəsi: qabarıqlı Tiraj, ədəd: 2 000 000
İl: 2020 Diametr, mm: 26,3 Qalınlıq, mm: 1,8 Kütlə, q: 6,9
"Macarıstan Yanğınsöndürmə İşçiləri Dərnəyinin 150 illiyi"
Nominal: 50 forint Metal: mis-nikel xəlitəsi Çevrəsi: hamar Tiraj, ədəd: 2 000 000
İl: 2020 Diametr, mm: 27,4 Qalınlıq, mm: 1,7 Kütlə, q: 7,7

Dövriyyə üçün nəzərdə tutulmayan sikkələr redaktə

Xalq Respublikası (1949–1989) redaktə

Macarıstanın geniş dövriyyəyə buraxılmayan ilk xatirə sikkələri Xalq Respublikası dövründə zərb edilmişdir. 1949–1989-cu illərdə 2 fillerdən 100 forint nominalına qədər 98 sikkə buraxılmışdır. 1990-cı il istisna olmaqla 1975-ci ildən bəri olduqca böyük nominallı sikkələr (200 və 500 forint) buraxılmışdır.[8]

Material kimi əsasən gümüşqızıl istifadə olunurdu, buna baxmayaraq 1966 və 1967-ci illərdə məhdud tirajla (təqribən 5000 ədəd) mis-nikel xəlitəsindən 2, 5, 10, 20 və 50 filler və gümüşdən 1 forint nominalında müntəzəm çapda pullar buraxıldı.[8]

İl Fillerlər Forintlər Cəmi
2 5 10 20 50 1 2 5 10 20 25 50 100 200 500 1000
1956 1 1 1 3
1961 2 4 2 2 10
1966 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 12
1967 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 12
1968 2 2 1 1 1 7
1969 1 1 2
1970 1 1 2
1972 1 2 3
1973 1 1 2
1974 1 2 3
1975 2 2
1976 3 4
1977 4 4
1978 1 1
1979 2 2
1980 1 1 2
1981 3 3
1984 3 3
1985 3 1 4
1986 4 4
1987 1 1
1988 4 4
1989 3 3
1990 1 1 1 1 1 5
Cəmi 2 2 2 2 2 3 1 3 2 2 5 13 13 18 25 3 98

Macarıstan (1989—indiyədək) redaktə

1989-cu ildə Üçüncü Respublikanın qurulmasından sonra müasir Macarıstanın ilk məhdud tirajlı xatirə sikkələri zərb edildi. İstehsalda qızıl, gümüş, tunc, mis-nikel xəlitəsi, mis-sink-nikel xəlitəsi, bürüncmis materiallarından istifadə olunmuşdur.[24]

Ümumilikdə, 1989-cu ildən 2019-cu il tarixləri ərzində 50 ilə 500.000 forint nominalı arasında 312 sikkə buraxılmışdır.[24] 2021-ci il üçün geniş dövriyyə üçün nəzərdə tutulmayan 24 xatirə sikkəsinin buraxılması planlaşdırılır.[42]

1990-cı ildə rəsmi olaraq dövriyyəyə buraxılmayan 1, 2, 5, 10 və 20 forint nominallı müntəzəm dövriyyə sikkələrinin sınaq buraxılışı zərb olundu (təxminən 10.000 ədəd tirajla).[8][24]

2006-cı ildə "1956 macar inqilabının və istiqlal müharibəsinin 50 illiyi" mövzulu və qızıla tutulmuş növdə xatirə sikkəsi zərb edildi (tiraj 12.000 ədəd, tiraj üçün versiya 2.012.000 ədəddən ibarət idi).[24]

İl[~ 3] Forintlər Cəmi
50 75 100 200 500 750 1000 2000 3000 4000 5000 10 000 15 000 20 000 30 000 50 000 100 000 500 000
1989 1 1
1990 3 3 1 7
1991 1 2 1 4
1992 2 3 1 6
1993 1 3 1 1 6
1994 1 3 2 6
1995 1 3 4
1996 1 2 3
1997 1 1 2 4
1998 1 1 1 6 1 10
1999 1 2 2 1 6
2000 1 2 3 6
2001 4 2 1 1 1 9
2002 2 1 4 7
2003 4 4
2004 4 1 5
2005 1 5 6
2006 1 1 6 1 9
2007 1 5 6
2008 1 4 1 6
2009 1 1 4 1 7
2010 1 5 1 1 8
2011 1 1 6 2 10
2012 1 1 4 3 2 11
2013 1 4 2 2 9
2014 13 3 6 2 24
2015 11 4 5 1 21
2016 1 8 1 6 1 2 19
2017 10 2 5 1 1 19
2018 9 1 3 3 2 2 20
2019 10 1 5 1 1 18
2020 15 1 11 1 1 2 31
2021
(plan)
[42]
11 2 1 7 1 1 1 24
Cəmi 1 1 6 13 18 2 16 101 26 1 63 53 1 9 1 19 3 2 336

Şərhlər redaktə

  1. 15 iyun 2009-cu ildən
  2. Nağd ödənişlər zamanı məbləğ 5 forintə qədər yuvarlaqlaşdırılmalıdır.
  3. Cədvəldəki məlumatlar 1 yanvar 2021-ci ilə olan vəziyyətə görə verilib.

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 Фенглер Х., Гироу Г., Унгер В. Словарь нумизмата. Moskva: Радио и связь. пер. с нем. В. Г. Арсельевой. 1982. 291.
  2. 1 2 Michael T. Collecting World Coins, Circulating Issues 1901-Present (15). Krause Publications. 2015. 491–492.
  3. 1 2 Michael T. Collecting World Coins, Circulating Issues 1901-Present (15). Krause Publications. 2015. 492–495.
  4. 1 2 Michael T. Collecting World Coins, Circulating Issues 1901-Present (15). Krause Publications. 2015. 495–497.
  5. 1 2 3 4 5 6 Michael T. Collecting World Coins, Circulating Issues 1901-Present (15). Krause Publications. 2015. 492.
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Michael T. Standard Catalog of World Coins 20th Century 1901–2000 (45). Krause Publications. 2018. 1082–1086.
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Michael T. Standard Catalog of World Coins 21st Century 2001 to Date (12). Krause Publications. 2018. 678–679.
  8. 1 2 3 4 Michael T. Standard Catalog of World Coins 20th Century 1901–2000 (45). Krause Publications. 2018. 1086–1091.
  9. 1 2 3 4 "Bevont érmék 1946-tól". Magyar Nemzeti Bank. 2017-11-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  10. 1 2 3 "2 fillér" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2018-08-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  11. 1 2 3 "5 fillér" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2021-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  12. 1 2 3 "10 fillér" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2018-08-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  13. Michael T. . 45. 1079. ISBN 978-1-4402-4797-2.
  14. 1 2 3 "20 fillér" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2018-08-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  15. 1 2 3 "50 fillér" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2018-08-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  16. 1 2 3 "1 forint" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2021-11-27 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  17. 1 2 3 "2 forint" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2018-08-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  18. 1 2 3 "5 forint" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2021-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  19. "Монеты Венгерской Народной Республики". skandinav.eu. 2016-11-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  20. 1 2 3 4 Michael T. (45). Krause Publications. 1080. ISBN 978-1-4402-4797-2.
  21. 1 2 3 Michael T. (45). Krause Publications. 1081. ISBN 978-1-4402-4797-2.
  22. 1 2 "10 forint" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2021-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  23. 1 2 "20 forint" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2023-07-27 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  24. 1 2 3 4 5 6 Michael T. Standard Catalog of World Coins 20th Century 1901–2000 (45). Krause Publications. 2018. 1092–1096.
  25. "Átverik a magyar turisták a horvátokat". Bors. 26 may 2011. 30 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 April 2021.
  26. "One and two forint coins will be accepted until 1 March 2008". Magyar Nemzeti Bank. 2007. 5 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 April 2021.
  27. "Coins to replace 200 forint banknotes". Magyar Nemzeti Bank. 23 iyun 2008. 2017-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  28. http://www.forint.hu/Engine.aspx Arxivləşdirilib 2008-10-25 at the Wayback Machine (in Hungarian)
  29. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 "Coins". Magyar Nemzeti Bank. 2018-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  30. "100 forint" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2021-11-27 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  31. "200 forint" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 2021-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  32. "A Magyar Nemzeti Bank elnökének 18/2011. (XII. 5.) MNB rendelete „MAGYARORSZÁG" felirattal ellátott 5 forintos címletű érme kibocsátásáról" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 5 dekabr 2011. Archived from the original on 2014-09-02. İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  33. "A Magyar Nemzeti Bank elnökének 19/2011. (XII. 5.) MNB rendelete „MAGYARORSZÁG" felirattal ellátott 10 forintos címletű érme kibocsátásáról" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 5 dekabr 2011. Archived from the original on 2014-09-02. İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  34. "A Magyar Nemzeti Bank elnökének 20/2011. (XII. 5.) MNB rendelete „MAGYARORSZÁG" felirattal ellátott 20 forintos címletű érme kibocsátásáról" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 5 dekabr 2011. Archived from the original on 2014-09-02. İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  35. "A Magyar Nemzeti Bank elnökének 21/2011. (XII. 5.) MNB rendelete „MAGYARORSZÁG" felirattal ellátott 50 forintos címletű érme kibocsátásáról" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 5 dekabr 2011. Archived from the original on 2014-09-02. İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  36. "A Magyar Nemzeti Bank elnökének 22/2011. (XII. 5.) MNB rendelete „MAGYARORSZÁG" felirattal ellátott 100 forintos címletű érme kibocsátásáról" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 5 dekabr 2011. Archived from the original on 2014-09-02. İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  37. "A Magyar Nemzeti Bank elnökének 23/2011. (XII. 5.) MNB rendelete „MAGYARORSZÁG" felirattal ellátott 200 forintos címletű érme kibocsátásáról" (PDF). Magyar Nemzeti Bank. 5 dekabr 2011. Archived from the original on 2014-09-02. İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  38. Michael T. (15). Krause Publications. 494–495.
  39. "Commemorative circulation coins". Magyar Nemzeti Bank. 2017-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-05.
  40. Michael T. Collecting World Coins, Circulating Issues 1901-Present (15). Krause Publications. 2015. 496–497.
  41. "Почти большой хоккей пришел в Венгрию". Золотой червонец. 25 апреля 2018. 2021-04-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-27.
  42. 1 2 "Collector coin issuing plan of the Magyar Nemzeti Bank for 2020". Magyar Nemzeti Bank. 2021-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-27.

Ədəbiyyat redaktə

  • Michael T. Collecting World Coins, Circulating Issues 1901—Present (15). Krause Publications. 2015. 488–497.
  • Michael T. Standard Catalog of World Coins 20th Century 1901–2000 (45). Krause Publications. 2018. 1076–1097.
  • Michael T. Standard Catalog of World Coins 21st Century 2001 to Date (12). Krause Publications. 2018. 678–689.
  • Rádóczy, Gyula. A legújabb kori magyar pénzek (1892–1981). Будапешт: Corvina. 1984.
  • Фенглер Х., Гироу Г., Унгер В. Словарь нумизмата. Moskva: Радио и связь. пер. с нем. В.Г. Арсельевой. 1982. 291.

Xarici keçidlər redaktə