Mihay Horvat
Mihay Horvat (mac. Mihaly Horvath) — Macarıstan siyasi və dini xadimi, tarixçi, Macarıstanda 1848-1849-cu illər inqilabının fəal iştirakçısı. Təhsil və Din Naziri (1849).
| Mihay Horvat | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 20 oktyabr 1809[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 19 avqust 1878[1][2][…] (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | tarixçi, siyasətçi, katolik keşişi[d], universitet müəllimi[d], filoloq |
| Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | tarix[5], Macar dili[5] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya redaktə
Seqeddəki gimnaziyanı bitirmiş, sonra dini təhsil almışdır. 1844-47-ci illərdə Terezianumda macar dilindən dərs demişdir. 1848-ci ildən yepiskop olur.
1849-cu ilin yanvarında Vesprem qraflığından Debrecen şəhərindəki Macarıstan Dövlət Məclisinin deputatı seçilir. 1849-cu ilin may ayından Bertalan Semere inqilabi hökumətinin üzvü idi və burada Ruhani İşlər və Təhsil Naziri vəzifəsində çalışır.
Macarıstan inqilabının məğlubiyyətindən sonra ölkədən mühacirət edir. İsveçrə, Fransa, Belçika və başqa ölkələrdə yaşayır.
1851-ci ildə Avstriya məhkəməsinin qərarı ilə o, ölüm cəzasına məhkum edilir. 1866-cı ildə amnistiyaya düşür və 1867-ci ildə Macarıstana qayıdır. Gələcəkdə o, Deak partiyasının tərəfdarı olur.
Yaradıcılığı redaktə
Horvat geridə mühüm tarixi və jurnalistik irs qoyub. Əsərlərinin böyük əksəriyyətində 1848-49-cu illər Macarıstan inqilabı hadisələri, habelə müəllifin özünün şahidi və birbaşa iştirakçısı olduğu inqilabdan əvvəlki Macarıstanın həyatı nəzərdən keçirilir və qiymətləndirilir. Horvatın tarixi yazıları, mahiyyətcə, inqilabın mütərəqqi rolunu və siyasi əhəmiyyətini dərk etməklə, həmin illərin hadisələrinin xroniki təsviridir. Eyni zamanda, orta zadəganların siyasi mövqelərində qalaraq, Horvat inqilabdakı sinfi mübarizə faktlarını susdurdu, onu yalnız "birləşmiş macar xalqının" avstriyalılara qarşı mübarizəsinə ixtisar etdi. Horvat öz əsərlərində macar zadəganlarının öz imtiyazlarından könüllü imtina etməsi və kəndlilərin təhkimçilikdən azad edilməsi haqqında inqilab zamanı qurulmuş əfsanəyə də dəstək verirdi.
Seçilmiş yazılar redaktə
"Macarıstan tarixindən 1823-cü ildən 1848-ci ilə qədər 25 il" (mac. Fünfundzwanzig Jahre aus der Geschichte Ungarns, von 1823-1848, Bd. 1-2, Leipzig 1867). “1848-49-cu illərdə Macarıstanın müstəqillik uğrunda mübarizəsinin tarixi” (mac. Magyarorszag függetlensegi harzanak törtenete 1848 es 1849-ben, köt-1-3, Pest 1871-72).
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Mihály (Michael) Horváth // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ Хорват Михай // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #117011568 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ 1 2 Horváth, Mihály // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.