Yasamal rayonu

"Yasamal" bura istiqamətləndirir. Digər istifadə formaları üçün baxın: Yasamal (dəqiqləşdirmə).

Yasamal rayonu (əvvəlki adı: Oktyabr rayonu) — Bakıda rayon. Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının 29 aprel 1992-ci il tarixli, 112 saylı Qərarı ilə Bakı şəhərinin Oktyabr rayonu Yasamal rayonu adlandırılmışdır. Səbail, Qaradağ, Binəqədi və Nəsimi rayonları ilə həmsərhəddir. Yasamal rayon Bakı şəhərinin qərb hissəsini təşkil edir. Keçmiş adı Oktyabr rayonu olmuşdur. Oykonim ərazidəki Yasamal dərəsinin adı ilə adlandırılmışdır.

Yasamal rayonu
40°22′47″ şm. e. 49°48′26″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Başçı	Elşad Həsənov
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1932
Sahəsi	16,2 km²
Saat qurşağı	UTC+04:00
Əhalisi
Əhalisi	249.300 nəf. (1 yanvar 2021)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+994 12
Poçt indeksi	AZ1005, AZ1006, AZ1009, AZ1011, AZ1012, AZ1017
Nəqliyyat kodu	10, 90, 99
Digər
yasamal-ih.gov.az
Yasamal rayonu
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bakı şəhərinin mərkəzi rayonlarından biri olan Yasamal rayonu inzibati-ərazi vahidi kimi 1932-ci ildə yaradılmışdır, rayon cənubdan Səbail (3 km), qərbdən Qaradağ (3,2 km), şimaldan Binəqədi (2,8 km) və şərqdən Nəsimi (5 km) rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonun ərazisi 16,22 kv.km-dir.

Rayon ərazisindən — cənubdan "Qurd qapısı"ndan və Badamdar qəsəbəsindən keçərək Bakı-Qazax və Bakı-Astara, qərbdən — Yeni Yasamal massivindən keçərək Bakı dairəvi yol vasitəsilə Bakı-Qazax, Bakı-Astara və Bakı-Yalama, şimaldan — Biləcəri enişi vasitəsilə Bakı-Qazax və Bakı-Yalama magistrallarına çıxış vardır.

Rayon əhalisinin sayı 245 900 nəfərdir. Rayon ərazisində 11 işğal olunmuş rayondan məcburi köçkünlər yaşayır. Bunlardan 5497 ailə — 20 550 nəfər məcburi köçkün bu günədək rayon İcra Hakimiyyətində qeydiyyatdan keçmişdir:

Qeydiyyatda olan rayon əhalisinin sıxlığı 1 kv.km-ə 15 160 nəfər düşür. Rayon əhalisinin 118 776 nəfərini, yəni 48.5 faizini kişilər, 126 124 nəfərini, 51.5 faizini qadınlar təşkil edir.

Rayon ərazisində 8 ali təhsil müəssisəsi, 5 orta ixtisas təhsil müəssisəsi, 4 musiqi məktəbi, 30 uşaq bağçası-körpələr evi, 28 orta ümumtəhsil məktəbi (lisey, gimnaziya) fəaliyyət göstərir ki, burada işləyən müəllimlərin sayı 3076 nəfər, şagirdlərin sayı isə 29 643 nəfərdir.

Metropolitenin "Nizami", "Elmlər Akademiyası", "İnşaatçılar" və "20 Yanvar " metro stansiyaları rayon ərazisindədir.

"Sovetski", "Kubinka" və "Papanin" kimi köhnə Dağlı məhəllələri də məhz Yasamal rayonunun ərazisində yerləşir.

Rayonun seçkili yerli özünüidarəetmə orqanı Yasamal bələdiyyəsidir.

Rayon ərazisində Azərbaycan Respublikasının seçkili orqanlarına seçkilər üzrə üç seçki dairəsi — 15 saylı Yasamal I seçki dairəsi, 16 saylı Yasamal II seçki dairəsi, 17 saylı Yasamal III seçki dairəsi və bir müştərək — 12 saylı Qaradağ-Binəqədi-Yasamal seçki dairəsi formalaşdırılmışdır.

Tarixi

1932-ci ildə yaradılmış Oktyabr rayonu 29 aprel 1992-ci ildə Yasamal rayonu adlandırılmışdır

Əhalisi

Bakı şəhəri Yasamal rayonunun əhalisi 01.01.2018-ci il tarixə rəsmi qeydiyyatda 246 300 nəfərdir. Bundan başqa rayonda Dağlıq Qarabağ və digər işğal olunmuş ərazilərdən 5497 ailə (20 550 nəfər) müvəqqəti məskunlaşmışdır. Əhalinin yaş tərkibi:

• 0–4 yaş — 20 900 nəfər;
• 5–14 yaş — 26 302 nəfər;
• 15–29 yaş — 60 507 nəfər;
• 30–64 yaş — 121 389 nəfər;
• 65 yaşdan yuxarı — 20 117 nəfər.

Rayonun məşğul əhalisinin sayı — 133 840 nəfər; Əmək qabiliyyətli əhalinin sayı — 144 863 nəfərdir.

Rayonun iqtisadiyyatı

Bakı şəhərinin mərkəzi rayonlarından biri olan Yasamal rayonunun ərazisi 16,22 km², əhalisi 246 300 nəfərdir. Rayon ərazisində 20 550 nəfər məcburi köçkün yaşayır. Yasamal rayonunda Müdafiə Sənayesi Nazirliyinə tabe olan "Alov" və "Azon" zavodları, "Azərsuvenir" MMC daxil olmaqla 152 sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Rayonda ümumi sayı 9153 ədəd olan müxtəlif kateqoriyalı təsərrüfat obyektləri fəaliyyət göstərir ki, bu təsərrüfat obyektlərində də 100 382 nəfər fəhlə və qulluqçu işləyir. Bu müəssisələrdə orta aylıq əməkhaqqı 622,7 manat olmuşdur. 2017-ci ildə Yasamal rayonunun makroiqtisadi göstəriciləri aşağıdakı kimi olmuşdur:

• Sənaye məhsulunun ümumi həcmi 353,421 mln. manat,
• Əsas kapitala yönəldililən investisiyalar 299,604 mln. manat,
• Əsas kapitala yönəldilən ümumi investisiyadan tikinti-quraşdırma işləri 240,059 mln. manat,
• Öz gücləri ilə yerinə yetirilən podrat işlərin həcmi 603,872 mln. manat.
• Nəqliyyat sektorunda xidmətlərin həcmi 2432,532 mln. manat.
• İnformasiya və rabitə xidmətlərinin həcmi 659,695 mln. manat.
• Parakəndə ticarət dövriyyəsi 2665,674 mln. manat
• Əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər 1235,517 mln. manat.
• Bir işçiyə hesablanmış orta aylıq əmək haqqı 655,1 manat

2018-ci ilin yanvar ayının 1-nə olan məlumata görə Yasamal Telefon Qovşağının ümumi nömrə tutumu 179 832 ədəd, əhalinin istifadəsində olan nömrələrin sayı 152 888 ədəddir.

Mədəniyyət

Yasamal rayonu Bakının ən sıx məskunlaşılmış rayonu olması səbəbilə, buranın mədəniyyəti özəldir.

Mədəniyyət mərkəzləri

• A.M.Şərifzadə adına Mədəniyyət Mərkəzi
• İ.Əbilov adına  Mədəniyyət Mərkəzi
• Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyası
• Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı
• C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası

Muzeylər və ev muzeyləri

• C.Cabbarlının ev muzeyi
• Ü.Hacıbəyovun ev muzeyi
• C.Məmmədquluzadənin ev muzeyi
• L və M Rastropoviçlərin ev muzeyi

Kitabxanalar

• M.Ş.Vazeh adına kitabxana
• Filial № 1 Ə.Vahid adına kitabxana-muzey
• Filial № 2 A.Şaiq adına uşaq  kitabxanası
• Filial № 3 Musabəyov adına kütləvi kitabxana
• Filial № 4 X.Natəvan adına kitabxana
• C.Cabbarlı adına Respublika gənclər kitabxanası

Musiqi məktəbləri

• Vaqif Mustafazadə adına 2 saylı incəsənət məktəbi
• Əhməd Bakıxanov adına 6 saylı uşaq musiqi məktəbi
• Niyazi adına 22 saylı uşaq musiqi məktəbi
• Kövkab Səfərəliyeva adına 16 saylı musiqi məktəbi
• Füzuli  rayon Aybasanlı uşaq musiqi məktəbi

Səhiyyə

• 3 saylı şəhər poliklinikası
• 16 saylı şəhər poliklinikası
• 19 saylı şəhər poliklinikası
• 30 saylı şəhər poliklinikası
• 39 saylı şəhər poliklinikası
• 1 saylı Tələbə Poliklinikası
• 2 saylı qadın məsləhətxanası
• 2 saylı uşaq stomatoloji poliklinikası
• 5 saylı uşaq poliklinikası
• 10 saylı uşaq poliklinikası
• 13 saylı uşaq poliklinikası
• Akademik M.Ə.Qasımov adına Respublika Klinik Xəstəxanası
• Mərkəzi dənizçilər xəstəxanası
• Respublika Uşaq xəstəxanası
• Uşaq Nevroloji xəstəxanası
• Milli Onkoloji Mərkəz
• Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyə Mərkəzi
• Respublika ictimai səhiyyə və islahatlar mərkəzi
• V.Axundov adına Milli Elmi Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutu
• Narkoloji dispanser
• Dəri-Zöhrəvi

Milli Elmlər Akademiyasının institutları

• Azərbaycan Texniki Universiteti
• Bakı Dövlət Universiteti
• Fizika institutu
• İdarəetmə Sistemləri institutu
• Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat institutu
• Nəsimi adına Dilçilik institutu
• Riyaziyyat və mexanika institutu
• Memarlıq və İncəsənət institutu
• Radiasiya problemləri institutu
• Kataliz və qeyri-üzvi kimya institutu
• Geologiya və Geofizika institutu
• Həsən Əliyev adına Coğrafiya institutu
• Torpaqşünaslıq və aqrokimya institutu
• Arxeologiya və Etnoqrafiya institutu
• A.İ.Qarayev adına Fiziologiya institutu
• Tarix institutu
• Şərqşünaslıq institutu
• Fəlsəfə institutu
• İqtisadiyyat institutu

Orta ixtisas təhsili məktəbləri

• Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Kolleci
• 1 saylı Bakı Tibb Kolleci
• 2 saylı Bakı Baza Tibb Kolleci
• Bakı Dövlət Rabitə və Nəqliyyat Kolleci
• İnşaat Kolleci

Ümumtəhsil məktəbləri

• Ş.Əfəndizadə adına 13 saylı tam orta məktəb
• M.Müşfiq adına 18 saylı tam orta məktəb
• A.Hüseynzadə adına 20 saylı tam orta məktəb
• E.Məmmədov adına 21 saylı tam orta məktəb
• A.Ağaverdiyev adına 31 saylı tam orta məktəb
• A.Məmmədov adına 38 saylı tam orta məktəb
• M.Cuvarlinski adına 52 saylı tam orta məktəb
• 53 saylı tam orta məktəb
• P.Nəzərov adına 60 saylı tam orta məktəb
• F.Rzayev adına 150 saylı tam orta məktəb
• M.İbrahimov adına 153 saylı tam orta məktəb
• 158 saylı tam orta məktəb
• İ.İbrahimov adına 167 saylı tam orta məktəb
• N.Tusi adına 173 saylı tam orta məktəb
• H.Aslanov adına 175 saylı tam orta məktəb
• 176 saylı tam orta məktəb
• T.Abbasov adına 225 saylı tam orta məktəb
• 286 saylı tam orta məktəb
• 308 saylı tam orta məktəb
• Bakı Avropa liseyi
• Respublika Fizika, Riyaziyyat və İnformatika Təmayüllü Lisey
• Respublika İncəsənət Gimnaziyası
• Akademik Zərifə Əliyeva adına lisey
• BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyi
• Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti nəzdində fizika-riyaziyyat təmayüllü lisey
• Avropa Azərbaycan məktəbi

Məktəbdənkənar təlim tərbiyə müəssisəsi

• 4 nömrəli Uşaq İnkişaf Mərkəzi

Köçkün tam orta məktəbləri

• Ağdam rayon 88 saylı tam orta məktəb
• Füzuli rayon 4 saylı tam orta məktəb
• Füzuli rayon 47 saylı tam orta məktəb
• Cəbrayıl rayon Dirili Qurbani adına Soltanlı kənd tam orta məktəbi
• Laçın rayon 19 saylı tam orta məktəb
• Laçın rayon 34 saylı tam orta məktəb
• Laçın rayon 35 saylı tam orta məktəb
• Şuşa şəhər 1 saylı tam orta məktəb
• Zəngilan rayon 21 saylı tam orta məktəb

Rayon deputatları

Tam adı	Partiya		Seçildiyi dairə	Parlamentdə vəzifəsi
Səbinə Səməd qızı Xasayeva (1993—)		Yeni Azərbaycan Partiyası	12 saylı Qaradağ-Binəqədi-Yasamal	Regional məsələlər Komitəsinin üzvü
Ülvi Zahid oğlu Quliyev (1966—)		Bitərəf	15 saylı Yasamal I	Gənclər və idman Komitəsinin üzvü Səhiyyə Komitəsinin üzvü
Erkin Toğrul oğlu Qədirli (1972—)		Bitərəf	16 saylı Yasamal II	Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu Komitəsinin üzvü Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə Komitəsinin üzvü
		Respublikaçı Alternativ Partiyası
Elnur Marat oğlu Allahverdiyev (1978—)		Yeni Azərbaycan Partiyası	17 saylı Yasamal III	Gənclər və idman Komitəsinin üzvü İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq Komitəsinin üzvü Hesablayıcı Komissiyasının üzvü

Milli Qəhrəmanlar

Şəkil	Soyadı, adı, atasının adı
	Babayev Çingiz Adil oğlu
	Əhmədov Əsəd Cəlal oğlu
	Xəlilbəyli Təbriz Xəlil Rza oğlu
	İbrahimov Mirələkbər Mirələsgər oğlu
	İbrahimov Rasim Səxavət oğlu
	Quliyev Vahid Həbibulla oğlu
	Məmmədov Eldar Harun oğlu
	Məcidov Eldar Tofiq oğlu
	Mirzəyev Murad Telman oğlu
	Mirzəyev Yusif Vəli oğlu
	Senyuşkin Sergey Aleksandroviç
	Şahbazov Fəxrəddin İbrahim oğlu
	Şikarov Şikar Şükür oğlu
	Zülfüqarov Elxan Qaçay oğlu

20 Yanvar Şəhidləri

Sıra Sayı	Soyadı, adı, atasının adı	Doğulduğu tarix
1	Bünyadzadə Ülvi Yusif oğlu	23.09.1969
2	Mirzəyev Azad Əliheydər oğlu	22.01.1961
3	Allahverdiyev İlham Əjdər oğlu	12.06.1962
4	Allahverdiyeva Fərizə Coban qızı	11.08.1970
5	Əliyev Namiq Kamil oğlu	14.07.1965
6	Məmmədov Eldar Zeynal oğlu	13.05.1966
7	Babayev Fuad Yavər oğlu	14.08.1967
8	Əliyev Xəlqani Yusif oğlu	13.08.1969
9	Qarayev İlqar Əli oğlu	10.09.1960
10	Ələkbərov Azər Nəsib oğlu	09.08.1967
11	Baxşəliyev Elçin Mirzə oğlu	12.02.1965
12	Salahov Şərafətdin Müzəffər oğlu	11.09.1963
13	Abbasova Fəridə Nəriman qızı	14.02.1952
14	Qocamanov Əliyusif Bilal oğlu	01.06.1933
15	Mursaqulov İsmayıl Həsən oğlu	13.11.1939
16	Əliyev Zəbulla Xeyrulla oğlu	06.03.1946
17	Ağaverdiyev Aslan Əlikram oğlu	24.08.1952
18	Cavanşirov İlkin Zülfüqar oğlu	28.08.1933
19	Səfərov Bəfadar Ağamirzə oğlu	08.03.1923
20	Qəniyev Mirzə Rzabala oğlu	26.01.1958
21	Həsənov Müzəffər Qəzənfər oğlu	05.02.1939
22	Məmmədov Səxavət Heydərəli oğlu	02.04.1958
23	Muxtarov Rasim Mustafa oğlu	10.07.1955
24	Yusifov Oleq Kərim oğlu	28.03.1944
25	Hüseynov Nizami Polad oğlu	01.04.1967
26	Allahverdiyev Nəriman Əmrah oğlu	11.10.1939
27	Meeroviç Jan Maksoviç	02.12.1955
28	Xalıqov Gündüz Canmirzə oğlu	15.03.1949
29	İbrahimov İlqar Rəşid oğlu	13.10.1976
30	Həsənov Fuad Əvəz oğlu	11.07.1971
31	İsmayılov Cavad Yunus oğlu	19.05.1962
32	Gülüşov Hidayət Əliməmməd oğlu	25.04.1958
33	Məmmədov Fərman Süleyman oğlu	20.04.1956
34	Məmmədov İlham İslam oğlu	1951
35	İsmayılov Rövşən Mikayıl oğlu	16.04.1960