Pürülü

Pürülü (erm. Փիրլու; Pirlu) — Ermənistan Respublikasının cənubunda, Sünik mərzində (keçmiş Zəngəzur mahalı) yerləşən kənd.

Tarixi Zəngəzur mahalı əraziləri
Ermənistan SSR, Qafan rayonu
Ümumi məlumatlar
Ölkə	Ermənistan
Bölgə	Sünik mərzi
İnzibati mərkəz	Qafan
İndiki adı	Verin Geğavank (erm. Վերին Գեղավանք)
Əhalisi	0 (2001)
Saat qurşağı	UTC+04:00
Xəritədə yeri
Pürülü

Qafan şəhərindən 35 km şimal-qərbdə, Qazangölçayın sol sahilində, sıldırım qayalıqların üstündə, yamacda yerləşir.

Tarixi

1918-ci ildə Pürülü kəndi ermənilər tərəfindən dağıdılmış, qaçqın düşən əhalisi isə Ordubada pənah aparmışlar. Sovet hökuməti qurulduqdan sonra kənd əhalisi geriyə qayıdaraq, yenidən öz ata-baba yurdlarında məskunlaşmış, dağıdılmış təsərrüfatı bərpa etmişlər. 1934-cü ildə kənddə kolxoz qurulmuŞ, 1965-cı ildə isə kolxoz ləğv edilmiş, təsərrüfatı isə Gığı sovxozuna birləşdirilmişdir. Kolxoz ləğv edildikdən sonra, əhalisi getdikcə azalan kənddə 80-ci illərdə 25-30 ailə yaşayırdı. 1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında Pürülü camaatı deportasiya olunaraq, ata-baba yurdlarından didərgin salınmışlar.

İnfrastrukturu

Meyvə, xüsusilə də cəviz ağacları ilə zəngin olan kənddə klub, kitabxana, mağaza, 8 illik məktəb və s. sosial obyektlər var idi.

Adı

Toponim ayrım türk tayfasına aid olan pürülü etnonimindən əmələ gələn etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.

Kəndin adı sonradan dəyişdirilərək Verin Geğavank (erm. Վերին Գեղավանք; Yuxarı Geğavank) edilib.

Əhalisi

Kənddə 1831-ci ildə 41 nəfər, 1873-cü ildə 138 nəfər, 1886-cı ildə 257 nəfər, 1897-ci ildə 140 nəfər, 1904-cü ildə 467 nəfər, 1914-cü ildə 52 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə erməni silahlı birləşmələri tərəfindən deportasiyaya məruz qalan kənd camaatı Ermənistanda sovet hökuməti qurulduqdan sonra öz evlərinə dönə bilmişlər. Ermənistan SSR zamanı kənddə 1922-ci ildə 126 nəfər, 1926-cı ildə 26 nəfər, 1931-ci ildə 254 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin sonlarıda isə azərbaycanlılar yenidən öz doğma yurdlarından qovulmuşlar.

Ermənistan Milli Statistika Xidmətinin 2001 və 2010-cu illərdəki məlumatına görə kənddə yaşayış yoxdur.

	Rəsmi siyahıyaalınma ili və müvafiq sayımların yekunlarına əsasən əhalinin sayı
	1831-ci il	1873-cü il	1886-cı il	1897-ci il	1904-cü il	1914-cü il	1922-ci il	1926-cı il	1931-ci il	2001-ci il	2010-cu il
Pürülü	41	138	257	140	467	52	126	26	254	0	0

Böyük Vətən Müharibəsində Pürülü kəndindən 64 nəfər iştirak etmiş, onlardan 29-u müharibədə həlak olmuşdur.

Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə həlak olmuş Mehrəliyev Gülçin Nüsrət oğlu və Məhəmmədov Abış Əsgər oğlu Pürülüdəndirlər.

Kənd toponimləri

Pürülü kəndi vaxtilə bölgənin ən böyük kəndlərindən biri olmuş, Kənd Pürülü, Daşbaşı, Xış Pürülü, Dırnacar, Gərmə, Suxam, Pışan, Ulusurt kimi kiçik yaşayış məntəqələrini özündə birləşdirmişdir.

• Yalçeşmə
• Qırxlar bulağı
• Gülü bulağı
• Daşbaşı
• Çiçəkli
• Meydanlar
• Boğazyurd,
• Əriməz
• Uzunqar
• Ağmillər
• Qapılan qayası
• Günçırpan
• Suyuxan
• İlanlıqaya
• Yasamal
• Kahabaşı
• Göy gədik

Nağdalı yurdu və s.

Mənbə

• Musa Urud, «Zəngəzur», Bakı, "Nurlar", 2005.
• Əziz Ələkbərli, «Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"», Bakı, "Sabah", 1994.
• PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
• Həbib Rəhimoğlu, «Silinməz adlar, sağalmaz yaralar», Bakı, "Azərnəşr", 1997.
• B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. «Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti». Bakı, "Oğuz eli", 1998.
• Sabir Əsədov, «Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası», Bakı, "Gənclik", 1995.
• Səməd Qarayev, «Qazangöl həsrəti», Bakı, 2002.
• Zəngəzur Cəmiyyətləri Birliyi: Qafan Arxivləşdirilib 2013-12-09 at the Wayback Machine