Permutasiya — təkrarsız yerdəyişmələr.

3 topun 6 cür müxtəlif permutasiyaları

Tutaq ki, elementlərin sayı m olan çoxluğu verilmişdir. Onun elementlərindən uzunluğu m-ə bərabər olan təkrarsız yerləşdirmələr düzəldək. Deməli, belə yerləşdirmədə M çoxluğunun hər bir elementi bir dəfə iştirak edir. Məsən, m=4 olarsa, belə yerləşdirmələr ... bu qaydada yerləşdirməyi davam etsək onların sayı olar

m elementdən uzunluğu m-ə bərabər olan təkrarsız yerləşdirmələr yerdəyişmə adlanır. Tərifə görə belə yerdəyişmələrin sayı   olar. O,   ilə işarə edilir. Deməli,   Adətən "yerdəyişmə" sözü əvəzinə permutasiya sözü işlədilir. Bu düstura görə çıxarış:   Yəni  

m elementi olan çoxluğun elementlərindən təşkil edilən m elementli təkrarsız yerdəyişmələrin sayı   bərabərdir. Buradan alınır ki, bir elementi olan çoxluqdan təşkil edilən yerdəyişmələrin sayı   olar. Digər tərəfdən, m faktorialın tərifinə görə   olduğundan,   Buradan görünür ki,   olması üçün   qəbul etmək lazımdır və belə qəbul edilib.

Məsələ

redaktə

Futbol birinciliyində 8 komanda iştirak edib və komandaların hamısı müxtəlif miqdarda xallar toplayıb. Turnir cədvəlində onlar neçə üsulla yerləşə bilər?

  • Həlli: Komandalarının hamısı müxtəlif xallar topladığından, onların cədvəldə yerləşə biləcəyi variantları sayı  -ə bərabərdir. Deməli variantları sayı  

Xarici keçidlər

redaktə
  • Abituriyent jurnalının xüsusi buraxılışı. Redaksiya şurasi: M.M.Abbaszadə, N.Ə.Bayramov, V.M.Bağırov, M.C.Mərdənov və b. Bakı 2005

Həmçinin bax

redaktə