Qanlı Bazar (türk. Kanlı Pazar) - 16 fevral 1969 tarixində İstanbul Taksim meydanında ABŞ-nin 6 Flotunu etiraz etmək üçün 76 gənclik təşkilatının toplandığı sırada meydana gələn hadisələrdir. Tarixçi Feroz Əhməd isə hadisəsi "mütəşəkkil bir faşist şiddət nümunəsi" olaraq xarakterizə etmişdir. 6 Flotun İstanbula gəlişini etiraz edən Ankara, İzmir, Trabzon və İstanbuldakı kiçik diametrli göstərilərin ardından, şagird və işçi təşkilatları 16 Fevralda İstanbulda İmperializm və istismara qarşı bir gediş və Mitinq etmə qərarı aldı. 76 gənclik təşkilatının qatılacağı nümayiş üçün qubernatorluqdan lazım olan icazə də alınmışdı. Nümayiş edilmədən əvvəlki günlərdən gərginlik artmışdı, çünki 14 fevraldakı Cümə namazından sonra Kommunizmlə Mübarizə Dərnəyi ilə sağ tərəfin yoxlamasında olan Milli Türk Tələbə Birliyinin liderliyində "Bayrağa hörmət" mitinqi təşkil edildi. Bu mitinqdə kommunistlərə qarşı döyüş açıldığı elan edilərək xalqa iki gün sonra təşkil ediləcək olan 6 Flotu Etiraz Gedişində kommunistlərə lazım olan dərsi vermək üzrə toplanma çağırışı edildi.

16 fevral günü, nümayişçilər Bölünməyə doğru gedişə keçmək üzrə Beyazıtda toplanarkən, "kommunistlərə lazım olan dərsi vermə" çağırışına uyğun gələn sağ fikirli kəslər də Bölünmə Meydanına gəldilər. Burada toplu qılınan namazın ardından daşlı və çubuqlu bir şəkildə gözləməyə qoyuldular. Bəyazit Meydanında toplanan gənclik təşkilatları gedişə keçdilər. Sultanəhməd, Sirkəçi, Əminönü, Qaraköy və Dolmabahçə üzərindən Taksim Meydanına çatan nümayişçilərin önünü kəsən polis, sahəyə kiçik qruplar halında girmələrini təmin etdi. Sahəyə girənlər də burada gözləyən və yalnız iki sıra olan polis barrikadasını asanlıqla aşan sağçıların çubuqlu, daşlı və bıçaqlı hücumuna uğradı. Təkbir gətirən təcavüzkarlar, nümayişçiləri şiddətli bir şəkildə döydü. Hadisələr əsnasında Əli Turqut Aytaç və Dayanan Ərdoğan adlı gənclər bıçaqlanaraq öldürüldü. Bu sırada polisin təcavüzkarları maneə törətməməsi diqqət çəkdi.

Sabahısı gün Hürriyət qəzetində nəşr olunan Əli Turqut Aydaçın bıçaqlandığı anı göstərən fotoşəkildə bir cəmiyyət polisinin hadisəsi yalnız izləməklə kifayətləndiyinin başa düşülməsi cəmiyyətdə böyük reaksiya yaratdı. İqtidardakı Ədalət Partiyası xaricindəki siyasi partiyalar dövrün daxili işlər naziri Faruk Sükanın istefasını istədilər. Buna qarşılıq, Sükan günahı solçu şagirdlərə atdı və polisin normal vəzifəsini yerinə yetirdiyini ifadə edərək reaksiyalara qeydsiz qaldı. Bu vaxt AP üzvü bəzi millət vəkilləri də günahlandırmalara qatıldılar. Hətta AP senatoru Mahmud Vural mövzuyla əlaqədar bir ümumi görüşmə açılmasını istəsə də yalnız hadisə haqqında məhdud bir istintaq icra edildi

Həmçinin bax

redaktə