Rafiq Hüseynzadə
Rafiq Məhəmməd oğlu Hüseynzadə (1 iyun 1948, Sarıyaqub, Basarkeçər rayonu – 2 dekabr 1971, Qazax) — Azərbaycanlı şair, həkim-onkoloq. Azərbaycan alimi, filoloq, şair, jurnalist və publisist, SSRİ Jurnalistlər Birliyinin üzvü Tofiq Hüseynzadənin qardaşı, Avropa Uroloqlar Assosasiyasının üzvü, uroloq, tibb elmləri doktoru Rafiq Hüseynzadənin əmisidir. Rafiq Hüseynzadə Səfəvilərin dövlət xadimi, mütəfəkkir, sufi şeyxi, övliya, sufi şair, pir, "Ocaq" sahibi, böyük elm və din xadimi Miskin Abdalın (1430–1535) oğlu Şadmanın nəslindəndir.
| Rafiq Hüseynzadə | |
|---|---|
| Rafiq Məhəmməd oğlu Hüseynzadə | |
 | |
| Doğum adı | Rafiq |
| Təxəllüsləri |
"Məmmədoğlu Rafiq" "R.Hüseynov" "M.Rafiq" |
| Doğum tarixi | 1 iyun 1948 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2 dekabr 1971 (23 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Atası | Hüseynov Məhəmməd |
| Anası | Hüseynova Firəngiz |
| Təhsili | |
| İxtisası | müalicə-profilaktika |
| Fəaliyyəti | həkim, şair |
| Fəaliyyət illəri | 1965–1971 |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili |
Həyatı
redaktəRafiq Məhəmməd oğlu Hüseynzadə 1 iyun 1948-ci ildə Qərbi Azərbaycanın Göyçə mahalının Basarkeçər rayonunun Sarıyaqub kəndində doğulmuşdur.
Təhsili
redaktəRafiq Hüseynzadə kiçik yaşdan elmə böyük həvəsi olmuş, 1955–1965-ci illərdə Sarıyaqub kənd orta məktəbində təhsil alaraq, oranı əla qiymətlərlə bitirib, elə həmin il Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsinə qəbul olmuş, 1965–1971-ci illərdə orada ali təhsil almışdır. O, elmdə qazandığı nailiyyətlərlə yanaşı, ictimai fəallığı ilə digər tələbə yoldaşlarından həmişə öndə olmuş, 6 il ali təhsil aldığı müddətdə qrup nümayəndəsi olmuş, 1971-ci ildə İnstitutu onkoloq-cərrah ixtisası ilə, əla qiymətlərlə başa vurmuşdur. 02.08.1971-ci il tarixdən Qazax rayon xəstəxanasında onkoloq–həkim kimi fəaliyyətə başlamışdır.[1]
Fəaliyyəti
redaktə1967-ci ildən şeir yaradıcılığına başlamış, qısa müddətdə şeirləri ilə tələbə yoldaşları və İnstitut kollektivi, böyük oxucu kütləsi arasında şöhrət qazanmışdır. İnstitutda təşkil olunmuş "Çeşmə" ədəbiyyat dərnəyinin ən fəal üzvlərindən olmuş, şeirləri müsabiqələrdə birincilik qazanmış, Tibb İnstitutunun "Tibb kadrları uğrunda" qəzetində çoxsaylı şeirləri dərc edilmişdir. Rafiq Hüseynzadə şeirlərini "Rafiq Hüseynov", "Rafiq Məmmədoğlu", "Məmmədoğlu Rafiq", yaxud da qısaca "R. Hüseynov", "M. Rafiq" imzaları ilə qələmə almış, həmin adlarla da qəzetlərdə nəşr olunmuşdur. Rafiq Hüseynzadənin şeirləri müxtəlif janrlardadır. O, ədəbi janrın, əsasən, sərbəst şeir, həmçinin, qoşma, gəraylı, qəzəl və digər formalarında çox gözəl nəzm incilərini yaratmışdır. Rafiq Hüseynzadənin zəngin şeiriyyət xəzinəsinə daxil olan, vaxtilə dərc olunmuş və əlyazma şəklində qorunub saxlanılan şeirləri . 1) "Nakam eşqin fəryadı"; 2) "Bir qəlbin fəryadı"; 3) "Məktublardan parçalar"; 4) "Xatirələr"; 5) "Bu günümdən sabahıma xatirə[2]" adlandırdığı dəftərlərində toplamış, həmçinin vəfatından sonra qardaşı Tofiq Hüseynzadə tərəfindən onun "Bir qəlbin fəryadı" adlı şeir dəftərinin üstünə "Dərdnamə" yazılmışdır. Rafiq Hüseynzadənin həmin şeirləri, qardaşı Tofiq Hüseynzadənin oğlu Mehdi Hüseynzadə tərəfindən toplanılaraq, 2018-ci ilin mart ayında "Bu günümdən sabahıma xatirə" adlı şeirlər kitabında nəşr olunmuşdur.
Əsərləri
redaktə- Bu günümdən sabahıma xatirə. Bakı, "Ecoprint", 2018, 360 səh. 300 tiraj.
Ölümü
redaktəQazax rayon xəstəxanasında işə başladıqdan düz 4 ay sonra — 1971-ci ilin dekabr ayının 2-də 23 yaşında onkoloji xəstəlikdən vəfat etmişdir. Atası Məhəmməd Paşa oğlu Hüseynov sevimli oğlu Rafiq Hüseynzadəni Gəncə şəhərində yerləşən "İmamzadə" qəbiristanlığında dəfn etdirmişdir.[3]
İstinadlar
redaktə- ↑ Hüseynzadə, Rafiq. BU GÜNÜMDƏN SABAHIMA XATİRƏ. Bakı. 2018.
- ↑ Bu günümdən sabahıma xatirə [ölü keçid]
- ↑ "Miskin Abdal ocağının söz xiridarları: Tofiq və Rafiq Hüseynzadələr" (PDF). 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-10-27.
1) Sazım-sözüm, Bakı, 1973, s.12–13
2) Azərbaycan Ədəbiyyatı İnciləri/ Bayatı, Qoşma, Təcnis, Bakı, 1988, s. 70,181,534.
3) Zəki İslam, "El şairi Miskin Abdal", Günaydın qəzeti, № 27–28, 28–30 aprel və 1–4 may 1998-ci il.
4) Hüseyn İsmayılov, "Miskin Abdalın şəxsiyyəti və taleyi", Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər, VIII kitab, Bakı, "Səda", 1999, səh.100–119.
5) Azad Ozan Kərimli, "Musiqi dünyası" jurnalı, № 1, 2000-ci il. səh.68.; http://www.musigi-dunya.az/Magazine2/articles/16/162.html
6) Hüseyn İsmayılov "Göyçə aşıqları və el şairləri", Səda-2006. səh.63–116
7) Maşallah Xudubəyli. "Mənim sazlı-sözlü dünyam". Bakı, "Elm və təhsil"-2010. səh.14–24; http://anl.az/el/x/xm_mssd.pdf
8) Miskin Abdal
9) (Maşallah Xudubəyli "Sazlı-Sözlü Göyçə") "Sazlı-sözlü Göyçə (II kitab)" (#bad_url) (az.). Elm və təhsil. 2018. 2018-06-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-06-01.
10) Hüseyn İsmayılov "Miskin Abdal", Bakı,2001, https://ia601600.us.archive.org/19/items/huseyn-ismayilov-miskin-abdal-2001/H%C3%BCseyn%20%C4%B0smay%C4%B1lov%20-%20Miskin%20Abdal%20%20-%202001.pdf
11) Tofiq Hüseynzadə "Səfəvilərin böyük övliyası Miskin Abdal", Bakı, 2005; https://www.academia.edu/40616613/Miskin_Abdal;
12) Tofiq Hüseynzadə "Miskin Abdal — Qeyb Ərəni, Təsəvvüf Piri", Bakı, 2018; https://ia601605.us.archive.org/19/items/tofiq-huseynzad-miskin-abdal-qeyb-rni-tsvvuf-piri-2005-2018-nsr-ili/Tofiq%20H%C3%BCseynzad%C9%99%20Miskin%20Abdal%20-%20Qeyb%20%C6%8Fr%C9%99ni%2C%20T%C9%99s%C9%99vv%C3%BCf%20Piri%202005%20%282018%20n%C9%99%C5%9Fr%20ili%29.pdf
13) Mahmud Allahmanlı "Miskin Abdal — Səfəvilərin böyük ideoloqu, sufi şeyxi", Bakı, 2018; http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2019/aprel/643489(meqale).pdf http://www.elibrary.az/docs/BOOKS/A22197.pd[ölü keçid];
http://shirvan.cls.az/front/files/libraries/2474/books/612254978.pdf Arxivləşdirilib 2020-02-18 at the Wayback Machine
14) Niftalı Göyçəli "Miskin Abdal və Səfəvilər", Bakı, 2018. https://ia902602.us.archive.org/10/items/niftali-goycli-yusifov-miskin-abdal-v-sfvilr-2018/Niftal%C4%B1%20G%C3%B6y%C3%A7%C9%99li%20%28Yusifov%29%20Miskin%20Abdal%20v%C9%99%20S%C9%99f%C9%99vil%C9%99r%20-%202018.pdf
http://davam.az/53374-niftal-gylinin-miskin-abdal-v-sfvilr-kitab-apdan-xb-yeni-nr.html
15) Tofiq Hüseynzadə, "Xəyal cığırı (Şeirləri, hekayələri, "Miskin Abdal — Qeyb Ərəni, Təsəvvüf Piri" əsəri") 3 cildlik kitabı, Bakı 2018, https://ia902607.us.archive.org/5/items/tofiq-huseynzad-seirlri-hekaylri-miskin-abdal-qeyb-rni-tsvvuf-piri-sri-3-cildd-2005-2018-nsr-ili/Tofiq%20H%C3%BCseynzad%C9%99%20%C5%9Eeirl%C9%99ri%2C%20Hekay%C9%99l%C9%99ri%2C%20Miskin%20Abdal%20-%20Qeyb%20%C6%8Fr%C9%99ni%2C%20T%C9%99s%C9%99vv%C3%BCf%20Piri%20%C9%99s%C9%99ri%203%20Cildd%C9%99%2C%202005%20%282018%20n%C9%99%C5%9Fr%20ili%29.pdf
http://shirvan.cls.az/front/files/libraries/2474/books/508499672.pdf"http://www.ebooks.az/view/wtaWYev2.pdf Arxivləşdirilib 2020-02-19 at the Wayback Machine"
16) Tofiq Hüseynzadə, "Aşıq deyişmələrinin poetikası" dissertasiya işi, monoqrafiya (2005), Bakı, 2017, https://ia902606.us.archive.org/35/items/tofiq-huseynzad-asiq-deyismlrinin-poetikasi-monoqrafiyasi-baki-2017/Tofiq%20H%C3%BCseynzad%C9%99%20A%C5%9F%C4%B1q%20deyi%C5%9Fm%C9%99l%C9%99rinin%20poetikas%C4%B1%20monoqrafiyas%C4%B1%2C%20Bak%C4%B1%2C%202017.pdf
17) "Xalq qəzeti" qəzeti "Miskin Abdal ocağının söz xiridarları: Tofiq və Rafiq Hüseynzadələr"; http://www.anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2018/may/590817.pdf
18) "Respublika" qəzeti "Miskin Abdal ocağının nümayəndəsi: Rafiq Hüseynzadə"; http://www.respublica-news.az/index.php/dig-r-x-b-rl-r/dig-r-x-b-rl-r/item/21888-yeni-naeshrlaer-miskin-abdal-odzaghinin-numayaendaesi[ölü keçid]
19) "Miskin Abdal ve Senuber" destanı; http://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=39&Sayfa=83
20) "Miskin Abdalın kəramətləri"; http://araz.az/index.php/tarikh/6631-miskin-abdalin-k-ram-tl-ri-moedzuez-l-ri
21) Miskin Abdalın kəramətləri (möcüzələri); http://goyce.az/news.php?id=1261
22) Miskin Abdal-Səfəvilərin böyük ideoloqu, sufi şeyxi";http://goyce.az/news.php?id=1291
23)http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2019/aprel/643489(meqale).pdf;http://www.elibrary.az/docs/BOOKS/A22197.pd[ölü keçid];
24) Niftalı Göyçəli "Miskin Abdal və Səfəvilər", Bakı, 2018. http://davam.az/53374-niftal-gylinin-miskin-abdal-v-sfvilr-kitab-apdan-xb-yeni-nr.html
25) Miskin Abdal Türkçe Vikipedi; https://tr.wikipedia.org/wiki/Miskin_Abdal;
26) Miskin Abdalın şeirləri;https://www.azadliq.org/amp/24911320.html;
27) Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — I yazı"; http://davam.az/55288-mskn-abdal-hseyn-poetkas.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — II yazı"; http://davam.az/55354-mskn-abdal-poetkas-yaz-vvli-birincid.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — III yazı"; http://davam.az/55425-niftali-goyceli-mskn-abdal-poetkas-yaz.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — IV yazı"; http://davam.az/55446-mskn-abdal-poetkas-v-yaz-vvli-ncd.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — V yazı"; http://davam.az/55540-mskn-abdal-poetkas-v-yaz-vvli-drdncd.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — VI yazı"; http://davam.az/55602-mskn-abdal-poetkas-v-yaz-vvli-beincid.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — VII yazı"; http://davam.az/55704-mskn-abdal-poetkas-v-yaz-vvli-altncda.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — VIII yazı"; http://davam.az/55730-mskn-abdal-poetkas-v-yaz-vvli-yeddincid.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — IX yazı"; http://davam.az/55785-mskn-abdal-poetkas-xx-yaz-vvli-skkizincid.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — X yazı"; http://davam.az/56059-mskn-abdal-poetkas-x-yaz-vvli-doqquzda.html;
- Niftalı Göyçəli "Miskin Abdalın poetikası — XI yazı"; http://davam.az/56106-mskn-abdal-poetkas-x-yaz-vvli-onuncuda.html;
28) Təranə Vahid "Ruhun memarı — Miskin Abdal"; http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/2011/noyabr/211739.htm;
29) Miskin Abdal (türkçe) "Namert ile yoldaş olma"; https://www.sevilensarkisozleri.com/miskin-abdal-namerd-ile-yoldas-olma-basin-sarki-sozleri-471096;
30) Miskin Abdal; http://goyce.az/news.php?id=263;
31) Miskin Abdal (şarkı sözleri); https://sarki.bikuple.net/miskin-abdal-sarki-sozleri-11647 Arxivləşdirilib 2020-02-21 at the Wayback Machine;
32) Həqq M.; http://anl.az/down/medeniyyet2007/mart/medeniyyet2007_mart_279.htm;
33) Mahmud Əyyublu "Həmişə inləyib qəmli nəğməsi";http://www.anl.az/down/meqale/palitra/2018/oktyabr/612100.htm
34) Miskin Abdal (Türkçe bilgi); https://www.turkcebilgi.com/miskin_abdal;
35) Miskin Abdal şiirleri (Türkçe);https://edebiyatvesanatakademisi.com/konular/miskin-abdal-azerbaycan-asik-xvi-yuzyil/739;
36) Miskin Abdal; http://goyce.az/news.php?id=342;
37) Rafiq Hüseynzadə -Miskin Abdal ocağının nümayəndəsi; http://goyce.az/news.php?id=793;
38) Miskin Abdal haqqında; https://haqqinda.az/Q%C9%99rbi+Az%C9%99rbaycan/48919-Miskin+Abdal.html;
39)http://www.anl.az/down/meqale/palitra/2018/noyabr/619323.htm;
40) Miskin Abdal "Dünya, səndə nəyim qaldı" şeiri; https://az.wikisource.org/wiki/D%C3%BCnya,_s%C9%99nd%C9%99_n%C9%99yim_qald%C4%B1;
41) Professor Mahmud Allahmanlı "Miskin Abdal-Səfəvilərin böyük övliyası" məqaləsi; http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2019/aprel/643489(meqale).pdf;http://www.elibrary.az/docs/BOOKS/A22197.pd[ölü keçid];
42) Səkinə Qafarova "Miskin Abdal"; https://www.ensiklopediya.az/az/miskin-abdal
43) Miskin Abdal rus dilində wikipediada;https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BD_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D0%B0%D0%BB;
44) Qədir Aslan "Miskin Abdal — Qeyb Ərəni, Təsəvvüf Piri"(Respublika qəzeti); http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2019/mart/639723(meqale).pdf;
45) Nigar Nagiyeva "1990’dan günümüze Türkiye ve Azerbaycan edebiyatlarının karşılıklı etkileşimi";https://books.google.az/books?id=n-xdDwAAQBAJ&pg=PA260&lpg=PA260&dq=miskin+abdal&source=bl&ots=yiT1Fd_wBh&sig=ACfU3U09XcN0J5DhVvT5BmpE0c7_-C34jw&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwidgavtxuLnAhVrzMQBHQoTBQI4PBDoATAEegQIBhAB;
46) Tofiq Hacıyev "Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi";https://books.google.az/books?id=79zJDQAAQBAJ&pg=PA242&lpg=PA242&dq=miskin+abdal&source=bl&ots=vGrylSouVf&sig=ACfU3U1kvjDzb2-kclivnAA7cUOfjAoH_Q&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwidgavtxuLnAhVrzMQBHQoTBQI4PBDoATADegQIBRAB;
47) Naile Asker "Aşık Nesip’te sufizm";https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/787664;
48) Tofiq HÜSEYNZADƏ "Tanrı miskini, Haqq carçısı"; http://goyce.az/news.php?id=621;
49) Qüdrət Piriyev (2017-10-15). "Aşıq deyişmələrinin poetikası" (azərb.). Xalq qəzeti. https://web.archive.org/web/20180514145422/http://www.xalqqazeti.com/pdf/xalqqazeti.pdf?5911 2018-05-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-14;
50) Tofiq HÜSEYNZADƏ "Abdal təsəvvüfün əsası kimi" (Miskin Abdal haqqında) http://goyce.az/news.php?id=956;
51) Miskin Abdalın şarkı sözleri (Türkçe);https://sarkisozu.xyz/miskin-abdal/sarkilari/
52) Miskin Abdal wikimənbə (şeirləri); https://az.wikisource.org/wiki/M%C3%BC%C9%99llif:Miskin_Abdal