Türkiyə–Yunanıstan müharibəsi (1919–1922)

Yunan-Türk Müharibəsi (1919–1922)
Yunan-Türk Müharibəsi (1919–1922)
	Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi
Tarix	15 may 1919 – 11 oktyabr 1922
Yeri	Qərbi Anadolu
Səbəbi	Mudros müqaviləsi
Nəticəsi	Həlledici Türk qələbəsi; Yunanıstanda 11 sentyabr 1922-ci il inqilabı; Mudanya barışığının və Lozanna müqaviləsinin imzalanması
Münaqişə tərəfləri
Yunanıstan; Dəstəkçilər:; Birləşmiş Krallıq; Ermənistan könüllüləri	Türk Milli Hərəkatı Ankara Hökuməti (1920-ci ildən sonra); Qüvayi-milliyə (1920-ci ilədək); Dəstəkçilər:; Rusiya SFSR; İtaliya (gizlicə)
Komandan(lar)
Leonidas Paraskevopulos; Anastasios Papulas; Yeoryos Hacıanestis; Nikolaos Trikupis (əsir)	Mustafa Kamal Paşa ; Fevzi Paşa ; İsmət Paşa ; Fəxrəddin Paşa ; Kəmaləddin Sami Paşa; Yusif İzzət paşa; Əli Fuad Paşa; Mühiddin Paşa ; Kazım Paşa ; Naci Paşa ; Ömər Xalis Paşa ; Mustafa Münip Paşa ; Rüşdü Paşa ; Şefik Aker Paşa ; Kazım İnanc ; Nihat Anılmış; Refet Bele; Karlo Sforza (diplomatik)
Tərəflərin qüvvəsi
May 1919: 15,000; Aprel 1920: 90,000; Yanvar 1921: 100,000; İyun 1921: 200,000; 1922: 215,000 Ordu birləşmələri 1922 12 piyada əsgər diviziyası ; 1 süvari brigadası ; 9 müstəqil alay ; Hərbi sursat 1922 130,000 tüfəng ; 3,139 yüngül pulemyot ; 1,280 ağır pulemyot ; 418 döyüş topu ; 1,300 qılınc ; 4,036 yükdaşıyıcı ; 1,776 avtomobil və təcili yardım avtomobili ; 50 döyüş təyyarəsi ;	May 1919: 35,000; Noyabr 1920: 86,000; Avqust 1921: 92,000; Avqust 1922: 208,000 əsgər; Ordu birləşmələri: 1922 18 piyada əsgər diviziyası ; 5 süvari briqadası ; 3 müstəqil alay ; Hərbi sursat: 1922 93,000 tüfəng ; 2,025 yüngül pulemyot ; 839 ağır pulemyot ; 323 döyüş topu ; 5,282 qılınc ; 198 yükdaşıyıcı ; 33 avtomobil və təcili yardım avtomobili ; 10 döyüş təyyarəsi ;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yunan-Türk Müharibəsi (1919–1922) (türk. Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi, yun. Μικρασιατική εκστρατεία) — Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasının bölünməsi əsnasında, 1919-1922-ci illərdə Yunanıstan və Türk Milli Hərəkatı arasındakı müharibə.

İstinadlar

↑ Jelavich, Barbara. History of the Balkans: Twentieth century. Cambridge University Press. 1983. səh. 131. ISBN 978-0-521-27459-3.
↑ The Place of the Turkish Independence War in the American Press (1918–1923), Bülent Bilmez Arxivləşdirilib 2018-06-02 at the Wayback Machine: "Antanta dövlətlərinin nəzarəti altında qərbi Türkiyənin Yunanıstan orduları tərəfindən işğalı, aralarındakı anlaşılmazlıq açıq və ictimaiyyətə məlumdu. İtalyanlar əvvəlcə bu işğala qarşı çıxdılar və Kamalistlərə "gizli" kömək etməyə başladılar, Antanta arasında bu münaqişə və Kamalistlərə İtalyan dəstəyi müntəzəm olaraq Amerika mətbuatında bildirildi."

Orijinal mətn (ing.)

"...the occupation of western Turkey by the Greek armies under the control of the Allied Powers, the discord among them was evident and publicly known. As the Italians were against this occupation from the beginning, and started "secretly" helping the Kemalists, this conflict among the Allied Powers, and the Italian support for the Kemalists were reported regularly by the American press."
↑ Mütareke Döneminde Mustafa Kemal Paşa-Kont Sforza Görüşmesi, Mevlüt Çelebi Arxivləşdirilib 2018-12-22 at the Wayback Machine türk.
↑ Mustafa Kemal Paşa – Kont Sforza ve İtalya İlişkisi türk.
↑ Eleftheria, Daleziou. "Britain and the Greek-Turkish War and Settlement of 1919-1923: the Pursuit of Security by "Proxy" in Western Asia Minor". University of Glasgow. 2002. səh. 108. 22 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2014.
↑ Türk İstiklal Harbinde Batı Cephesi [The Western Front in the Turkish War of Independence] (Turkish), 2 (II), Ankara: Turkish General Staff, 1999, səh. 225.
↑ Asian Review. East & West. 1934.
↑ Sandler, Stanley. Ground Warfare: An International Encyclopedia. ABC-CLIO. 2002. ISBN 978-1-57607-344-5.
↑ History of the Campaign of Minor Asia, General Staff of Army, Athens: Directorate of Army History, 1967, səh. 140, on June 11 (OC) 6,159 officers, 193,994 soldiers (=200,153 men).
↑ Eleftheria, Daleziou. "Britain and the Greek-Turkish War and Settlement of 1919-1923: the Pursuit of Security by "Proxy" in Western Asia Minor". University of Glasgow. 2002. səh. 243. 22 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2014.
↑ Giritli, İsmet, Samsun'da Başlayan ve İzmir'de Biten Yolculuk (1919–1922) (III), Atatürk Araştırma Merkezi [Atatürk Research Center], November 1986, 2013-04-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib
↑ ¹ ² Görgülü, İsmet, Büyük Taarruz: 70 nci yıl armağanı (Turkish), Genelkurmay basımevi, 1992, 1, 4, 10, 360.
↑ Tuğlacı, Pars, Çağdaş Türkiye (Turkish), Cem Yayınevi, 1987, səh. 169.
↑ Ergün Aybars, Türkiye Cumhuriyeti tarihi I, Ege Üniversitesi Basımevi, 1984, pg 319-334 türk.

[1] Jelavich, Barbara. History of the Balkans: Twentieth century. Cambridge University Press. 1983. səh. 131. ISBN 978-0-521-27459-3.

[2] The Place of the Turkish Independence War in the American Press (1918–1923), Bülent Bilmez Arxivləşdirilib 2018-06-02 at the Wayback Machine: "Antanta dövlətlərinin nəzarəti altında qərbi Türkiyənin Yunanıstan orduları tərəfindən işğalı, aralarındakı anlaşılmazlıq açıq və ictimaiyyətə məlumdu. İtalyanlar əvvəlcə bu işğala qarşı çıxdılar və Kamalistlərə "gizli" kömək etməyə başladılar, Antanta arasında bu münaqişə və Kamalistlərə İtalyan dəstəyi müntəzəm olaraq Amerika mətbuatında bildirildi."

Orijinal mətn (ing.)

"...the occupation of western Turkey by the Greek armies under the control of the Allied Powers, the discord among them was evident and publicly known. As the Italians were against this occupation from the beginning, and started "secretly" helping the Kemalists, this conflict among the Allied Powers, and the Italian support for the Kemalists were reported regularly by the American press."

[3] Mütareke Döneminde Mustafa Kemal Paşa-Kont Sforza Görüşmesi, Mevlüt Çelebi Arxivləşdirilib 2018-12-22 at the Wayback Machine türk.

[4] Mustafa Kemal Paşa – Kont Sforza ve İtalya İlişkisi türk.

[5] Eleftheria, Daleziou. "Britain and the Greek-Turkish War and Settlement of 1919-1923: the Pursuit of Security by "Proxy" in Western Asia Minor". University of Glasgow. 2002. səh. 108. 22 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2014.

[6] Türk İstiklal Harbinde Batı Cephesi [The Western Front in the Turkish War of Independence] (Turkish), 2 (II), Ankara: Turkish General Staff, 1999, səh. 225.

[asianreview-7] Asian Review. East & West. 1934.

[8] Sandler, Stanley. Ground Warfare: An International Encyclopedia. ABC-CLIO. 2002. ISBN 978-1-57607-344-5.

[Minor_Asia_1967,_page_140-9] History of the Campaign of Minor Asia, General Staff of Army, Athens: Directorate of Army History, 1967, səh. 140, on June 11 (OC) 6,159 officers, 193,994 soldiers (=200,153 men).

[10] Eleftheria, Daleziou. "Britain and the Greek-Turkish War and Settlement of 1919-1923: the Pursuit of Security by "Proxy" in Western Asia Minor". University of Glasgow. 2002. səh. 243. 22 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2014.

[11] Giritli, İsmet, Samsun'da Başlayan ve İzmir'de Biten Yolculuk (1919–1922) (III), Atatürk Araştırma Merkezi [Atatürk Research Center], November 1986, 2013-04-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib

[ismet1992-12] ¹ ² Görgülü, İsmet, Büyük Taarruz: 70 nci yıl armağanı (Turkish), Genelkurmay basımevi, 1992, 1, 4, 10, 360.

[pars87-13] Tuğlacı, Pars, Çağdaş Türkiye (Turkish), Cem Yayınevi, 1987, səh. 169.

[14] Ergün Aybars, Türkiye Cumhuriyeti tarihi I, Ege Üniversitesi Basımevi, 1984, pg 319-334 türk.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[13]

[11]

[14]