Tomris Uyar (15 mart 1941, İstanbul4 iyul 2003, İstanbul) — türk yazıçıtərcüməçi.

Tomris Uyar
Tomris Gedik
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul, Türkiyə
Vəfat tarixi (62 yaşında)
Vəfat yeri İstanbul, Türkiyə
Dəfn yeri Zəncirliquyu qəbiristanlığı
Milliyyəti türk
Həyat yoldaşı
Təhsili
Fəaliyyəti yazıçı, tərcüməçi
Əsərlərinin dili türk
Mükafatları Sait Faiq Hekayə Ərmağanı
Sedat Simavi Ədəbiyyat Mükafatı

Həyatı

redaktə

Tomris Uyar 15 mart 1941-ci ildə[1] İstanbulda iki vəkilin qızı və Cümhuriyyət Xalq Partiyasının siyasətçisi Süleyman Sırrı Gedikin nəvəsi olaraq dünyaya gəlmişdir.[2] İngilis Qızlar Orta Məktəbi və Arnavutköy Amerika Qızlar Kollecində təhsil almışdır (1961). 1963-cü ildə İstanbul Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsinə bağlı Jurnalistika İnstitutunu bitirib.

Camal Sürəya və Ülkü Tamerlə birlikdə "Papirus" jurnalının yaradıcılarından olan Uyar "Yeni Dergi", "Soyut", "Varlıq" kimi jurnallarda esse, tənqid və kitab təqdimatlarını dərc edib. 60-dan çox dildə tərcüməsi çap olunan Uyarın gündəlikləri "Gündökümü" ümumi adı ilə nəşr olunmuşdur.[3] Virciniya Vulf, Edqar Allan Po, Xorxe Luis Borxes, Luis Kerroll, Antuan de Sent-EkzüperiQabriel Qarsiya Markes kimi müəlliflərin əsərlərini türk dilinə tərcümə etmiş, qısa hekayələri 11 cilddən ibarət kitabda nəşr olunmuşdur.[4]

2003-cü ildə qida borusu xərçəngindən vəfat edən yazıçının məzarı Zəncirliquyu qəbiristanlığında yerləşir.

Mükafatları

redaktə

1975-ci ildə həyat yoldaşı Turqut Uyarla birlikdə Lukresinin təbii ensiklopediya "De rerum natura" (Evrenin yapısı, İstanbul 1974) tərcüməsinə görə Türk Dil Qurumunun mükafatını qazanmışdır. 1980 və 1987-ci illərdə Sait Faiq Hekayə Ərmağanına layiq görülən iki türk yazıçıdan biri olub. 1987-ci ildə Teatr İncəsənətinin İnkişafı Fondunun illik mükafatını aktyor Avni Dilligilin xatirəsinə, 2002-ci ildə isə ilin ən yaxşı povestinə görə "Dünya" mükafatına layiq görülüb. Elə həmin il Sedat Simavi Ədəbiyyat Mükafatına layiq görülmüşdür.

Şəxsi həyatı

redaktə

1963-cü ildə şair Ülkü Tamerlə ailə quran Tomris Uyarın evliliyi 1964-cü ildə qızları Ekinin süddən boğulmasından sonra sona çatır. Tomris Uyar 1969-cu ildə şair Turqut Uyarla ailə qurmuş və onların Hayri Turqut Uyar adlı oğlu dünyaya gəlmişdir. Hayri Turqut Uyar hazırda ITU-da müəllimdir.

Evli olduğu müddətdə Camal Sürəya ilə münasibətdə olan Tomris Uyara Edip Cansevər də aşiq idi.[5]

Əsərləri

redaktə
Qısa hekayələr və digər yazılar
  • İpek ve bakır — 1971
  • Ödeşmeler — 1973
  • Dizboyu papatyalar — 1975
  • Yürekte bukağı — 1979, winner of the 1980 Sait Faik prize
  • Yaz düşleri / Düş kışları — 1981
  • Gecegezen kızlar — 1983
  • Yaza yolculuk — 1985, winner of the 1986 Sait Faik prize
  • Sekizinci günah — 1990
  • Otuzların kadını — 1992
  • Aramızdaki şey — 1998
  • Şiirde dün yok mu: Turgut Uyar üzerine yazılar — 1999
Gündəliklər
  • Gündökümü 75 — 1976
  • Sesler, yüzler, sokaklar — 1981
  • Günlerin tortusu (1980–1984): bir uyumsuzun notları — 1985
  • Yazılı günler (1985–1988) — 1989
  • Tanışma günleri / anları: (1989–1995) — 1995
  • Yüzleşmeler: bir uyumsuzun notları, 1995–1999 — 2000
Tərtiblər
  • Gündökümü (1975–1980): bir uyumsuzun notları — 1990
  • Rus ruleti — 1985
  • İki yaka iki uç — 1992

İstinadlar

redaktə
  1. "Biyografi". tomrisuyar.com. December 20, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: Sesptember 2, 2015.
  2. Arslanbenzer, Hakan. "Tomris Uyar: A minimalist and humanist writer". Daily Sabah (ingilis). 2016-01-23. 2016-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-15.
  3. "Arşivlenmiş kopya". July 5, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 14, 2022.
  4. "Türkische Literatur - Tomris Uyar". 2009-02-01. 2009-02-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-15.
  5. Aksucu, İlayda. "Dört Büyük Şair ve Paylaşılamayan Bir Kadın: Tomris Uyar". 20 September 2020. 20 September 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 May 2022.