Vikipediya:Həftənin yaxşı məqaləsi/fevral 2016

Həftənin yaxşı məqaləsi arxivi


2015: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2016: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2017: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2018: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2019: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2020: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2021: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2022: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2023: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2024: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2025: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


Bu gün 19 noyabr 2024, Çərşənbə axşamı (İlin 47. həftəsi); bu an saat 20:49 (UTC)
(yenilə)
Keşi təmizlə

5. Həftə
İkinci dünya müharibəsində Sakit okean cəbhəsi — Sakit okean cəbhəsi (bəzən Asiya-Sakit okean cəbhəsi kimi adlandırılır), İkinci dünya müharibəsi illərində Sakit okeanda və Şərqi Asiyada baş vermişdir. Sakit okean və adaları, Sakit okeanın cənub-qərbi, Cənub-Şərqi Asiya və Çin kimi əraziləri əhatə etmişdir (1945-ci il Sovet-Yapon münaqişəsi daxil olmaqla).

Əsasən, Sakit okean cəbhəsində hərbi əməliyyatlar 1941-ci il 7-8 dekabr tarixində Yaponiyanın Tailandı işğalı və Britaniya müstəmləkələri olan Malayziya, SinqapurHonq Konqa, eləcə də ABŞ-ın Havay adasında dislokasiya edilmiş Pörl-Harbor hərbi bazasına və Filippinə hücumu ilə başlanmışdır. Bəzi tarixçilər, Asiyada münaqişəni 1937-ci il 7 iyul tarixində YaponiyaÇin arasında baş vermiş İkinci Çin-Yapon müharibəsinin başlanğıcından və ya 1931-ci ilin 19 sentyabrında Mancuriyanın Yaponiya tərəfindən işğalı tarixindən götürürlər. Əsas etibarilə, Sakit okean cəbhəsində hərbi əməliyyatlar 1941-ci ilin dekabr ayının əvvəllərində başlanmışdır (Çin-Yapon müharibəsi daxil olmaqla).

Sakit okean cəbhəsində hadisələr Müttəfiq qüvvələrin Yaponiyaya qarşı döyüşləri ilə cərəyan etmişdir. Yaponiyanın müttəfiqi kimi Tailand böyük rol göstərsə də, əsas müttəfiqləri olan Almaniyaİtaliya hərbi yardım edə bilməmişdir. Məhz, İkinci dünya müharibəsi bu regionda ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən Xirosima və Naqasaki şəhərlərinə atom bombası atılması, 1945-ci ilin 8 avqustunda Mancuriyanın Sovet ordusu tərəfindən işğalı və Yaponiyanın 1945-ci il 15 avqust tarixində təslim olması ilə bitmişdir. Yaponiyanın rəsmi formada təslim olması 1945-ci il 2 sentyabr tarixində Missuri xətt gəmisində baş vermişdir. Bu məğlubiyyətdən sonra, Yaponiya imperatorunun bir sıra səlahiyyətləri əlindən alındı, çünki müttəfiqlər Yaponiyanın müharibəyə başlamasında əsas siyasi səbəb kimi hərbi aqressiyanı görürdülər və tezliklə Yaponiyanın yeni liberal-demokratik konstitusiyası qəbul edildi.

(Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


6. Həftə
Dağlaləsi həyəcanıHollandiyada Qızıl Dövründə dağlaləsi (Tulipa) soğanının qiymətinin anidən yüksəlməsinə verilən ad. Digər analoji hallarla müqayisədə bu nisbətən daha məşhuru hesab edilir. 1637-ci ilin fevral ayı dağlaləsi həyəcanının zirvə nöqtəsi hesab olunur. Həmin vaxt dağlaləsi istehsalı ilə bağlı müqavilələrin qiyməti bir işçinin illik gəlirinin 10 mislinə çatmışdır. Bu xəbər qısa zamanda bütün Hollandiyaya yayılır. Qısa zamanda bütün Avropada sahibkarlığın dağlaləsi növünə böyük maraq formalaşmışdır. dağlaləsi həyəcanı terminindən indiki vaxtda varlıq qiymətlərinin gerçək qiymətlərindən fərqliləşməsini ifadə edən bir bənzətmə olaraq istifadə edilməkdədir.

Dağlaləsi həyəcanının məhşurlaşmasında bir ingilis jurnalist tərəfindən 1841-ci ildə yazılan "Fövqəladə Kütləvi yanılmalar və İzdihamların Həyəcanı" adlı əsərin böyük rolu olmuşdur. Makkeyə görə bir nöqtədə tək bir Semper "Augustus" soğanı üçün 12 akr (5 hektar) ərazi təklif edilmişdir. Makkeyn, qiymətlərin ani formada dəyişməsi nəticəsində investorların iflas etməsini və Hollandiya bazarlarında ciddi böhran keçirdiyni iddia edirdi. Bütün bu fikirlər tarix boyu bir çox şəxslər tərəfindən ciddi qəbul edilməmişdir. Ancaq buna baxmayaraq müəllifin əsəri dəfələrlə çap edilmişdir. Bir çox iqtisadiyyatçılar dağlaləsi həyəcanının adi böhran olduğunu qeyd edirlər.

(Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


7. Həftə
"Utanc" — Rejissor Stiv Makkuinin 2011-ci ildə dram janrında çəkdiyi film. Baş rollarda Maykl FassbenderKeri Melliqan oynamışlar. Film, Film4See-Saw Films şirkətlərinin birgə istehsalı ilə ekranlaşdırılmışdı. Çoxlu sayda erotik səhnələrin olmasına görə ABŞ-da filmə NC-17 kinoreytinqi verilərək, 2011-ci ildə məhdud sayda satışa buraxılmışdı. Böyük Britaniyada Utanc 13 yanvar 2012-ci ildə satışa buraxılmışdı. “Utanc” filmi 17 milyon dollar büdcəyə malik olmaqla, həmçinin əlavə 4 milyon dollar reklam büdcəsinə malik olmuşdur.

Makkuin öz yaxın dostu və prodüsseri Yen Kenninqlə hələ 2008-ci ildə Aclıq filminin birgə istehsalında çalışmışdırlar və buna görə də Utanc filmini yaratmaq məqsədilə onlar yenidən birləşərək See-Saw Films şirkətinin köməyi ilə çəkilişlərə başlamağa qərar vermişdirlər. Kenninq Aclıq filmində baş rol almış Maykl Fassbenderi Utanc filmində çəkilmək üçün dəvət edərək bildirmişdir ki, o yalnız Mayklı bu baş rolda görür. Fassbenderin xarakterinə uyğun olaraq, 2010-cu ildə filmin çəkilişlərinə həmçinin Keri Melliqan (kiçik bacı roluna) və Ceyms Bec Deyl (boss) də qoşulmuşdular. Filmin orjinal ssenarisi hazırlamaq üçün Kenninq həmçinin müəllif Ebi Morqanı da çəkilişə dəvət edir. Bu Ebinin Film4 şirkəti ilə çalışdığı 2 filmdən biri idi (onun digər işi isə Dəmir Ledi filmi idi). (Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


8. Həftə
Həsən ibn Əliİslam Xilafətinin 5-ci Raşidi xəlifəsi; Şiələrin (Dörd, Yeddi, On iki imam şiəliyi) 2-ci imamı və xəlifəsi, 4-cü məsumu, İslamda Əhli-Beytin nümayəndəsi, səhabə.

37 yaşında ikən İmamətxilafət məqamına çatmışdır. Hicrətin 41-ci ilində I Muaviyə ilə sülh etmişdir. Hökumət dövrü altı ay üç gün olmuşdur. Sülh sazişindən sonra, Mədinəyə getmiş və orada on illik yaşayışından sonra öldürülmüşdür. Mədinədə Bəqi qəbiristanlığında dəfn edilmişdir. Həsən İmamət və Xilafət kimi iki vəzifəni və Müsəlmanlar arasında birliyin təmin olunması və ayrılıqlara mane olma məsələsində mühüm rol oynamış və sonunda Muaviyə ilə sülh etmək məcburiyyətində qalmışdır. Xilafət dövrü və Muaviyə ilə sülh müqaviləsi həyatındakı və sədri-İslamdakı ən mühüm inkişaf hesab olunur. Bu, həm öz zamanında ittihad səbəbi olmuş və həm də başda Şiələr olmaqla Müsəlmanların tarixi boyu dini-əxlaqi təlimləri hökmündə olmuş və hakimiyyət, müharibə və sülh kimi əsaslı anlayışların münasibətində dramatik təsirləri öz bərabərində gətirmişdir.

Hörmət üçün müsəlmanlar adından əvvəl "həzrət", adından sonra isə sünnilər "radiallahu-ən" (qısaca (r.ə)), şiələr isə əleyhissalam (qısaca (ə)) ifadəsini işlədirlər. (Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


9. Həftə
Skvidvard TentikalsSüngər Bob Kvadrat Şalvar cizgi serialının əsas personajlarından biri. Bu cizgi serial Nickelodeon telekanalında ilk dəfə olaraq 1 may 1999-cu ildə yayımlanmışdır. Personaj dəniz bioloqu və animator olan Stiven Hillenburq tərəfindən yaradılmışdır. Skvidvard Tentikals obrazını aktyor Rocer Bumpas səsləndirir.

Skvidvard cizgi serialında ilk dəfə 1 may 1999-cu ildə "İşçi tələb olunur" adlı seriyada görsənir, bu seriya ümumiyyətlə Süngər Bob Kvadrat Şalvar cizgi serialının ilk seriyasıdır. Stiven Hillenburq Skvidvard obrazını altı ayaqlı olaraq yaradıb, səbəb kimi isə o, belə bildirib ki, "ayaqlarının səkkiz əvəzinə altı təsvir olunması sadəcə, animasiya baxımından daha asan olmasıdır".

Skvidvard adamaoxşar osminoq formasındadır, — hansı ki, moaidə Süngər Bobun ananas evi ilə Patrik Starın qaya evi arasında yaşayır. Personaj kimi Skvidvard lovğalı, acıqlı, və qəddar kimi təsvir olunur. O, daima narahat edici və səs-küylü davranışlar etdiklərinə görə öz qonşularına nifrət edir. Buna baxmayaraq BobPatrik Skvidvardın onlara qarşı antipatiyası olmasından şübhələnmirlər və onu öz dostları kimi qəbul edirlər. Skvidvard Krasti Krab restoranında kassir işləyir.

Skvidvard personajı istər peşəkar tənqidçilər, istərsə də pərəstişkarlar tərəfindən əsasən müsbət rəylər almışdır. Skvidvard Süngər Bob Kvadrat Şalvar ilə bağlı bir çox nəşrlərdə yer alıb: kitablarda, oyuncaq dəstlərində və digər uyğun mallarda. (Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə