Yaponiya İmperator ordusu

Yaponiya İmperator ordusu — 1871–1945-ci illərdə Yaponiya imperiyasında fəaliyyət göstərmiş quru silahlı qüvvələri. Adətən "imperiya quru qoşunları""monarx qoşunları" adlanırdı. Yaponiya İmperator ordusu ölkənin bütün silahlı qüvvələrinin ali baş komandanı sayılan Yaponiya imperatoruna tabe olan ordu baş qərargahı və Ordu Nazirliyi tərəfindən koordinasiya olunurdu. Müharibə zamanı və yaxud fövqəladə hadisələr zamanı ordu ümumyapon məclisi, Yaponiya Silahlı Qüvvələrinin Baş qərargahı tərəfindən idarə olunur. Bu hallarda Yaponiya Silahlı Qüvvələrinin Baş qərargahının tərkibinə Ordu baş qərargahının sədrləri və müavinləri, ordu naziri, donanma baş qərargahının sədr və müavinləri, hərbi aviasiya və hərbi hazırlıq üzrə baş inspektor daxil edilir. İkinci dünya müharibəsindəki məğlubiyyətdən sonra imperator silahlı qüvvələri buraxılmış, hərbi zavodlar və tədris müəssisələri bağlanmışdır.

大日本帝國陸軍 / 大日本帝国陸軍
Yaponiya İmperator ordusu
Növü hərb
Yaranma tarixi 1871 – 1945
Ölkə Yaponiya Yaponiya, Yaponiya imperiyası
Tabedir Yaponiya imperatoru
Sayı 335.000 (1914); 1.750.000 (1941); 6,095,000 (1945).
Müharibələr Çin-yapon müharibəsi (1894—1895), Rus-yapon müharibəsi, Birinci Dünya müharibəsi, İkinci dünya müharibəsində Sakit okean cəbhəsi
Döyüşlər
Komandanlıq
Məşhur komandirləri Hadzime Suqiyama
Hideki Todzyo
Yamaqata Aritomo
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi redaktə

Yaponiya İmperator ordusunun yaradılması üçün ilkin şərtlər 1868-ci ildə Meydzi restavrasiyasının əvvəllərində rəsmiləşmişdir. 1868–1869-cu illər vətəndaş müharibəsinin gedişində İmperator hökuməti silahlı qüvvələrin islah edilməsinə olan ehtiyacı hiss etdi. Həmin dövrdə vahid dövlət ordusu mövcud deyildi, mərkəzi hakimiyyət isə ayrı-ayrı muxtar bölgələrdə mövcud olan samuray qüvvələrinə sığınırdı. Onları idarə eləmək üçün 1869-cu ilin avqustunda hökumət müharibə nazirliyini yaratmışdır. Müharibə nazirliyi ölkənin silahlı qüvvələrinin koordinasiyasını həyata keçirməklə yanaşı, ABŞAvropanın qabaqcıl ökələrinin ordu nümunələri əsasında islahatları özündə birləşdirən layihələr işləyib hazırlamalı idi.

1871-ci ilin fevralında İmperator hökuməti hərbi gücün əsas hissəsini Saçuma, Tyosyu və Tosa knyazlıqlarının qoşunlarından təşkil edərək, onların əsasında qvardiya formalaşdırmışdır. Ordu bilavasitə İmperatora tabe idi və Yaponiya İmperator ordusunun ilk bölməsi idi. 1 il sonra hökumət müharibə nazirliyini ləğv edərək, yerinə iki yeni — Ordu nazirliyi və donanma nazirliyini yaratmışdır.

1871-ci ildə Yaponiya ordusunun bölmələri qarnizonlarda birləşdirildi. Onlar ölkə boyu yerləşdirilərək vacib strateji mövqeyə malik şəhərlərdə yerləşən ayrıca qərargahlar tərəfindən idarə olunurdu. 1873-cü ilin yanvarında hökumət samuray qoşunlarını ləğv edərək ümumi hərbi mükəlləfiyyətin həyata keçirilməsi haqda fərman vermişdir. Bununla yanaşı, qarnizonlar sistemi yenidən təşkil olunmuş, sayları 6-ya qədər azaldılmışdır.

Dinc dövrdə yapon ordusunun sayı 30 000 döyüşçüdən ibarət idi. Onun işi üsyan edən samuray və kəndlilərin, hökumətin həyata keçirtdiyi siyasətdən narazı olan şəxslərin hücumlarının qarşısını almaq, ölkə daxilində qayda-qanunu qoruyub saxlamaqdan ibarət idi, lakin Yaponiya quru qoşunlarının sonrakı islahatları artıq xarici düşmənə əks təsir göstərmək üçün yönəldilmişdir. 1874-cü ildə 3000 nəfərdən ibarət olan yapon ordusu Tayvana yürüş etmişdir. Meydzi restavrasiyası dövründə hərbi liderlər qonşu Koreyanı işğal etməyi təkid edirdilər.

Sasuma üsyanı redaktə

 
Sasuma üsyanı zamanı Yaponiya İmperator Ordusunun əsgərləri

Təəccüblü deyil ki, yeni nizam narazı samuraylar tərəfindən qarışıqlıqlar törənməsinə gətirib çıxartdı. Belə qarışıqlıqlardan biri Sayqo Takamorunun rəhbərlik etdiyi Sasuma üsyanı idi. Belə ki bu üsyan sonda vətəndaş müharibəsinə çevrilmişdir. Bu üsyan Qərb taktikası və silahları ilə təchiz olunan yenidən qurulmuş Yaponiya İmperator ordusu tərəfindən tez bir zamanda yatırılmışdır. Baxmayaraq ki, bu üsyanın yatırılmasında Yaponiya İmperator Ordusunun əsas qüvvələrini keçmiş samuraylardan ibarət olunan Tokio polis qüvvələri təşkil edirdi.[1]

1882-ci ildə Yaponiya İmperator ordusu və Yaponiya Donanma ordusunun inkişafında çox mühüm rol oynayan "Əsgər və matroslara imperator reskripti" rəsmi bəyanat verilmişdir. Bu reskript imperatorun hərbçilər arasında olan şəxsi əlaqələri simvolizə etməklə yanaşı, hərbçiləri imperatorun şəxsi ordusunun rəhbərlərinə çevirmişdir.

 
Koişikavada yerləşən yapon arsenalı, Tokio, 1882-ci il

Bundan sonra yüksək rütbəli sərkərdələr imperatorun yanına birbaşa girməyə icazə aldılar və bilvasitə olaraq öz bəyanatlarını ordu qarşısında söyləmək hakimiyyətini aldılar. Çağırışçılarla məmurlar arasında simpatik münasibətlərin qurulmuşdur. Bu xoş münasibət özünü əsasən kəndlilərin içərisindən çıxmış gənc zabitlərlə idi. Bununla hərbinin insanlara yaxın olmasını bildirmək idi. Həmin dövrdə çox insan siyasi liderlərindən çıxışlarından daha çox, ordu ilə bağlı məsələlərdə iştirak edirdilər.

Artıq 1890-cı illərdə Yaponiya İmperator ordusu Asiyanın ən müasir, ən yaxşı təlim keçmiş, ən yaxşı silahlarla təchiz olunmuş ordusuna çevrilmişdir. Avropanın qabaqcıl ölkələri və ABŞ-nin silahları ilə təchiz olunmasına baxmayaraq, onları silahları çox da böyük miqdar da deyildi. Həmçinin orduda lazımi döyüş sursatlarının çatışmazlığı vardı.

Çin-yapon müharibəsi (1894—1895) redaktə

Birinci Çin-yapon müharibəsi (1 avqust 1894 – 17 aprel 1895) Koreya üzərində nəzarət qoymaq uğrunda başlamışdır. Həmin vaxt Koreya 1876-cı ilin 26 fevralında Kanxvado adasında YaponiyaKoreya arasında əldə olunmuş razılığa əsasən Koreya Yaponiyanın tərkibində defakto ölkə kimi tanınırdı. Çin-yapon müharibəsi Tzin sülaləsinin rəhbərlik etdiyi ordunun Yaponiyanın yenicə qurulmuş ordusu qarşısında acizliyini göstərdi. Yapon ordu və donanmasının üstünlüyü, Çin feodal dövlətinin texniki-iqtisadi geriliyi, ordu rəhbərliyinin nöqsanları Çinin məğlubiyyətinə səbəb oldu. Yaponiya-Çin müharibəsi Simonoseki müqaviləsinin (1895) imzalanması ilə başa çatmışdı. Müharibə Çinin bölüşdürülməsi və maliyyə cəhətdən əsarətə alınmasının başlanğıcını qoydu.

Rus-yapon müharibəsi redaktə

Rus-yapon müharibəsi (9 fevral 1904 – 5 sentyabr 1905) – RusiyaYaponiya arasında KoreyaMancuriya üzərində nəzarət üstündə baş vermişdir. Yaponlarla müharibədə ruslar ağır itkilər versələr də, yaponlar rus ordusuna həll edici zərbəni vura bilmədilər. Rus-yapon müharibəsi həm də bir Asiya dövlətinin müasir dövrdə ilk dəfə olaraq Avropa dövlətini məğlubiyyətə uğratması ilə əlamətdar olaraq yaddaşlarda qalmışdır.

Birinci Dünya Müharibəsi redaktə

Yaponiya Birinci Dünya Müharibəsinə Antanta tərəfdən qoşulmuşdur. Yaponiyada ordu komandanlığı donanmadan daha çox gücə malik idi. İngiltərə-Almaniya arasında müharibəyə bu iki qoşun növü müxtəlif nöqteyi-nəzərdən yanaşırdılar. Belə ki Yaponiya ordusu Prussiya ordusu əsasında qurulmuş və alman zabitlərindən dərs almışdılar, amma Yaponiya donanması Böyük Britaniyanın köməkliyi ilə qurulmuş və donanmaya ingilis maneraları öyrədilmişdir. Bütün bunlar daima Yaponiya hökumətində daimi mübahisələrə səbəb olurdu. Adi yaponiyalı müharibədə iştirakın nə üçün lazım olduğunu belə anlamırdı. Çünki Yaponiyada heç kim Almaniya tərəfindən təhlükə gözləmirdi. Bu səbəbdən Antanta tərəfindən müharibəyə qoşulan Yaponiya ictimaiyyətə müharibə haqqında çox məlumat vermirdi. İngilis-yapon birliyinə baxmayaraq, Yaponiyanın Asiyada ekspansiya siyasəti Böyük Britaniyanı narahat edirdi. Yaponiyanın Birinci dünya müharibəsində əsas rolu Almaniyanın hərbi-dəniz bazasının yerləşdiyi Sindao adasının işğal edilməsi olmuşdur.

Syova dövründə militarizmin yüksəlişi redaktə

1920-ci illərdə Yaponiya İmperator Ordusu sürətlə genişlənməyə başlamış və 1937-ci ildə artıq 300 000 nəfərdən ibarət olan orduya çevrilmişdir. Qərb ölkələrindən fərqli olaraq, ordu hökumət tərəfindən verilən böyük müstəqilliyə sahib idi. Meydzi konstitusiyasının şərtləri altında Ordu naziri hökumət tərəfindən keçirilən seçki əsasında yox, ancaq imperator Hirohito tərəfindən məsuliyyətə cəlb oluna bilərdi. Əslində Yapon mülki idarəçiləri yaşamaq üçün Ordunun dəstəyinə ehtiyac duyurdu. 1936-cı ildə qəbul olunan qanuna əsasən, general-leytenant ordu naziri postunu tuta bilərdi. Nəticədə 1920 və 1930-cu illərdə hərbi xərclər milli büdcədən pay kimi qeyri-proporsional (uyğun olmayan) şəkildə artdı. Bu da öz növbəsində ordunun daxilində olan müxtəlif qruplaşmaların Yaponiyanın xarici siyasətinə təsiri ilə yadda qaldı.

Yaponiya İmperator ordusu ilk əvvəl sadəcə olaraq Ordu (rikuqun) adlanırdı, lakin 1928-ci ildən başlayaraq, siyasi ambisiyalara əsasən İmperator Ordusu (Koqun) adlanmağa başlamışdır.

Çin-yapon müharibəsi (1937—1945) redaktə

 
Yapon ordusu Mancuriyada

1931-ci ildən başlayaraq hər iki dövlət müntəzəm olaraq hərbi əməliyyatlar aparsalar da, ümummiqyaslı müharibə yalnız 1937-ci ildə başladı. Bu müharibə Çinin iri xammal ehtiyatları və digər təbii sərvətlərini ələ keçirmək üçün bir neçə onilliklər ərzində Yaponiyanın siyasi və hərbi cəhətdən davam edən imperialist siyasətinin nəticəsi idi. Eyni zamanda Çin millətçiliyi inkişaf etmiş və öz müqəddaratını təyin etmə ideyaları geniş yayılması hərbi toqquşmanın baş verəcəyini qaçılmaz etmişdir.

Bu tipli sonuncu insident 1937-ci ilin 7 iyul tarixində Marko Polo körpüsündə yaponlar tərəfindən kütləvi güllənmə -Luqouçyao insidenti idi. Bu insident nəticəsində hər iki ölkə arasında müharibə başlamışdır. 1937–1941-ci illərdə Çin ABŞSSRİ-nin köməkliyi ilə Yaponiyaya qarşı mübarizə aparmışdır. Yaponların 1941-ci ildə Pörl Harbora hücumundan sonra çin-yapon müharibəsi İkinci dünya müharibəsinin bir hissəsinə çevrildi.

Nankin qətliamı redaktə

 
Çinin paytaxtı Nankində parad, 1937-ci il

1937-ci ildə Çin və Yaponiya arasında müharibə başlamışdır. Həmin ilin avqustunda qanlı və qəddar döyüşlərdən sonra yapon qoşunları Şanxaya daxil oldular. Şanxayı ələ keçirdikdən sonra həmin dövrdə Çinin paytaxtı olan Nankinin ələ keçirilməsi artıq məlum idi. İki yapon zabitinin 100 nəfəri qılıncla öldürməsi haqda təbliğat yapon ordusunun qəddarlığını genişləndirdi.

1937-ci il 13 dekabr tarixində Nankinə soxulan yaponlar dinc əhalinin qətliamını həyata keçirdilər. Çin hökumətinin verdiyi rəsmi bəyanata əsasən, təxminən 6 həftə ərzində əsgərlər şəhərləri soyub yandırmış, ən heyvani üsullarla əhalini məhv etmiş, qadınları zorlamışdılar. Çin tərəfdən zərər çəkən sakinlərin sayında 300 000 nəfər öldürülmüş, 20 000-dən çox qadın (7 yaşlı qızdan qoca qariya qədər) isə zorakılığa məruz qalmışdır. Müharibədən sonrakı tribunalda ölənlərin sayının 200 000-dən çox olması bildirilmişdir. Rəqəmlər arasında belə fərqin olması səbəblərindən biri, bir sıra tədqqiqatçıların Nankin qətliamında ancaq şəhər hüdudlarında ölənlərin sayını, digərlərinin isə Nankin ətrafını da saymaları göstərilir. Yapon hərbçilərinin Nankində törətdiyi qətliama görə ittiham olunmalarına baxmayaraq, Yaponiya tərəfi Nankin qətliamı barədə edilən ittihamları inkar edir.

Suk Çinq qətliamı redaktə

1942-ci il 15 fevral tarixində yaponlar Böyük Britaniyanın müstəmləkəsi sayılan Sinqapuru işğal etdikdən sonra, işğalçı hakimiyyət çin cəmiyyəti tərəfindən təbliğ edilən "antiyapon elementləri"ni aşkar edərək ləğv etmək qərarına gəlir. Bu zaman Malay yarımadasıSinqapurun müdafiəsində iştirak etmiş çinli iştirakçılar, həmçinin Britaniya administrasiyasında çalışmış keçmiş çinli xidmətçilər və hətta vaxtilə Çinə yardım fonduna ianələr vermiş sadə vətəndaşları qətlər yetirmişdilər. Bu əməliyyat çin ədəbiyyatında "Suk Çinq" (çin dilindən "ləğv etmə, təmizləmə" kimi tərcümə olunur) adını almışdır. Xüsusi quraşdırılmış filtrasiya bəndlərindən Sinqapurda yaşayan 18 yaşından 50 yaşına qədər olan çinli kişilər keçmişdir. Yaponlar təhlükə törədə biləcək sandıqları şəxsləri yük maşınlarında yaşayış məntəqələrindən kənara apararaq pulemyot atəşi ilə güllələyirdilər.

Tez bir zamanda "Suk Çink" əməliyyatı Malay yarımadasının ərazisində yayılmışdır. Orada insan resursunun çatışmazlığından yapon hakimiyyəti dindirmələr aparmadan bütün çin əhalisini məhv etmək qərarına gəlirlər. Xoşbəxtlikdən, martın əvvəllərində yarımadada keçirilən əməliyyatlar dayandırılmışdır. Buna səbəb yaponların qoşunlarının bir hissəsini cəbhənin digər hissələrinə göndərməyin lazım olması idi.

Ölənlərin sayı dəqiq məlum deyildir. Sinqapur və Briyaniya hökumətinin məlumatına əsasən, 100 000 nəfər güllələnmişdir. Tribunalda isə bunun 50 000 nəfər olması göstərilir.

İkinci dünya müharibəsi redaktə

 
Asiya-Sakit okean regionunun siyasi xəritəsi, 1939-cu il

İkinci dünya müharibəsində Sakit okean cəbhəsi Sakit okeandaŞərqi Asiyada baş vermişdir. Bu müharibə Sakit okean və adaları, Sakit okeanın cənub-qərbi, Cənub-Şərqi AsiyaÇin kimi əraziləri əhatə etmişdir (1945-ci il Sovet-yapon münaqişəsi daxil olmaqla).

Əsasən, Sakit okean cəbhəsində hərbi əməliyyatlar, 1941-ci il 7 – 8 dekabr tarixində Yaponiyanın Tailandı işğalı və Britaniya müstəmləkələri olan Malayya, SinqapurHonkonqa, eləcə də ABŞ-nin Havay adalarında dislokasiya edilmiş Pörl Harbor hərbi bazasına, Ueyk adası, QuamFilippinə hücumu ilə başlanmışdır. Bəzi tarixçilər, Asiyada münaqişəni 1937-ci il 7 iyul tarixində Yaponiya imperiyası və Çin Respublikası arasında baş vermiş İkinci çin–yapon müharibəsinin başlanğıcından və ya 1931-ci ilin 19 sentyabrında Mancuriyanın Yaponiya tərəfindən işğalı tarixindən götürürlər.[2] Əsas etibarilə, Sakit okean cəbhəsində hərbi əməliyyatlar 1941-ci ilin dekabr ayının əvvəllərində başlamışdır (İkinci çin–yapon müharibəsi daxil olmaqla).

Sakit okean cəbhəsində hadisələr, antihitler koalisiyasının Yaponiyaya qarşı döyüşləri ilə cərəyan etmişdir. Yaponiyanın müttəfiqi kimi Tailand böyük rol göstərsə də, əsas müttəfiqləri olan Almaniya və İtaliya hərbi yardım edə bilməmişdir. Məhz, İkinci dünya müharibəsi bu regionda ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən XirosimaNaqasaki şəhərlərinə atom bombası atılması, [[1945-ci ilin 8 avqustunda Mancuriyanın Sovet ordusu tərəfindən işğalı və Yaponiyanın 1945-ci il 15 avqust tarixində təslim olması ilə bitmişdir. Yaponiyanın rəsmi formada təslim olması, 1945-ci il 2 sentyabr tarixində Missuri xətt gəmisində baş vermişdir. Bu məğlubiyyətdən sonra, Yaponiya imperatorunun bir sıra səlahiyyətləri əlindən alınmışdır.[3] Çünki antihitler koalisiyası ölkələri Yaponiyanın müharibəyə başlamasında əsas siyasi səbəb kimi hərbi aqressiyanı görürdülər və tezliklə Yaponiyanın yeni liberal-demokratik konstitusiyası qəbul edilmişdir.[4]

Fanatizm və hərbi cinayətlər redaktə

 
Yaponiya İmperator Ordusunun Baş Qərargahı

İkinci çin-yapon müharibəsi və bütün İkinci dünya müharibəsi boyunca Yaponiya İmperator ordusu fanatizmliyi və sadə vətəndaşlar, hərbi əsirlərə qarşı törətdiyi qəddarlıqlarla şöhrət qazanmışdır. Nankin qətliamı həmin qəddarlıqdan biridir. 1945-ci ildə Yaponiyanın kapitulyasiyasından sonra Yaponiya İmperator ordusunun çoxlu zabitləri və sıraviləri hərbi tribunala verilmiş və törətdikləri qəddarlıqlara görə cəzalandırılmışlar. 1949-cu ildə dinləmələr dayandırılmışdır. Bu müddət ərzində 5700-ə yaxın şəxs dinlənilmişdir.[5]

1941-ci ilin sonunda general mayor Tomitaro Horii "Cənub dənizlərindəki əsgərlərin rəhbərlərinə" adlı bəyanatda yerli sakinləri soymamaq və öldürməməyi bildirmişdir, lakin bu ancaq onun tabeliyində olan əsgərlərə aid edilmişdir.[6]

Yaponiya İmperator ordusunun öz düşmənlərinə qarşı belə qəddarlıq göstərməsinin səbəblərindən biri kimi Yapon İmperator ordusunda xidmət çəkən əsgərlərin özünə qarşı edilən qəddarlıqlar idi. Belə ki İmperator ordusu öz əsgərlərinə təlim keçərkən onlara qarşı sərt davranılırdı.[7] Əsgərləri döyür, lazımi qida çatışmazlığı, amansız və sərt intizam taktikalarının gərginliyi onlarda bu cür qəddarlıq yaratmışdır, lakin bu fakt 1882-ci ildə qəbul edilən İmperator reskriptini təkzib edir. Belə ki həmin reskriptdə zabitlərin təlim keçərkən təbəələrinə qarşı son dərəcə nəzakətli olması qeyd olunmuşdur.[8] 1943-cü ilə qədər yuxarı komandanlıq bu cür qəddarlıqların ordunun mənəvi ruhuna pis təsir etdiyini nəzərə almamışdır.[9]

İmperiya Ordusu baş katibliyi və Syova dövründə İmperatorun hakimiyyəti redaktə

 
İmperator Hirohito ali baş komandan geyimində

Syova dövrünün birinci hissəsində Meydzi konstitusiyasına uyğun olaraq imperator "ordu və donanmanın ali baş komandanı" idi. Belə olan halda, imperator Hirohito 1937-ci ildə yaradılan və hərbi qərarların qəbul edildiyi İmperiya ordusu Baş katibliyinin hüquqi ali baş komandanı sayılırdı.

"Suqiyamanın xatirələri", Fumimaro Konoe və Koiti Kidonun gündəliklərində imperatorun qərargah rəhbərləri və nazirlərlə qeyri-rəsmi görüşləri ətraflı təsvir edilmişdir. Bu imperatorun bütün hərbi əməliyyatlardan xəbərdar olmasını və bəzi qərarlarda çətinlik çəkən nazirlərinə dəyişikliklərin etməsini şübhəaltına almır.

Tarixçilər Yoşiaki Yoşimi və Seiya Matsunoya əsaslanaraq, Hirohito Çin əsgərlərinə və sadə vətəndaşlarına qarş toksik (zəhərli) qazdan istifadə etmək kimi bəzi xüsusi qərarları özü vermişdir. 1938-ci ildə Uxan yaxınlığında baş vermiş döyüşdə zəhərli qazdan istifadə olunmuşdur.[10]

Tarixçilər Akira Fudzivara və Akira Yamadanın bildirdiklərinə əsasən, imperator Hirohito bir sıra hərbi əməliyyatlarda dəyişikliklər etmişdir. Məsələn, o general Hadzime Suqiyamaya 1942-ci ilin yanvar və fevral aylarında ordunun sayının artırılması və Bataana hücum edilməsi barədə 4 dəfə təzyiq göstərmişdir. 1943-cü ilin avqustunda imperator Suqiyamanı ABŞ ordusunun Süleyman adalarını işğal etməsinin qarşısını ala bilməməkdə günahlandırmışdır.[11]

Ancaq çox nadir hallarda Dövlət məclisi tərəfindən qərarlar qəbul olunmuşdur. İmperator hökuməti bu quruma ancaq Çinə soxulma, Şərqi Asiyada müharibə aparmaq kimi sanksiyaların qəbul olunmasına icazə vermişdir. Nəhayət, 1945-ci ilin yayında imperator Hirohito radio vasitəsilə Yaponiya İmperator ordusunun ali baş komandanı kimi silahlı qüvvələrin ABŞ ordusuna təslim olması barədə nitq söyləmişdir.

Rütbələr redaktə

Kateqoriya Rütbə İlmə Paqon
İmperator
天皇
tenno:
generalissimus
大元帥
dayqensuy
   
generallar
将官
syö: kan
general
大将
taysyö:
   
general-leytenant
中将
tyu: dzyö:
   
general-mayor
少将
syö: syö:
   
zabitlər
士官
sikan
polkovnik
大佐
тайса
   
polkovnik-leytenant
中佐
tyu: sa
   
mayor
少佐
syö: sa
   
kapitan
大尉
tayi
   
leytenant
中尉
tyu: i
   
kiçik leytenant
少尉
syö: i
   
unter zabit
准士官
dzyunsikan
gizir
准尉
dzyuni
   
çavuşlar
下士官
kasikan
baş çavuş
曹長
so: työ:
   
çavuş
軍曹
qunso:
   
kapral
伍長
qotö:
   
əsgərlər

xey
başçı
兵長
xeytyö:
   
yüksək dərəcəli sıravi
上等兵
dzyö: to: xey
   
I dərəcəli sıravi
一等兵
itto: xey
   
I dərəcəli sıravi
二等兵
nito: xey
   

Qoşun növləri redaktə

  Piyada qoşunu Qanı simvolizə edir    
  Süvari Çöllükləri simvolizə edir
  Artilleriya Barıtın tüstüsünü simvolizə edir
  Mühəndis qoşunları torpağı simvolizə edir
  Nəqliyyat qoşunları Dənizi simvolizə edir
  Hərbi polis Qərəzsizliyi simvolizə edir
  Aviasiya Səmanı simvolizə edir Quru qoşunlarının bayrağı Artilleriya və süvari polkların bayrağı

İstinadlar redaktə

  1. Harries & Harries, pp. 29–31.
  2. Roy M. MacLeod, Science and the Pacific War: Science and Survival in the Pacific, 1939–1945 Arxivləşdirilib 2022-04-23 at the Wayback Machine, Kluwer Academic Publishing, p. 1, 1999
  3. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2015-09-24 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-27.
  4. "Arxivlənmiş surət". 2015-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-27.
  5. Harries & Harries, p. 463.
  6. Chen, World War II Database Arxivləşdirilib 2009-04-16 at the Wayback Machine
  7. Gilmore, p.87.
  8. Gilmore, p.45.
  9. Gilmore, p.89.
  10. Yoshimi and Matsuno, Dokugasusen Kankei Shiryo II, Kaisetsu, 1997, p.25–29.
  11. Bix, Herbert. Hirohito and the Making of Modern Japan (New York: HarperCollinsPublishers, 2000), p.466, citing the Sugiyama memo, p.24.