Zakir Rəmiyev
Zakir Rəmiyev (tatar. Дәрдемәнд, tatar. Mөxəmmətzəkir Mөxəmmətsadıyq uğlı Rəmiev, Мөхәммәтзәкир Мөхәммәтсадыйк улы Рәмиев) — tatar ədəbiyyatının klassiki, tanınmış qızıl hasilatçısı və xeyriyyəçi, birinci gildiyanın Orenburq taciri. Birinci çağırış Dövlət Dumasının deputatı (Orenburq vilayətindən).
| Zakir Rəmiyev | |
|---|---|
| tatar. Зәкир Садыйк улы Рәмиев | |
| Doğum tarixi | 1859[1] və ya 23 noyabr 1859 |
| Vəfat tarixi | 9 oktyabr 1921 və ya 9 noyabr 1921 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, siyasətçi |
Bioqrafiya redaktə
1859-cu ildə Orenburq (1865-ci ildən - Ufa) quberniyasının Sterlitamak qəzasının Zirqan (indi Başqırdıstanın Mələuez rayonunda kənd) kəndində tatar tacirinin ailəsində anadan olub.
Ömrünün çox hissəsini Orenburq vilayətində keçirib, 2 il Türkiyədə təhsil alıb. Zakir Rəmiyev ictimai-siyasi xadim kimi tanınır. Böyük qardaşı Şakir Rəmiyev (1912-ci ildə vəfat edib) ilə birlikdə Orenburqda nəşr olunan liberal müsəlman qəzeti “Vakit” (“Zaman”, 1906-1918) və “Şuro” (“Şura”, 1908-1917) jurnalını nəşr etdirir. Şakir Rəmiyev tanınmış ilahiyyatçı və alimdir. O, Xüseyniyyə mədrəsəsinin (Orenburq) Qəyyumlar Şurasının üzvü idi[2]. O, yüksək təhsilli bir insan idi, Avropanı başdan başa gəzmişdir.
1890-1900-cü illərdə Məhəmmədzakir və Məhəmmədşakir Rəmiyevlər Orsk rayonundakı qızıl mədənlərini valideynlərindən miras alırlar. Burada ümumilikdə 5 tondan çox qızıl çıxarılıb və dövlətə təhvil verilib. Rəmiyevlər mədənlərin texniki təchizatı ilə məşğul olurdular. Rəmiyevlərin mədənlərində 850 işçi çalışırdı. Rəmiyevlərin xeyriyyəçilik fəaliyyəti hamıya məlumdur. Əldə etdikləri gəlirlə tatar yazıçılarının kitablarını nəşr etdirirdilər, tatarlar üçün onlarla təhsil məktəbini saxlayırdılar, ali təhsil ocaqlarında təhsil alan tatar tələbələrə himayədarlıq edirdilər və məscidlər tikdirirdilər. Rəmiyevlərin qızıl torpaq sahələrinin icarəsi haqqında müqavilə bağladıqları başqırdların kəndlərində məscidlər tikilir, mədrəsələr açılır.
1917-ci il Oktyabr inqilabından sonra o, Rusiyada qalır. 1919-cu ilin yanvarında Kazanda tatar dilinin şrifti və orfoqrafiyasına dair 1-ci Ümumrusiya konfransının iştirakçısı olur.
1921-ci il oktyabrın 9-da Orskda vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı redaktə
Zakir Rəmiyev ədəbi fəaliyyətlə məşğul idi. O, şeirlərinə farsca qəmli, mərhəmətli mənasını verən Dərdmend təxəllüsü ilə imza atmışdır. Onun şeirləri özünəməxsus füsunkarlığı ilə hopmuş, həzin və melodikdir.
İstinadlar redaktə
- ↑ Dărdmănd // Faceted Application of Subject Terminology.
- ↑ "В. Н. Макарова. К вопросу о добыче золота на территории Башкирии в конце XIX — начале XX вв. // Археография Южного Урала: Материалы IV Межрегиональной научно-практической конференции. — Уфа: Информреклама, 2004. — 246 с. — С.116 — 124". 2013-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-13.