Şimooka Renco
Şimooka Renco (下岡 蓮杖?, 24 mart 1823, Şimoda – 3 mart 1914, Asakusa-ku[d]) və ya doğum adı ilə Sakurada Hisanosuke[2] (桜田 久之助?) – Yaponiya fotoqrafı. Yaponiyanın ilk peşəkar fotoqraflarından biridir.
| Şimooka Renco | |
|---|---|
| yap. 下岡蓮杖 | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 mart 1914 (90 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | fotoqraf, mühəndis, rəssam |
| Fəaliyyət illəri | 1860–1877 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şimooka 1862-ci ildə Yokohamada Yaponiyanın ilk kommersiya məqsədli fotostudiyalarından birini açmışdır. Ueno Hikoma ilə birlikdə "Yaponiya fotoqrafiyasının iki atası"ndan biri hesab olunur.[2]
İlk illəri
redaktəŞimooka Renco 1823-cü ildə Yaponiyanın Şimoda şəhərində doğulmuşdur. Doğum adı Sakurada Hisanosukedir.[2] Ailənin üçüncü oğlu olan Şimookanın atası Tokuqava şoqunluğuna qulluq edən rəsmi yükvurma agenti idi. Şimooka başqa bir ailə tərəfindən övladlığa götürülmüş və 13 yaşında incəsənətə maraq göstərməyə başlamışdır. İncəsənət təhsili almaq məqsədilə Edo şəhərinə köçmüş və yerli bir tacirin şagirdi olmuşdur.[3]
Şimooka incəsənətdə uğurlu olmadıqdan sonra 1843-cü ildə Şimoda artilleriya batareyasının samurayı olmuşdur.[3] Burada rəssam Kano Tosen ilə tanış olmuş və onun şagirdi olmuşdur. 1844-cü ildə batareyadakı xidmət müddəti başa çatmış və Edoya qayıdaraq ikinci dəfə rəssam olmağa cəhd etmişdir. Tokuqava klanının bir üzvünün evində holland dagerotipiyalarını gördükdən sonra fotoqrafiya ilə maraqlanmağa başlamışdır. Fotoqrafiya haqqında əcnəbilərdən biliklər əldə etmək məqsədilə Uraqa limanında sahil mühafizə xidmətinin texniki rəssamı kimi işləməyə başlamışdır. O, Uraqa limanına gələn xarici gəmilərə yaxınlaşaraq fotoqrafiya haqqında yeni məlumatlar əldə etməyə çalışmışdır.[4] 1859-cu ildə yanğın nəticəsində məhv olan Edo qəsrinin restavrasiyasında iştirak etmişdir.[5]
Fotoqrafiya karyerası
redaktə
Şimooka 1856-cı ildə Yaponiyaya gələn holland tərcüməçi Henri Hyuskendən fotoqrafiyanın əsaslarını öyrənmişdir. Hyusken ona fotoqrafiyanın əsas prinsiplərini təsvir etmişdir. Onun hazır fotoqrafiya ləvazimatları olmadığı üçün tripod yerinə bir neçə budaqdan, kamera yerinə qutu formasında qatlanmış kağızdan və linza yerinə bir şüşə parçasından istifadə edərən fotoqrafiyanı ona başa salmağa çalışmışdır.[4]
Şimooka 1859-cu ildə fotoqrafiya haqqında biliklərini artırmaq üçün xaricilər üçün açılmış Yokohama limanına köçmüşdür. Burada amerikalı tacir, həyat yoldaşı rəssam olan Rafael Şoyer və 1860-cı ildə Prussiyanın Yaponiyadakı səfirliyinin rəsmi fotoqrafı təyin olunmuş amerikalı Con Vilson ilə tanış olmuşdur. Vilson 1861-ci ilin sonunda öz kamerasını, fotoqrafiya ləvazimatlarını və kimyəvi maddələrini Şimookaya bağışlamışdır. Bu ərəfədə amerikalı missioner Samuel Robbins Braun ilə dostlaşmış və ondan fotoqrafiya dərsləri almışdır.[4] 1862-ci ildə Yokohamanın Noqe bölgəsində öz fotostudiyasını açmışdır. 1863-cü ildə studiyanı Benten-dori küçəsinə köçürmüşdür.[5] İlk bir neçə il ərzində uğur qazanmaqda çətinlik çəksə də, 1865-ci ildən sonra biznesi böyüməyə başlamışdır.[6] Yokohama və Tokioda yeni fotostudiyalar açmışdır. Əsasən xarici qonaqlar üçün yerlilərin ekzotik fotoportretlərini çəkmişdir.[2] Yokoyama Matsusaburo, Usui Şusaburo, Esaki Reyci və I Suzuki Şiniçi kimi fotoqraflar onun şagirdləri olmuşdurlar.[6] 1865-ci ildə Şimooka Renco adını götürmüşdür.[5]
Şimooka fotoqrafiyadan əldə etdiyi gəlirlə digər sahələrə sərmayə yatırmışdır. Südçülük ferması satın almış, Tokio ilə Yokohama arasında at arabası xidmətini idarə etmiş[6] və qazla işıqlandırma şirkəti qurmuşdur.[7] 1877-ci ildən etibarən fotoqrafiyadan uzaqlaşmış,[2] studiyalarını köməkçilərinə etibar edərək yağlı boya rəssamlığına yönəlmişdir.[8] O, 1893-cü ildə Yaponiya Fotoqrafiya Cəmiyyətinə seçilmişdir.[5]
İrsi və xatirəsi
redaktəŞimooka uzun müddət Yaponiyanın ilk peşəkar fotoqrafı kimi qəbul olunsa da, daha sonra Ukay Qyokusenin ondan bir il öncə fotostudiya açdığı məlum olmuşdur. Buna baxmayaraq, o, Ueno Hikoma ilə birlikdə "Yaponiya fotoqrafiyasının atası" kimi qəbul olunur.[8] "Şərqdə Renco, qərbdə Hikoma" onların həmin dövrdəki fotoqrafiya bacarıqları səbəbilə ortaya çıxmış ifadədir.[9] Şimookanın ilk yapon yağlı boya rəssamı və ilk yapon litoqraf olduğu da iddia olunur.[6] 1928-ci ilin mayında Şimoda şəhərinin Şiroyama parkında yerli fotoqrafiya icması tərəfindən Şimookanın abidəsi ucaldılmışdır.[10]
Şəxsi həyatı
redaktəŞimooka 1872-ci ildə amerikalı missioner Ceyms Balla tərəfindən vəftiz olunaraq xristianlığı qəbul etmişdir. Yaponiyadakı xristian missionerlər Samuel Robbins Braun və Conatan Qobl ilə dostluq etmişdir.[4]
İstinadlar
redaktə- ↑ RKDartists (nid.).
- ↑ 1 2 Bennet. səh. 69
- ↑ 1 2 3 4 Bennet. səh. 70
- ↑ 1 2 3 4 Tucker. səh. 360
- ↑ 1 2 3 4 Bennet. səh. 71
- ↑ Worswick, Clark. "The Disappearance of Uchida, Kyuichi and the discovery of nineteenth-century Asian photography". Image (ingiliscə). 36. yaz/yay 1993: 24.
- ↑ 1 2 Bennet. səh. 72
- ↑ Tucker. səh. 24
- ↑ Tucker. səh. 320
Ədəbiyyat
redaktə- Bennett, Terry. Photography in Japan: 1853–1912 (ingiliscə). Tuttle Publishing. 2006. 69–72. ISBN 0-8048-3633-7. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2024.
- Hannavy, John. Encyclopedia of Nineteenth-Century Photography (ingiliscə). Routledge. 2008. səh. 1266. ISBN 0-415-97235-3. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2024.
- Tucker, Anne; Iizawa, Kōtarō; Friis-Hansen, Dana; Ryuichi, Kaneko; Kinoshita, Naoyuki; Joe, Takeba. The History of Japanese Photography (ingiliscə). Yale University Press. 1 yanvar 2003. səh. 360. ISBN 9780300099256. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2024.
Xarici keçidlər
redaktə- Şimooka Renco Kotobank saytında.