Esaki Reyci
Esaki Reyci (江崎 礼二?, 1845, Esaki[d] – 28 yanvar 1910) və ya doğum adı ilə Şioya (Şiotani) İvakiçi – Yaponiya fotoqrafı. Yaponiyada fotoqrafiyanın qabaqcıllarından biridir. Quru plitə fotoqrafiyası ilə məşğul olan ilk yapon olmaqla yanaşı Yaponiyada Ay tutulmasının fotosunu çəkən ilk şəxs olmuşdur.
| Esaki Reyci | |
|---|---|
| yap. 江崎礼二 | |
| Doğum tarixi | 1845 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 yanvar 1910 |
| Uşağı |
|
| Fəaliyyəti | fotoqraf, siyasətçi |
| Üzvlüyü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illəri
redaktəEsaki Reyci 1845-ci ildə Esaki kəndində (hazırda Gifu şəhəri) kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan varlı bir ailədə doğulmuşdur. Doğum adı Şioya İvakiçi olsa da, daha sonra doğulduğu kəndin adını soyad kimi qəbul etmişdir.[1] Bir müddət ABŞ-də yaşamış yerli bir kimyaçıdan fotoqrafiyanın prinsiplərini öyrənmişdir.[2]
Fotoqrafiya
redaktə
1870–1882
redaktəEsaki karyerasını fotoqrafiya sahəsində davam etdirmək üçün 1870-ci ildə Tokioya köçmüş və Oqaki hanında yaşamışdır.[1] Dostunun köməyi ilə özünə iş tapmış və pul yığmağa başlamışdır.[2] Yanaqava Şunsanın 1867-ci ildə nəşr olunmuş "Fotoqrafiyanın şəkilli texnikaları" (Şaşinkyo zusetsu) dərsliyindən əldə etdiyi biliklərlə və ucuz qiymətə aldığı avadanlıqlarla aşağı keyfiyyətdə olan fotolar çəkmiş, lakin tezliklə özünü inkişaf etdirmişdir.[1][2]
1870-ci ildə qısa müddətliyinə Yokohamada Şimooka Renconun şagirdi olmuşdur.[2] 1871-ci ilin yazında 180 dollar məbləğində kreditlə Tokionun Şiba rayonunun Udaqava bölgəsində ilk fotostudiyasını açmış, lakin biznesi uğursuz olmuşdur.[2][3] Lakin o, 1000 dollar məbləğində daha böyük kredit götürməyi bacararaq 1872-ci ilin iyununda Tokionun Asakusa rayonunun Okuyama bölgəsində ikinci dəfə fotostudiya açmışdır.[2][3] Bu dəfə uğurlu olmuş və bir neçə ildən sonra Tokionun ən tanınmış fotoqraflarından birinə çevrilmişdir. 1889-cu ildə Tokioda 18.000 dollara başa gələn daha böyük fotostudiya açmışdır.[2] 1880-ci ilin aprelində Matsuzaki Şinci və digərləri ilə birlikdə "Shashin zasshi" fotoqrafiya jurnalını təsis etmişdir.[4] Jurnal 1881-ci ilin yanvarına qədər nəşr olunmuşdur.[5]
1883–1910
redaktəEsaki quru plitə fotoqrafiyası texnologiyasından istifadə edən ilk yapon kimi qəbul olunur.[a] O, 1879-cu ildə Yaponiyaya ilk dəfə olaraq jelatinli quru plitələr gətizdirmişdir. Lakin o və digər yapon fotoqraflar əvvəlcə bu prosesdə ustalaşa bilməmişdirlər. Lazımi mərhələləri başa düşməyi bacaran Esaki 1 iyul 1883-cü ildə ilk dəfə olaraq hərəkət edən bir cismin fotosunu çəkmişdir: fotonun mövzusu İvakura Tomominin dəfn mərasimi idi.[2] Esaki 19 may 1883-cü ildə donanmanın Sumida çayında gerçəkləşdirdiyi mina partlayışı təcrübəsi nəticəsində baş verən su sütununun fotosunu, eləcə də, çayda keçirilən qayıq yarışlarının fotosu çəkmişdir.[5] Quru plitə fotoqrafiyası fotonun daha sürətli çəkilməsini təmin etdiyi üçün Esaki uşaqların fotolarını çəkməyə başlamışdır. Üç il içərisində uşaqları əks etdirən 3000 neqativ hazırlamış və 1700 körpənin əks olunduğu fotoqrafik kollaj buraxmışdır. Kollajın iki variantı var idi: geyimli və geyimsiz.[2]
1884-cü ildə Yaponiya hökumətinin xahişi ilə o və köməkçisi Endo Rikuro günəş tutulmasının fotosunu çəkməyə çalışsalar da, pis hava şəraiti səbəbilə bunu bacarmamışdırlar.[2][6] Lakin həmin ilin oktyabrında Sendaya gedərək Yaponiyada Ay tutulmasının fotosunu çəkən ilk şəxs olmuşdur.[2][5] 1887-ci ildə "Fotoqrafiyanı özün öyrənməyin dərsliyi" (Şaşincutsu dokuşuşo) adlı kitabı nəşr olunmuşdur.[1] 1889-cu ilin martında Tokioda keçirilən Şinobazu at yarışının atəşfəşanlığını çəkmiş və gecə fotoqrafiyasında da uğurlu olmuşdur.[5] 1889-cu ilin mayında Yaponiya Fotoqrafiya Cəmiyyətinin qurucu üzvlərindən biri olmuşdur.[7]
Digər fəaliyyətləri
redaktəEsaki Tokiodakı nüfuzundan istifadə edərək siyasətə daxil olmuşdur. Asakusa rayonunun və Tokio şəhərinin assembleyalarına seçilmişdir. "Asakusa Bankı"nın prezidenti olmuşdur.[1]
Qeydlər
redaktə- ↑ Britaniyalı həvəskar fotoqraf Frensis Henri Hill Qillemard 1882-ci ilin iyununda Okinavada bu texnologiyadan istifadə etmişdir. Onu müşayiət edənlərdən biri olan Usui Şusaburonun quru plitə texnologiyası ilə ən az bir foto çəkdiyi ehtimal olunur.[2]
İstinadlar
redaktəƏdəbiyyat
redaktə- Bennett, Terry. Photography in Japan: 1853–1912 (ingiliscə). Tuttle Publishing. 2006. 165. ISBN 0-8048-3633-7. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2024.
- Tucker, Anne; Iizawa, Kōtarō; Friis-Hansen, Dana; Ryuichi, Kaneko; Kinoshita, Naoyuki; Joe, Takeba. The History of Japanese Photography (ingiliscə). Yale University Press. 1 yanvar 2003. səh. 336. ISBN 9780300099256. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2024.