Əkinçi Partiyası
Əkinçi Partiyası — Azərbaycanda sol eserlər partiyası.[1]
Əkinçi Partiyası | |
---|---|
Sədri | Ruhulla Axundov |
Quruluş tarixi | 1917 |
Dağılma tarixi | 11-12 fevral 1920 |
Birləşən |
Ədalət Partiyası Hümmət Partiyası |
Sələfi | İttifaq Partiyası |
Xələfi | Azərbaycan Kommunist Partiyası |
Baş qərargah | |
İdeologiya | kommunizm |
Yaranması Redaktə
Fevral inqilabından (1917) sonra sol eserlər partiyasının müsəlman bölməsi kimi təsis edilmiş, 1918-ci ilin martından isə sol eserlər partiyasının Əkinçi Partiyası kimi fəaliyyət göstərmişdir. Təşkilatın sədri Mir Həsən Vəzirov idi. O, 1918-ci il aprelin 25-də yaradılmış Bakı Xalq Komissarları Sovetində (XKS) torpaq komissarı vəzifəsinə seçilmişdi.
Fəalları Redaktə
Ruhulla Axundov, Əhməd Əhmədov, Rəhim Hüseynov, Həbib Cəbiyev, Əli Bayramov, Eyyub Xanbudaqov və b. partiyanın fəal üzvləri idilər. Partiya, əsasən, Bakı fəhlələri arasında fəaliyyət göstərir və solçu taktika yürüdürdü. Digər sosialist partiyaları kimi, sol eserlər də, ayrı-ayrı ziyalı qrupları istisna olmaqla, zəhmətkeş azərbaycanlı kütlələri arasında güclü nüfüza malik deyildi.
Fəaliyyəti Redaktə
Partiyanın fəaliyyətini özündə əks etdirən "Əkinçi" adlı mətbu orqanı nəşr olunurdu. 1920-ci ildə Bakıda kommunistlərə ilk yaxınlaşan və onlarla sıx əməkdaşlıq edən məhz Azərbaycan sol eserləri idi. Bu partiya sağ eserlərdən (Xalqçı Partiyası) fərqli olaraq, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyət Parlamentində inqilabi sosializm və sovet hakimiyyəti mövqeyində dururdu. Onlar rus sol eserlərindən fərqli olaraq, milli məsələdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin müstəqilliyinin tam tanınması tərəfdarı idilər. Bu partiya bir çox cəhətdən Ukrayna sol eserlərinə bənzəyirdi. Partiya sonralar kommunistlərə qovuşsa da, bu, sol eserləri repressiyalardan xilas etmədi. Aprel işğalından (1920) sonra onların bir hissəsi güllələndi, digər qismi isə mühacirətə getməyə məcbur oldu.
İstinadlar Redaktə
- ↑ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: 2 cilddə. I cild. Bakı: Lider nəşriyyatı, 2004, s. 332