Akaki Xorava

Akaki Xorava
Akaki Xorava
	gürc. აკაკი ხორავა
Doğum tarixi	17 (29) aprel 1895
Vəfat tarixi	23 iyun 1972 (77 yaşında)
Vəfat yeri	Tbilisi, Gürcüstan SSR, SSRİ;
Dəfn yeri	Mtatsminda panteonu[d];
Fəaliyyəti	aktyor, teatr aktyoru, kino aktyoru, teatr rejissoru, kinorejissor, pedaqoq, siyasətçi, teatr pedaqoqu[d]
Fəaliyyət illəri	1919-cu ildən
Teatr	Rustaveli Teatrı (1923–),; Şota Rustaveli adına Tbilisi Teatr İnstitutu[d] (1939–);
Mükafatları	;

Akaki Akaseyiviç Xorava (gürc. აკაკი ალექსის ძე ხორავა; 1895–1972) — Gürcü, sovet aktyoru, teatr rejissoru, müəllim. SSRİ xalq artisti (1936).^[2]. Beş dəfə Stalin mükafatı laureatı (1941, 1943, 1946, 1946, 1951). İki dəfə Lenin ordeni (1945, 1950) mükafatçısı.

Həyatı

Akaki Xoravanın Senakidə onun adını daşıyan teatrın qarşısında büstü

Akaki Xorava 1895-ci il aprelin 17-də (29) Oçxomuri kəndində (Sameqrelo-Zemo Svaneti bölgəsinin Çxorotsku bələdiyyəsi) anadan olmuşdur.

1915-ci ildə Kutaisi klassik kişi gimnaziyasını bitirib. 1915–1917-ci illərdə Kiyev Universitetinin tibb fakültəsində təhsil alıb. Fevral inqilabından sonra Gürcüstana qayıdıb.

Xorava 1917–1919-cu illərdə Novo-Senakski rayon ərzaq komitəsində işləyib, Batumini hücum edən osmanlılardan qorumaq üçün Novo-Senakski dəstəsinin könüllüsü olub.

1919–1920-ci illərdə Tiflis Dövlət Universitetinin tibb fakültəsində təhsilini davam etdirmiş, Tiflis Şəhər Sovetinin mənzil-tikinti şöbələrində çalışmışdır.

1919–1921-ci illərdə Tiflisdə Mərkəzi Fəhlə Klubunun, K.Zubalov adına Xalq Evinin (rəhbəri Şalva Dadiani) tamaşalarında iştirak etmişdir.

1921–1922-ci illərdə Tiflisdə "Soplis Muş" və "Muş" qəzetlərində korrektor işləyib.

1922–1923-cü illərdə A.Paqavanın Tiflis Dram Studiyasında təhsil alıb.

1923-cü ildə Ş.Rustaveli adına Tiflis Dram Teatrının truppasında debüt etmişdir. 1936–1949-cu illərdə bədii rəhbər, 1949–1955-ci illərdə teatrın direktoru olub.

Kote Marcanişvili onun yaradıcılığına böyük təsir göstərmişdir. 1926–1935-ci illərdə A.Axmetelinin rəhbərliyi altında çalışmışdır.

O, rejissor kimi fəaliyyət göstərib.

1924-cü ildən filmlərdə rol alıb.

Akava 1934–1936-cı illərdə sonralar Xanbaba Nurədilov adına Çeçenistan Dövlət Dram Teatrında (Qroznı) işləyən bir qrup çeçen aktyora dərs deyib.

1939–1972-ci illərdə Ş.Rustaveli adına Tbilisi Teatr İnstitutunda müəllim işləyib. 1939–1949-cu illərdə institutun direktoru, 1947-ci ildən professor elmi dərəcəsini alıb.

Onun kino aktyoru kimi ən yüksək nailiyyətləri böyük hərbi liderlər, xalq liderləri Georgi Saakadze (1942) və Georgi Skanderbeq (1953) rolları olub.

A.Xorava Gürcüstan Teatr Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri (1945), 1945–1947-ci və 1957–1960-cı illərdə onun sədri olmuşdur.

1939-cu ildən Sov.İKP (b) üzvü idi. I–IV çağırış SSRİ Ali Sovetinin (1937–1958), V-çağırış Gürcüstan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. O, Gürcüstanın Sülhü Müdafiə Komitəsinin sədri olub.

Akaki Xorava 1972-ci il iyunun 23-də Tbilisidə vəfat etmişdir. Mtatsminda panteonunda dəfn olunmuşdur.

Mükafatları

Gürcüstan SSR xalq artisti (1934)
SSRİ xalq artisti (1936)
Birinci dərəcəli Stalin mükafatı, birinci dərəcəli (1941) — teatr və dramaturgiya sənəti sahəsində görkəmli nailiyyətlərinə görə
Birinci dərəcəli Stalin mükafatı (1943) — "Georgi Saakadze" filminin 1-ci seriyasında baş rola görə (1942)
Birinci dərəcəli Stalin mükafatı (1946) — "Georgi Saakadze" filminin ikinci seriyasında baş rola görə (1943)
Birinci dərəcəli Stalin mükafatı (1946) — V. A. Solovyovun "Böyük hökmdar" tamaşasında İvan Qroznı rolunu ifa etdiyinə görə (1946)
III dərəcəli Stalin mükafatı (1951) — İ.O.Mosaşvilinin "Boğulmuş daşlar" tamaşasında Cemal rolunun ifasına görə (1951)
İki Lenin ordeni (1945, 1950)
İki Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni (1936, 1958)
İki Qırmızı Ulduz ordeni (1944, 1946)
"Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı (1944)
"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı. (1945).

Xatirəsi

1972-ci ildə Aktyor Evinə (Tbilisi) A.Xoravanın adı verilmişdir
Senakidəki teatr A.Xoravanın adını daşıyır.

İstinadlar

↑ ¹ ² Хорава Акакий Алексеевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 28. Франкфурт — Чага. 1978. 616 стр., илл.; 32 л. илл. и карт.

Ədəbiyyat

Альтман, Иоганн Львович. Акакий Алексеевич Хорава. Жизнь и творчество. Москва—Ленинград: Искусство, 1947.

Xarici keçidlər

Akaki Xorava // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.

[_9211e7e2a22a7989-1] ¹ ² Хорава Акакий Алексеевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[bse28-2] Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 28. Франкфурт — Чага. 1978. 616 стр., илл.; 32 л. илл. и карт.

[2]

[1]

Akaki Xorava
gürc. აკაკი ხორავა

Doğum tarixi	17 (29) aprel 1895
Vəfat tarixi	23 iyun 1972(1972-06-23)^[1] (77 yaşında)
Vəfat yeri	Tbilisi, Gürcüstan SSR, SSRİ^[1]
Dəfn yeri	Mtatsminda panteonu^[d]
Fəaliyyəti	aktyor, teatr aktyoru, kino aktyoru, teatr rejissoru, kinorejissor, pedaqoq, siyasətçi, teatr pedaqoqu^[d]
Fəaliyyət illəri	1919-cu ildən
Teatr	Rustaveli Teatrı (1923–), Şota Rustaveli adına Tbilisi Teatr İnstitutu^[d] (1939–)
Mükafatları