Lixtenşteyn

Lixtenşteyn (alm. Liechtenstein) və ya rəsmi adı ilə Lixtenşteyn Knyazlığı (alm. Fürstentum Liechtenstein) — Mərkəzi Avropanın cənub-qərbində mikrodövlət. Lixtenşteyn Alp dağlarında, Reyn çayının sağ sahilində yerləşir. Şimal və şərqdə Avstriya, cənub və qərbdə İsveçrə ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Vaduts şəhəri, ümumi sahəsi 160 kvadrat kilometrdir. Lixtenşteyn knyaz tərəfindən idarə olunan konstitusiyalı monarxiya dövlətidir. Dövlət dili alman dili, danışıq dili isə alman dilinin dialektlərindən biri olan aleman ləhcəsidir. Lixtenşteynin dənizə birbaşa çıxışı yoxdur və Özbəkistanla birlikdə dənizə çıxışı olmayan ölkələrlə əhatə olunmuş nadir dövlətlərdəndir.

Lixtenşteyn
alm. Fürstentum Liechtenstein‎
Bayraq Gerb[d]
"Für Gott, Fürst und Vaterland" "Tanrı, Şahzadə və Vətən üçün"
Himn: Oben am jungen Rhein azərb. Gənc Reynə qədər‎
Tarixi
• Yaranması	23 yanvar 1719
• Müstəqillik	1866
Rəsmi dilləri	alman dili
Paytaxt	Vaduts
İdarəetmə forması	Konstitusiyalı Monarxiya
Knyaz	II Hans Adam fon Lixtenşteyn(13.11.1989)
Baş Nazir	Daniel Risch (25.03.2021)
Sahəsi	Dünyada 219-cu
• Ümumi	160 km²
• Su sahəsi (%)	2.7
Əhalisi
• Əhali	37,340 nəfər
• Siyahıyaalma (2014)	193-cü yer nəf.
• Sıxlıq	227 nəf./km² (57-ci)
Valyuta	İsveçrə frankı
İnternet domeni	.li
ISO kodu	LI
BOK kodu	LIE
Telefon kodu	+423
Saat qurşaqları	UTC+01:00
Nəqliyyatın yönü	sağ[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Lixtenşteynin xəritəsi

Tarixi

Lixtenşteynlilərin əcdadları qədim retlər və german tayfaları olan alemanlar olublar. Son illər isə əhali əsasən mühacirlər – avstriyalılar və alman əsilli isveçrəlilərin hesabına formalaşır.

Lixtenşteyn dövləti 23 yanvar 1719-cu ildə meydana gəlmişdir. 1918-ci ilə qədər Avstriya-Macarıstanla sıx əlaqədə olmuş və onun Forarlberq əyaləti ilə ümumi gömrük dairəsi təşkil etmişdir. 1921-ci ildə müstəqil dövlət elan olunaraq, İsveçrənin siyasi protektoratı altına keçmişdir.

Siyasət

Lixtenşteyn xəritəsi

Ali qanunverici orqan — landtaq (parlament)

Ali icraçı orqan — hökumət

Partiyalar -

1. Vətəndaş İttifaqı — vıı (1936), Liberal Burjua Partiyası. Sədr: X. Frommel.
2. Proqqressiv Vətəndaş Partiyası- PVP, Sədr: Y. Matt.
3. Azad Siyasi — Ekoloji Partiya, lider: P. Frik.
4. Xristian — Sosial Partiyası, solburjuaziya, parlamentdə iştirak etmir.

Əhalisi

31 dekabr 2012-ci il tarixinə olan məlumatlara görə əhalisi 36 838 nəfərdir və il başlayandan 363 nəfər artmışdır.

2000-ci ilin siyahıyaalmasına əsasən əhalisinin 65,6% lixtenşteynlilərdir (almanlar). Yerdə qalan əhali əsasən italyanlar, isveçrəlilər və avstriyalılardan ibarətdir.

Dini etiqadlarına görə əhalinin 92%-i katolik, 8%-i isə protestantdır.

Ərazisi

Lixtenşteynin inzibati bölgüsü

Paytaxtı Vaduts şəhəri. İki tarixi vilayəti var, Oberland və Unterland.