Aloiza Paşkeviç
Aloiza Paşkeviç (tam adı: Aloiza Paşkeviç, belar. Алаіза Сцяпанаўна Пашкевіч; 3 (15) iyul 1876[1] – 5 (18) fevral 1916[1], Stary Dvor[d], Vilen quberniyası[d]) — Belarus şairəsi və Belarusun milli-demokratik dirçəlişinin siyasi fəalı.[2][3]
| Aloiza Paşkeviç | |
|---|---|
| belar. Алаіза Сцяпанаўна Пашкевіч | |
.jpg) | |
| Təxəllüsü | Цётка |
| Doğum tarixi | 3 (15) iyul 1876[1] |
| Vəfat tarixi | 5 (18) fevral 1916[1] (39 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | səpmə yatalaq |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | publisist, şair, yazıçı, siyasətçi, ictimai xadim, teatr aktrisası, tərcüməçi, müəllimə, Feldşer, redaktor[d], tibb bacısı |
| Əsərlərinin dili | Belarus dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyat və fəaliyyəti
redaktəAloiza Paşkeviç zəngin və əsil-nəcabətli ailədə anadan olmuşdur.[2] Vilnüs Özəl Məktəbinin məzunudur. Sankt-Peterburqa köçdükdən sonra 1902-ci ildə Aleksandria Qızlar Gimnaziyasını bitirmiş və 1902–1904-cü illərdə fiziki tərbiyə müəllimliyi ixtisasından məzun olmuşdur.
Paşkeviç Belarus Sosialist Məclisinin yaradıcılarından biridir. 1904-cü ildə o, müəllimliyi buraxır və Vilnüsə qayıdır. O, işçi qruplarını təşkil edir, hökumət əleyhinə müraciətlər yazır və təbliğ edir, müzakirələrdə və siyasi görüşlərdə iştirak edirdi. Siyasi fəallığına görə o zamanlar Avstriya-Macarıstan İmperiyasının tərkibinə daxil olan Qalisiyaya immiqrasiya etməyə məcbur edilir. Lvivdə yaşayır.[3] Paşkeviç Lviv Universitetinin Fəlsəfə fakültəsində tələbə kimi ödənişsiz dərs deməyə başladı. 1906-cı ildə Jovkvada iki poemasını — Хрэст на свабоду və Скрыпка беларуская əsərlərini dərc etdirir. Həmin vaxt qeyri-qanuni Vilnüsə səfər edir və burada Nasha Dola qəzetinin nəşr edilməsində iştirak edir. Qəzetin ilk buraxılışına Qanlı pəncələr and içir hekayəsi də daxil edilmişdi.
1908–1909-cu illərdə Krakovda yaşamış Paşkeviç Yagellon Universitetinin[3] humanitar elmlər fakültəsində təhsil almışdır. 1911-ci ildə Litvalı mühəndis və sosial demokratiya fəalı Styaponas Kayrislə ailə həyatı qurmuşdur. Həmin il Belarusa qayıtmış və milli təhsil hərəkatlarına qoşulmuşdu. Belarusun müxtəlif yerlərində Bayniçki teatrı ilə birgə çıxış etmişdi. O, həm də Łučynka adlı uşaq və yeniyetmələr üçün Belarus jurnalının yaradıcısı və ilk redaktorudur.
Birinci Dünya müharibəsi dövründə Vilnüsdə hərbi hospitalda xeyriyyə bacısı kimi işləmişdir. 1916-cı ilin əvvəlində valideynlərini ziyarət etmiş və yatalaq xəstələrinə kömək etmişdir. O, özü də bu xəstəliyə tutulmuş və 5 fevral 1916-cı ildə vəfat etmişdir.
Məşhur əsərləri
redaktə- Belarus skripkası
- Sizə, qonşular
- Yay
- Düşüncələrim
- Belorusun inancı
- Kişilər dəyişmir
- Məzarlıqda
- Digər tərəfdə
- Payız
- Sənətçi Qrayka
- Azadlığa keçid
- Dəniz
- Yaxşı xəbər
- Üsyançı
- Afişa ilə
- Yeni il ərəfəsində
- Meşə
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 1 2 Пашкевіч (Цётка) Алаіза Сцяпанаўна. spadchyna.net
- ↑ 1 2 3 Алаіза Пашкевіч (Цётка) (15.7.1876, фальварак Пешчын (цяпер Шчучынскі раён) — 17.2.1916, вёска Стары Двор (Шчучынскі раён)) Arxivləşdirilib 2016-04-07 at the Wayback Machine. svaboda.org (14 July 2006)
Xarici keçidlər
redaktə
- Aloiza Paşkeviçin 130 illiyinə (tərcümeyi-hal, biblioqrafiya) Arxivləşdirilib 2019-06-01 at the Wayback Machine
- Tsyotka "Belarus yazıçıları" saytında
- Aloiza Paşkeviçin 130 illiyinə
- İmmiqrasiya illərində Aloiza Paşkeviçin həyatı [1]