Baranoviçi

Baranoviçi
	Şəhər
Baranoviçi
	belar. Баранавічы
Bayraq[d]	Gerb[d]
	53°07′ şm. e. 25°59′ ş. u.HGYO
Ölkə	Belarus
Vilayət	[[Brest vilayəti]]
Başçı	Yuri Qromakovski
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1871
İlk məlumat	1627
Əvvəlki adı	Rozvadovo
Yaşayış məntəqəsi statuslu	1919
Sahəsi	84.96
Mərkəzin hündürlüyü	193 m
Saat qurşağı	UTC+3
Əhalisi
Əhalisi	▲ 179 439 nəfər (2017)
Sıxlığı	2112 nəf./km²
Milli tərkibi	belaruslar: 82.17%; ruslar: 9.73%; polyaklar: 2.47%; ukraynalılar: 1.59%; digər: 4.04%
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+375 163
Poçt indeksi	225320, 225401, 225402, 225404, 225406–225411, 225413, 225415–225417
Nəqliyyat kodu	1
Digər
	baranovichy.by (rus.)
	Baranoviçi
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Baranoviçi (belar. Баранавічы) — Belarusda şəhər. Brest vilayəti Baranoviçi rayonunun inzibati mərkəzi. 2017-ci il hesablamalarına görə, şəhər əhalisi 179,439 nəfər təşkil edir.

Tarix

Şəhərin tarixi 29 noyabr 1871-ci il tarixindən başlayır. 1884-cü ildə bu ərazidə 120 ev yerləşirdi və təqribən 500 nəfər sakin yaşayırdı. İmperator III Aleksandr tərəfindən təsdiq etdiyi plana əsasən, bu şəhərin yerləşdiyi ərazidən də keçən Vilnüs — Luninets — Pinsk — Rovno dəmiryolu inşa edilməli idi. Həmçinin, şəhərin yaxınlığından başqa bir dəmiryolu (Moskva-Brest) keçməli idi ki, bu da şəhərin strateji əhəmiyyətini daha da artırırdı.

1914-cü ildə Birinci dünya müharibəsi başladıqdan sonra şəhər Rusiya İmperiyası Ordusunun əsas qərargahlarından biri kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Şəhər güclü müdafiə olunmasına baxmayaraq, 25 iyul 1916-cı ildə Almaniya İmperiyası tərəfindən işğal olunmuş və 2 il müddətinə işğal altında qalmışdır. Müharibə başa çatdıqdan sonra, 1918-ci ildə şəhər Belarus Xalq Respublikasının tabeçiliyinə keçmişdir.

Bununla belə şəhərdə sakitlik hökm sürmür. 1919-cu ilin əvvəllərində başlayan Polşa-Sovet müharibəsi ərzində, 18 mart 1919-cu ildə şəhər Polşa qoşunları tərəfindən işğal olunur. Sovet Ordusu şəhəri 17 iyul 1920-ci ildə azad etsə də, 30 sentyabr tarixində şəhər yenidən Polşa qoşunları tərəfindən işğal olunur.

Baranoviçi 1 avqust 1919-cu il tarixində şəhər statusu alır və Novoqrodek voyvodalığının mərkəzinə çevrilir. 1921-ci ildə şəhər əhalisi 11,000 nəfər təşkil edirdi ki, bunun da böyük əksəriyyəti (67%-i) yəhudilərdən ibarət idi. Strateji cəhətdən əlverişli mövqedə yerləşən şəhər tezliklə inkişaf etməyə və bölgənin əsas ticarət və kommersiya mərkəzinə çevrilməyə başlayır. Şəhərdəki pravoslav kilsəsi 1924–31-ci illərdə neoklassik memarlığı üslubu ilə inşa olunmuşdur. Həmin dövrdə Sərhəd Mühafizə Korpusunun briqadası, həmçinin 20-ci piyada diviziyası da şəhər yaxınlığında dislokasiya olunmuşdu. Şəhər sürətlə inkişaf etdiyinə görə, 1939-cu ildə burada artıq 30,000 nəfər yaşayırdı və bölgənin ən böyük və ən vacib yaşayış məntəqələrindən birinə çevrilmişdi.

İkinci dünya müharibəsinin başlamasından sonra 17 sentyabr 1939-cu ildə Sovet Ordusu şəhərə nəzarəti ələ almışdır. Bu dövrdə şəhərin yerli yəhudi əhalisi 9,000 nəfər, Polşadan köçüb gələn yəhudilərin sayı isə 3,000 nəfər təşkil edirdi. Barbarossa əməliyyatı başladıqdan sonra 25 iyun 1941-ci ildə şəhər Vermaxt qoşunları tərəfindən işğal olunmuş və elə həmin ilin avqust ayında burada yəhudi soyqırımı həyata keçirilmişdir. 1942-ci ilin dekabr ayında şəhərdə yaşayan yəhudilər Almaniyada yerləşən həbs düşərgələrinə aparılmış və burada ölümə məhkum edilmişdir. Bu soyqırım nəticəsində yalnız 250 nəfər Baranoviçi yəhudisi sağ qalmışdır.

6 iyul 1944-cü il tarixində şəhər Qırmızı Ordunun nəzarəti altına keçmişdir. Bu hadisədən sonra şəhərin polyak əhalisi Qazaxıstan və Sibirə sürgün olunmuşdur. İkinci dünya müharibəsindən sonra şəhər SSRİ və Belarus SSR-in ərazisi elan olunmuşdur. 1991-ci ildə SSRİ-nin dağılmasından sonra şəhər müstəqil Belarus dövlətinin ərazisində qalmışdır.

Əhali

2005-ci il: 166,122 nəfər^[4]
2006-cı il: 166,075 nəfər
2007-ci il: 166,304 nəfər
2008-ci il: 166,754 nəfər
2009-cu il: 168,098 nəfər
2010-cu il: 169,094 nəfər
2011-ci il: 169,841 nəfər
2012-ci il: 170,787 nəfər
2013-cü il: 178,370 nəfər
2015-ci il: 179,012 nəfər^[5]
2016-cı il: 179,122 nəfər^[6]
2017-ci il: 179,439 nəfər^[7]

İqlim

Baranoviçinin iqlimi
Göstərici	Yan	Fev	Mar	Apr	May	İyn	İyl	Avq	Sen	Okt	Noy	Dek	İl
Maksimum orta, °C	−1,7	−0,8	4,5	12,8	19,1	21,6	23,9	23,3	17,4	11	3,9	−0,7	11,2
Orta temperatur, °C	−4,1	−3,8	0,6	7,6	13,5	16,2	18,3	17,5	12,3	7,1	1,3	−2,9	7
Minimum orta, °C	−6,5	−6,6	−2,8	2,9	8	11,1	13,1	12,3	8	3,8	−0,7	−5,1	3,1
Mütləq minimum, °C	−33,9	−37,8	−28,9	−10	−5	0,9	3,9	−1,1	−3	−11	−19	−29,9	−37,8
Yağıntı norması, mm	39	32	40	33	59	83	94	59	57	43	42	46	627
Mənbə: Погода и климат