Dnestryanı

Dnestryanı (mold. Нистрения/Nistrenia; rus. Приднестровье; ukr. Придністров'я) və ya rəsmi adı ilə Dnestryanı Moldav Respublikası (mold. Република Молдовеняскэ Нистрянэ/ Republica Moldovenească Nistreană; rus. Приднестровская Молдавская Республика; ukr. Придністровська Молдавська Республіка) — Şərqi Avropada Moldova daxilində birtərəfli şəkildə müstəqilliyini elan edən de-fakto dövlət. Dnestryanı Moldovanın Dnestr çayından şərqdəki ərazilərini əhatə edir. Paytaxtı Tiraspol şəhəri, ümumi sahəsi 4,163 kvadrat kilometrdir. Öz siyasi quruluşu, parlamenti, konstitusiyası, dövlət rəmzləri, ordusu, polisi və poçt sistemi olan bu ərazi Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmamaqdadır. Bu ərazinin müstəqilliyini yalnız Cənubi Osetiya, Dağlıq Qarabağ Respublikası və Abxaziya kimi qondarma respublikalar tanıyır.

Dnestryanı Moldov Respublikası Република Молдовеняскэ Нистрянэ Dnestryanı
Bayraq Gerb
Himni: National_anthem_of_Transnistria.ogg
Paytaxtı	Tiraspol
Ən böyük şəhəri	Tiraspol, Bəndər, Rıbnitsa
Rəsmi dilləri	Rus dili Moldav dili Ukrayna dili
Etnik qrupları	32.1%-Moldovan 30.4%-Rus 28.8%-Ukraynalı 2.5%-Bolqarıstanlı 6.2%-digər millətlər
Dini	Rus Pravoslav Kilsəsi
İdarəetmə forması	Yarı prezidentli sosialist respublika
• Prezident	Vadim Krasnoselski
• Baş nazir	Aleksandr Martınov
de-fakto
Tarixi
• Müstəqilliyin elan olunması	02.09.1990
• Dnestryanı müharibəsi	02.03-21.07 1992
• Yaranması	5 noyabr 1991
Ərazisi
• Ümumi	4,163 km² (4065.1695)
• Su (%)	2.35
Əhalisi
• 2014 təxmini	505.153
• 2004 siyahıya alma	555.347
• Sıxlıq	121/km2 (313.4/kv. mil)
ÜDM (AQP)	2013 təxmini
• Ümumi	1052.2 milyon
• Adam başına	2074
Valyutası	Dnestryanı rublu (PRB)
Saat qurşağı	UTC+2
• Yay (DST)	UTC+3
Telefon kodu	373

Silahlı Qüvvələr

2007-ci ildən etibarən Dnestryanı silahlı qüvvələri 4500-7500 arası əsgərdən ibarət olmaqla, Tiraspol, Bəndər, Rıbniça və Dubısari motoatıcı piyada briqadalarına bölünmüşdür. Bu hərbi birləşmələrin tabeliyində 18 tank, 107 zirehli texnika, 73 tüfəng, 46 ədəd hava hücümundan müdafiə qurğusu və 173 ədəd tank əleyhinə müdafiə qurğusu mövcuddur. Hərbi Hava Qüvvələri isə 9 Mi-8T, 6 Mi-24, 2 Mi-2 helikopterlərindən və An-2-nin müxtəlif təyyarələrinin An-26 ve Yak-18 modellərindən formalaşmışdır.

İctimai Quruluş

İqor Smirnov – Dnestryanı Moldov Respublikasının ilk prezidenti

Ölkədə 1 May rəsmi bayramdır və qeyri-iş günü sayılır. 2 May 2009-cu ildə keçirilən referendumda ölkə əhalisinin 99,6 %-i sosialist idarəetmə sisteminin saxlanılmasına, yalnız 0,4 %-i isə dəyişdirilməsinə səs vermişdir.

Ölkə prezidenti həm də silahlı qüvvələrin Ali baş komandanıdır. 2004-cü ildə həyata keçirilən siyahıyaalmaya görə ölkədə 4096 qaqauz və 168768 rus vardır. Əhalinin əksəriyyəti Gənc Partizan və İşçi Qüvvələrində əsgər kimi fəaliyyət göstərir. Buna görə də ölkədə hər 3 şəxsdən biri əsgərdir.

Ölkənin siyasi rəmzləri Lenin və Karl Marksdır. Ölkədə 3 cür maaş sistemi vardır. Bunlar: Yüksək dərəcəli, orta dərəcəli və aşağı dərəcəli dövlət məmurları üçün nəzərdə tutulan maaş sistemləridir. Xalq əsgərləri aşağı dərəcəli dövlət məmurlarıdır. İdarəetmə və Qüvvələrdə çalışan əsgərlər isə orta dərəcəli dövlət məmurlarıdır. Dövlət idarəetməsində çalışanlar isə yüksək dərəcəli dövlət məmurları hesab olunur. Bu 3 maaş sistemi arasındakı maaş fərqi isə çox azdır.

Tiraspol şəhərindən bir təsvir

Bütün torpaqlar dövlətə məxsusdur. Bütün binaların tikintisini dövlət həyata keçirir və dövlətdən başqa heç kimin buna ixtiyarı yoxdur. Ölkədə 17-35 yaş arası hər kəs Gənc Partizan Qüvvələrinin əsgəri hesab olunur. Sindikatlarla əlaqəsi olan şəxslər isə İşçi Qüvvələrin əsgəri hesab olunur. Ölkə ərazisində yalnız bir universitet mövcuddur və bu universitetdə əsgərlər və yüksək dərəcəli məmurlar hazırlanır. Bələdiyyə rəisləri prezident tərəfindən təyin olunur. Ölkədə sosializm əleyhinə çıxan şəxslər ölkədən qovulur və vətəndaşlıqdan çıxarılır.

Ölkədə işsizlik 0,3%-ə bərabərdir. Ölkədə market kimi kiçik iş yerləri belə dövlətə məxsusdur. Ölkə ərzisində heç bir xarici firma yoxdur.

Siyasi Quruluş

Ölkədə ikipartiyalı sistem mövcuddur. Parlamentdə partiyaların təmsil olunma sayı əvvəlcədən müəyyən olunmuş qaydada həyata keçirilir. Bu qaydaya əsasən parlamentdə Sosialist partiya üçün 40, Sosial-Demokratik partiya üçün 5, bundan əlavə Sindikatların təmsilçisi üçün 1, Hərbiçilərin təmsilçisi üçün 2, İctimai Təşkilatların nümayəndələri üçün isə 3 yer müəyyənləşdirilmişdir. Təmsilçi və nümayəndələr parlamentdə iştiraklarına baxmayaraq səs hüququna malik deyildirlər. Moldova bu ərazini öz daxilində muxtariyyət hesab etməsinə baxmayaraq Dnestryanı bunu qəbul etmir. Buna görə də ölkə xarici məsələlərdə müstəqil hərəkət edir.

İdarəetmə Vahidləri

Dnestr çayı

Rayonlar

• Kamenka (Кáменка, Kamenka)
• Dubosari (Дубоссáры, Dubossary)
• Qriqoriopol (Григориóполь, Grigoriopol')
• Rıbniça (Рыбница, Rybnitsa)
• Slobodziya (Слободзéя, Slobodzeya)

Bələdiyyələr

• Bəndər (Бендéры)
• Tiraspol (Тирáсполь)