Abxaziya
Abxaziya (abxazca: Аҧсны Apsnı; gürcücə: აფხაზეთი Apxazeti) — Gürcüstanın şimal-qərbində yerləşən separatçı respublika. 1992-ci ildən etibarən gürcü-abxaz münaqişəsi nəticəsində Gürcüstanın nəzarətindən çıxmışdır. Abxaziya Rusiya, Nikaraqua, Venesuela, Nauru və Vanuatu istisna olmaqla, bütün başqa dünya dövlətləri tərəfindən Gürcüstanın əyaləti kimi tanınır. Abxaziyanın və Cənubi Osetiyanın əraziləri Gürcüstan hökuməti tərəfindən nəzarət edilmir və onlar tərəfindən, həmçinin ABŞ prezidentinin administrasiyası və Avropa komissiyası tərəfindən Rusiya tərəfindən işğal edilmiş Gürcüstanın əraziləri kimi qiymətləndirilir. Şimalda Rusiya ilə (Krasnodar vilayəti və Qaraçay-Çərkəz respublikası ilə) cənub-şərqdə və cənubda Gürcüstanın regionları olan Sameqrelo və Zemo-Svaneti ilə həmsərhəddir.
| Abxaziya Respublikası Аҧсны Аҳәынҭқарра / Apsni Ahintkarra Abxaziya | |
|---|---|
 Gerbi
| |
|
Şüar: Aiaaira | |
 | |
| Paytaxt və ən böyük şəhər | Suxumi |
| Rəsmi dillər | Abxazca |
| Etnik qruplar | Abxazlar, Ruslar, Gürcülər |
| Dövlət başçıları | |
| Alexander Ankvab | |
| Sergey Şamba | |
| Müstəqillik | |
• Rusiya tərəfindən tanınması. | 26 avqust 2008 |
| Sahəsi | |
• Ümumi | 8,432 km2 (3,256 sq mi) |
| Əhali | |
• Təxmini (2016) | 242.000 |
• Sıxlıq | 40/km2 (103.6/sq mi) |
TarixiRedaktə
Arxeoloji tapıntılar Abxaziyanın ərazisində hələ paleolit dövründə insanın olmasına şahidlik edir. Artıq e.ə IV minillikdə Abxaziyada həm əkinçilik və maldarlıq, həm də toxuculuq, keramika istehsalı, daşın, misin və tuncun emalı inkişaf etmişdi. E.ə I minillikdə Abxaziyanın ərazisində sinfi cəmiyyətin əlamətləri meydana çıxmağa başladı, bu dövrdə Qara dənizin şərq sahillərində ilk şəhər tipli məntəqələrin yarandığı ehtimal olunur. E.ə I minilliyin ikinci yarısında müasir Abxaziyanın ərazisinə yunanlar məskən saldılar. Onlar sahil zonalarında şəhərlər salmağa başladılar. İndiki Suxumi şəhərinin olduğu yerdə Diskourada, Oçamçiranın indiki yerində Qienos, Piçundanın indiki yerində isə Pitiunt şəhərləri salındı. Qədim yunanlar tərəfindən bu ərazi Qenioxiya kimi adlandırılmağa başlandı. Strabon özünün məşhur "Tarix" əsərində də Abxaziya ərazisi və orada yaşayan xalqlar barədə yazmışdı. Müasir Abxaziyanın ərazisində yunan koloniyalarının çiçəklənməsi ellinistik dövrə, e.ə III-I əsrlərə təsadüf edirdi. Həmin dövrdə Diskouradada gəmiqayırma tərsanəsi fəaliyyət göstərirdi, burada pul sikkələri kəsilirdi.
Coğrafiyası və iqlimiRedaktə
ƏhalisiRedaktə
Müstəqilliyini tanımış ölkələrRedaktə
ƏhaliRedaktə
| İl | Cəmi | Gürcülər (etnik Meqrellər) | Abxazlar | Ruslar | Ermənilər | Yunanlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1886 | 68.773 | 34.806 | 28.320 | 1.216 | 1.090 | 2.140 |
| 1926 | 201.016 | 67.494 | 55.918 | 12.553 | 25.677 | 14.045 |
| 1939 | 311.885 | 91.967 | 56.197 | 60.201 | 49.705 | 34.621 |
| 1959 | 404.738 | 158.221 | 61.193 | 86.715 | 64.425 | 9.101 |
| 1970 | 486.959 | 199.596 | 77.276 | 92.889 | 74.850 | 13.114 |
| 1979 | 486.082 | 213.322 | 83.087 | 79.730 | 73.350 | 13.642 |
| 1989 | 525.061 | 239.872 | 93.267 | 74.913 | 76.541 | 14.664 |
| 2003 (təxminən) | 215.972 | 45.953 | 94.606 | 23.420 | 44.870 | 1.486 |
