Elmira Şahtaxtinskaya
Elmira Həbibulla qızı Şahtaxtinskaya (25 oktyabr 1930, Bakı – 13 oktyabr 1996, Moskva) — Azərbaycan SSR xalq rəssamı və əməkdar incəsənət xadimi.[1]
| Elmira Şahtaxtinskaya | |
|---|---|
| Elmira Həbibulla qızı Şahtaxtinskaya | |
 Elmira Şahtaxtinskaya 1960-cı illərdə | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | (65 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | Fəxri xiyaban |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ→ Azərbaycan |
| Həyat yoldaşı | Oqtay Sadıqzadə |
| Uşağı | |
| Atası | Həbibulla bəy Şahtaxtinski |
| Fəaliyyəti | rəssam |
| Təhsili |
|
| Janrlar | portret, peyzaj |
| Mükafatları |
   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktəElmira Şahtaxtinskaya 25 oktyabr 1930-cu ildə Bakı şəhərində doğulmuşdur. Orta təhsilini Bakı şəhərində almış, daha sonra Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Rəssamlıq Məktəbini (indiki Rəssamlıq Akademiyası, 1950) və V. İ. Surikov adına Moskva Rəssamlıq İnstitutunu[1] (1956) bitirmişdir. 13 oktyabr 1996-cı ildə Moskvada vəfat etmiş, Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.[2]
Yaradıcılığı
redaktəElmira Şahtaxtinskaya daha çox plakat və dəzgah rəsmlərinin müəllifi kimi şöhrət tapmışdır.[1] XX əsrin 70-ci illərində "Azərbaycan qədim mədəniyyət diyarıdır" plakat silsiləsini, Azərbaycanın elm, ədəbiyyat və incəsənət xadimlərinin portretlər qalereyasını, dəzgah rəsmləri və akvarellərindən "Çexoslovakiyada" (1957), "Sosialist Bakısı" seriyası (1958–1959), "Bolqarıstanda" (1963), "Qutablar" (1963) və "Novruz bayramı" (1970) tablolarını yaratmışdır.[2] Moskva (1957), Kaunas (1967) və s. şəhərlərdə fərdi sərgisi nümayiş etdirilmişdir.[1]
Rəssamın yaradıcılığında sülh və xalqlar dostluğu, əmək mövzusu əhəmiyyətli yer tutur. 70-ci illərdə çəkdiyi "Azərbaycan qədim mədəniyyət diyarıdır" plakatlar silsiləsində Azərbaycanın orta əsrlərdə yaşayıb yaratmış elm və mədəniyyət xadimlərinin (Nəsirəddin Tusi, Məhsəti Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli, Əcəmi Naxçıvani, Sultan Məhəmməd və başqaları), 70–80-ci illərdə isə müasir sənətkarların (Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Səməd Vurğun, Səttar Bəhlulzadə, Qara Qarayev, Fikrət Əmirov və başqaları) portretlərini yaratmışdır.[3]
E.Şahtaxtinskaya "Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif edilmiş, 1963-cü ildə əməkdar incəsənət xadimi[1], 1977-ci ildə isə Azərbaycanın xalq rəssamı adına layiq görülmüşdür.[4]
Əsərləri
redaktəTarixi şəxsiyyətlərin portreti
redaktə-
Səfiəddin Urməvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Əbdülqədir Marağayinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Əcəmi Naxçıvaninin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Nizami Gəncəvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Bəhmənyar Azərbaycaninin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Əlişir Nəvainin portreti -
Qətran Təbrizinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Məhəmməd Füzulinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Məhsəti Gəncəvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Şah İsmayıl Xətainin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi -
Qara Qarayevin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Digər əsərləri
redaktə-
Uzaq düşən gəmilərin kapitanı, Şəki Rəsm Qalereyası. -
Şamaxı yaxınlığında pir, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Mükafatları
redaktə- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 12 aprel 1963
- "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı — 5 dekabr 1977[5]
- "Şərəf nişanı" ordeni
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 5 М. Тарланов – Эльмира Шахтахтинская, Баку, 1969
- ↑ 1 2 Эльмира Габибулла кызы Шахтахтинская (1930-1996) // Азербайджанский конгресс (газета). № 45 (434). — 2015. — 4 dekabr.
- ↑ Elmira Şaxtaxtinskaya. Kitab – albom (Mətnin müəllifi G. Qacar, tərtibçilər T. Qorçu və A. Sadıqzadə), (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində), Bakı, 2001
- ↑ Эльмира Шахтахтинская (каталог выставки), Москва, 1981
- ↑ Respublikanın təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 5 dekabr 1977-cü il tarixli Fərmanı Arxivləşdirilib 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı