Kabo-Verde

Kabo-Verde (port. República de Cabo Verde, kea dilində: Kabu Verdi; 1986-cı ilə qədər adı rəsmi şəkildə digər dillərə tərcümə edilirdi, azərbaycan dilində Yaşıl Burun Adaları Respublikası) — Afrikanın qərb sahillərinin 620 kilometrliyində Atlantik okeanda eyni adlı adalarda yerləşən dövlət.10 ada və 8 adacıqdan ibarət bir adalar qrupudur. Ən böyük üç adası: Santiago, Santo Antao, Boa Vista. Paytaxtı — Santiago adasındakı Praiadır. Böyük adalar 50–60 km uzunluğundadır.

Kabo-Verde
port. República de Cabo Verde
Bayraq Gerb
Unidade, Trabalho, Progresso (azərb. Birlik, Əmək, İrəliləmə‎)
Himn: Cântico da Liberdade
Rəsmi dilləri	portuqal dili
Paytaxt	Praya-130 min nəfər (2011 il)
İdarəetmə forması	Prezident respublikası
Prezident	Jorje Karluş Fonseka [9.IX.2011~ ]
Baş nazir	Ulisseş Korreya i Silva
Sahəsi	Dünyada 176-cı
• Ümumi	4033 km²
Əhalisi
• Əhali	515 min nəfər (172-ci)
• Siyahıyaalma (2010)	491 800 nəf.
• Sıxlıq	127 nəf./km²
ÜDM (AQP)
• Ümumi	2 214 milyon dollar  (191-ci)
• Adambaşına	4 200 dollar  (167-ci)
İİİ (2011)	0.568
İnternet domeni	.cv
ISO kodu	CV
BOK kodu	CPV
Telefon kodu	+238
Saat qurşaqları	UTC−01:00
Nəqliyyatın yönü	sağ[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kabo-Verdenin topoqrafik xəritəsi

Tarix

1456-cı ildə Portuqaliyalılar adalara gəldikdə hələ məskunlaşma yox idi. Afrika ya yaxın olması səbəbi ilə əhəmiyyətli bir liman və qul ticarəti mərkəzi halına gəldi. Bugünkü xalqının kökləri bu Portuqaliyalı gəlmələrə və qulara əsaslanır. Ölkə 1975-ci ildə Portuqaliyadan müstəqillik qazanmışdır. Təbii resurs və yağış azdır. İqtisadiyyat hər istiqaməti ilə Portuqaliyadan asılıdır. Adalarda yaşayan əhalidən daha çox Yaşılburunlu ABŞ, Portuqaliya , Anqola başda olmaqla bəzi Avropa və Afrika ölkələrinə köç etmişdir.

Coğrafiya

Qərb Afrikaya daxil edilən Atlantik Okeanında bir ada dövlətdir. İqlimi mülayim və sərt temperatur ilə həddindən artıq quraqlıq olur. Yağışlar davamlı olmayıb, periodik quraklıklara səbəb olur. Adalar vulkanik mənşəlidir, əsasən düzənlik və alçaq bölgələrdən ibarətdir. Ölkənin ən yüksək nöqtəsi 2829 m mütləq yüksəkliyə malik olan Foqu vulkanıdır. Duz, bazalt qayalıqları , pozzuolana (silisli vulkanik tullantılar, su təzyiqli sement istehsalında istifadə olunur), əhəng daşı, kaolin, balıq ölkənin başlıca təbii qaynaqlarıdır. Uzun davamlı quraqlıqlar; görünüş çirkliliyi yaradan küləklər; vulkanik və seysmik fəaliyyətlər ölkə üçün təhlükə yaradır.

Əhali

Adanın əhalisi 429.000 olub əhali üçdə ikisindən çoxu Avropalı ağlarla Afrikalı zənci lərin qarışığından əmələ gəlmiş Mulatto lardan ibarətdir. Geri qalanı isə Avropalı ağlar və Afrikalı qaralardandır. xx əsrdə bir neçə dəfə aclıqla qarşılaşan Adalıların böyük bir qisimi həyatlarını başqa ölkələrdə davam etdirmək üçün köç etdiblər. İndiki vaxtda ölkə vətəndaşlarının az qala iki qatı xaricdə yaşayır. Dini inanc olaraq əksəriyyət Roma Katolikliyi olsa da Protestantlar da var. Ölkədə Portuqal (rəsmi) və Crioli (KREOLE) dilləridə danışılır.

İqtisadiyyat

İqtisadiyyata ümumi baxış: Kabo-Verdenin adam başına düşən ümumdaxili məhsulun aşağı olmasının səbəbləri; kasıb təbii qaynaqları, ciddi su çətinliyi və uzun müddətli quraqlıqlar.

Adam başına düşən milli gəlirin 70%-ini təşkil edən ticarət, nəqliyyat və xidməti sektorları ölkənin xidmətə söykənən iqtisadiyyatını meydana gətirir.

İqtisadiyyatın əsas sahələri — balıqçılıq, kənd təsərrüfatı və turizmdir.

Ölkə əhalisinin 70%-inə yaxın hissəsi çöl bölgələrdə yaşasa da, əkinçiliyin 1995-ci il ümumdaxili məhsuldakı payı balıkçılığın 1,5%-ini təşkil etdiyi 8% nisbətindədir. Qida maddələrinin təxminən 90%-i idxal edilir. Balıqçılıq potensialı, xüsusilə xərçəng və ton balığı tamamilə işlənmir.

2011-ci ildə ölkədə 277 million kilovat-saat elektroenerji istehsal edilmişdir.

Xarici siyasəti

Kabo-Verde 23 iyul 2008-ci ildə tarixində Ümumdünya Ticarət Təşkilatının tamhüquqlu üzvü olmuşdur.