Kosta-Rika

Kosta-Rika — Latın Amerikasında dövlət. Paytaxtı San-Xose şəhəridir. Ərazisi- 51,1 min km²; əhalisi −4 760 min nəfərdir (2014-cü ilin təxmini). Suveren dövlət vahid prezident konstitusiya respublikasıdır. Uzun müddət davam edən və sabit demokratiyası və əksəriyyəti ingilis dilində danışan yüksək təhsilli işçi qüvvəsi ilə tanınır. Ölkə büdcəsinin (2016) təxminən 6,9% -ni təhsilə xərcləyir, bu isə dünya üzrə orta hesabla 4,4% -dir. Bir vaxtlar kənd təsərrüfatından çox asılı olan iqtisadiyyatı, maliyyə, xarici şirkətlər üçün korporativ xidmətlər, əczaçılıq və ekoturizm kimi sektorları əhatə etmək üçün şaxələnmişdir. Bir çox xarici istehsal və xidmət şirkətləri Kosta Rikanın Sərbəst Ticarət Bölgələrində (FTZ) fəaliyyət göstərir və burada investisiya və vergi güzəştlərindən faydalanırlar.

Kosta Rika
República de Costa Rica
Bayraq Gerb[d]
Vivan siempre el trabajo y la paz, Essential Costa Rica
Himn: "Noble patria, tu hermosa bandera"
Tarixi
• İspaniyadan müstəqillik	15 sentyabr 1821-ci il
Rəsmi dilləri	ispan dili
Paytaxt	San-Xose
İdarəetmə forması	Unitar prezidentli konstutusiyalı respublika
prezident	Karlos Alvarado Kesada
1-ci vitse prezident	Epsy Campbell Barr
Sahəsi	Dünyada 128-ci
• Ümumi	51100 km²
• Su sahəsi (%)	0.7
Əhalisi
• Əhali	5,094,118 nəfər (121-ci)
• Siyahıyaalma (30.V. 2011)	4 301 712 nəf.
• Sıxlıq	94 nəf./km²
• Ümumi	64.616.482.168 $, 68.380.838.316 $
ÜDM (AQP)
• Ümumi	71 milyard dollar  (93-cü)
• Adambaşına	14 900 dollar  (104-cü)
İnternet domeni	.cr
ISO kodu	CR
BOK kodu	CRC
Telefon kodu	+506
Saat qurşaqları	UTC−06:00
Nəqliyyatın yönü	sağ[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ümumi məlumat

Mərkəzi Amerikada Kosta-Rika adlı ispan dilindən tərcümədə "varlı sahil" mənasını bildirən bu balaca respublikaya belə adı 1502-ci ildə Xristofor Kolumb vermişdir. Yerli əhalinin qızıl zinət əşyalarının miqdarından heyrətə gələn ispanlar güman edirlər ki, bu ölkə qızılla zəngindir. Lakin onlar yanılırdılar. Sonralar məlum oldu ki, burada heç bir qızıl çıxarılmamışdır. Hindular qızıl zinət əşyalarını öz peru törəmələrindən əldə ediblər. Bununla belə bu ərazi o vaxtdan "zəngin sahil" adlanır.

Coğrafiyası

Kosta Rika şərqdə Karib dənizi ilə, qərbdə Sakit Okeanla həmsərhəddir. Kosta Rika, şimalda Nikaraqua və cənubda Panama ilə həmsərhəddir. Ölkənin ən yüksək nöqtəsi 3.819 metr (12.530 fut) yüksəklikdə Kerro Çirripodur. Ölkədəki ən yüksək vulkan İrazu Vulkanıdır (3,431 m və ya 11,257 fut) və ən böyük gölü Arenal Gölüdür. Kosta Rikada bilinən 14 vulkan var və onlardan altısı son 75 ildə aktiv olub. İqlim Kosta Rika il boyu tropik bir iqlim yaşayır. İki mövsüm var. "Yaz" və ya quraq mövsüm dekabrdan aprelə, "qış" və ya yağışlı mövsümdən may ayına qədərdir.

İqlimi

Kosta Rika il boyu tropik bir iqlim yaşayır. İki mövsüm var. "Yaz" və ya quraq mövsüm dekabrdan aprelə, "qış" və ya yağışlı mövsümdə may ayına qədərdir.

Flora və fauna

Kosta Rikanın zəngin bitkiləri və vəhşi həyatı var. Bir milli park olan Korkovado Milli Parkı, bioloji müxtəlifliyi (iri pişiklər və tapirlər də daxil olmaqla) ilə ekoloqlar arasında beynəlxalq miqyasda məşhurdur və ziyarətçilərin vəhşi canlıların bolluğunu gözləyə biləcəyi yerdir. Korcovado, Kosta Rikadakı dörd Kosta Rikalı meymun növünün hamısının tapıldığı bir parkdır. Bunlara yalnız başı Kosta Rikanın Sakit okean sahillərində və Panamanın kiçik bir hissəsində tapılan və nəsli kəsilməkdə olan sayılan ağ başlı kapuçin, mantiyalı ulama, nəsli kəsilməkdə olan hörümçək meymunu və Mərkəzi Amerika dələ meymunu daxildir. Meşələrin qırılması, ev heyvanlarının qanunsuz ticarəti və ovçuluq, onun təhlükə altında qalmasının əsas səbəbləridir. Kosta Rika meşələrin qırılmasını dayandıran və geri çevirən ilk tropik ölkədir; meşə təsərrüfatını uğurla bərpa etdi, bioloqlara və ekoloqlara ətraf mühitin mühafizəsi tədbirlərini öyrətmək üçün bir ekosistem xidməti inkişaf etdirdi. Ölkə 2018 Meşə Landşaft Dürüstlüyü İndeksi 4.65/10 orta hesabla 172 ölkə arasında qlobal miqyasda 118-ci sırada yer aldı.

Maraqlı faktlar

Kosta-Rikada işçi qadınlar üçün həftənin üç günü istirahət günüdür.