Litva
Litva (lit. Lietuva) köhnə Azərbaycandilli mənbələrdə Litfa[8] və ya Litvaniya, rəsmi adı Litva Respublikası (lit. Lietuvos Respublika) — Avropada, Baltik dənizinin şərq sahilində dövlət. Şimalda Latviya, cənub-şərqdə Belarus, cənub-qərbdə Polşa və Rusiyanın Kalininqrad bölgəsiylə həmsərhəddir. 2004-cü ildən NATO-nun və Avropa İttifaqının üzvüdür.
| Litva | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Lietuvos Respublika | |||||
| |||||
| Vienybė težydi | |||||
|
Himn: |
|||||
.svg) |
|||||
| Tarixi | |||||
| • Müstəqilliyin elanı | 16 fevral 1918 | ||||
| • 1-ci Sovet işğalı | 15 iyun 1940 | ||||
| • 2-ci Sovet işğalı | 1944 | ||||
| • Müstəqilliyin bərpası | 11 mart 1990 | ||||
| • Aİ-yə qəbul | 1 may 2004 | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Vilnüs-546min sakin ( 2009-cu il) | ||||
| İdarəetmə forması | Unitar yarı prezident respublikası | ||||
| Prezident | Qitanas Nauseda [12.VII.2012 ~] | ||||
| Baş Nazir | İnqrida Şimonite [25.XI.2020 ~] | ||||
| Sahəsi | Dünyada 123-cü | ||||
| • Ümumi | 65300 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 1,35 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 2 980 min[1] nəfər (138-ci) | ||||
| • Siyahıyaalma (2011) | 3 053 804[2] nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 53 nəf./km² (120-ci) | ||||
| • Ümumi | 66.414.994.992 $[4], 70.334.299.008 $[4] | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 67,4 milliard dollar (86-cı) | ||||
| • Adambaşına | 22 600 dollar (65-ci) | ||||
| ÜDM (nominal) | |||||
| • Ümumi (2008) | 47 304 milyon dollar | ||||
| • Adambaşına | 14 086 dollar | ||||
| İİİ (2008) | 0.869 | ||||
| Valyuta | avro[5][6] | ||||
| İnternet domeni | .lt | ||||
| ISO kodu | LT | ||||
| BOK kodu | LTU | ||||
| Telefon kodu | +370 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d][7] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Gerb[d]](/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_Lithuania.svg)
Tarix
redaktə
|
Tarixdə bir hadisə o birisinin ardınca gəlir, bir yerdə onlar bütöv bir zəncir təşkil edirlər. Keçmişin səhvləri gələcək nəsillərə təsir edir. Əgər dövlət müstəqilliyini itirirsə, sonralar o ya bərpa olunur, ya da birdəfəlik dünya xəritəsindən silinir, xalq isə məhv olur. | 
|
Bunu Litvanın İntibah dövrünün tətqiqatçılarından biri, fəlsəfə doktoru, professor Bronislav Qenzelis belə təsdiq edir.
Seymdəki əsas siyasi partiyalar
redaktə- Vətən Birliyi - Litva Xristian Demokratları
- Liberallar Hərəkatı
- Litva Kəndlilər və Yaşıllar İttifaqı
- Litva Sosial Demokrat Partiyası
- "Litva Uğrunda" Demokratlar İttifaqı
- Azadlıq Partiyası
- Litva Regionlar Partiyası
- Litvada polyakların seçki aksiyası – Xristian Ailələr Alyansı
Əhali
redaktə1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Litva əhalisi 3199,8 min nəfər idi.[9] Onlardan 2142,8 min nəfəri şəhərlərdə, 1057 min nəfəri isə kəndlərdə yaşayırdı.[9] 1 mart 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən isə ölkə əhalisi 2 milyon 939 min 431 nəfər təşkil edir.[1]
Din
redaktə2011-ci ilin senzi göstərmiş ki, əhalinin 77,2%-i Roma katolikləridir.[10]
Ərazi
redaktəÜmumi ərazisi 65,300 km² olan Litva inzibati cəhətdən 6 dairə, 44 rayona bölünür.
Şəhərlər
redaktəTanınmış idmançılar
redaktə- Arvidas Sabonis, Basketbol, Jalgiris (Kaunas).
- Sarunas Jasikevicius, Nyu-Orlean, ABŞ.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Gyventojų skaičius . Požymiai: statistiniai rodikliai ir mėnuo Arxivləşdirilib 2012-09-08 at the Wayback Machine
- ↑ Lietuvos Statistikos Departamentas: İšankstiniai 2011 metų gyventojų surašymo rezultatai pagal apskritis ir savivaldybes Arxivləşdirilib 2011-12-15 at the Wayback Machine
- ↑ 14 // Constitution of Lithuania.
- ↑ 1 2 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Dünya Bankı.
- ↑ https://lietuva.lt/en/about_lithuania/quick_facts.
- ↑ https://www.bbc.com/news/world-europe-17536867.
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
- ↑ [1] Arxivləşdirilib 2022-03-21 at the Wayback Machine Azərbaycan ədəbiyyatı (F. Köçərli, I cild)/Abbasqulu ağa Bakıxanov "Qüdsi" təxəllüs. (2016, avqust 22). Vikimənbə, "Bütün Qafqaz sərhəddini, Don nəhrinin səvahilini, Malorossiya, Velikorusiya, Liflyandiya, Litfa, Lehistan ölkələrini səyahət etdim. Buralarda həm dövlət başında məqam və mənsəb sahibi olan kəslər ilə və həm elm və mərifət sahibləri ilə tanışlıq və dostluq etməklə bəxtiyar olmuşam."
- ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Lietuva skaičiais 2012 [ölü keçid]
- ↑ Department of Statistics to the Government of the Republic of Lithuania. "GYVENTOJAI PAGAL TAUTYBĘ, GIMTĄJĄ KALBĄ IR TIKYBĄ" (PDF). 2019-08-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-12-18.. 15 March 2013.