Salam Məryəm

Salam Məryəm ( lat. Ave Maria ) İsanın anası Məryəmə ünvanlanan ənənəvi xristian duasıdır. Dua Lukanın İncilində təsvir olunan iki bibliya epizoduna əsaslanır: Mələk Cəbrayılın Məryəmə ziyarəti ( Elan ) və Məryəmin Vəftizçi Yəhyanın anası Elizabetə sonrakı ziyarəti ( Ziyarət ). Salam Məryəm, Theotokos (Allahın Anası) olaraq qəbul edilən Məryəm üçün həmd və ona müraciətdir. 16-cı əsrdən bəri, Katolik Kilsəsində istifadə edilən dua versiyası onun şəfaəti üçün müraciətlə sonlanır. Duanın müxtəlif adət-ənənələrdə çeşidli versiyaları var və tez-tez musiqi olaraq bəstələnir.

Fra Angelico tərəfindən Müjdə, 1433-34

Latın kilsəsində Salam Məryəm Angelus və Rozari kimi digər duaların əsasını təşkil edir. Şərq Pravoslav Kilsələrinin məzmurunda Theotokion Allahın Anasına həmd etmək üçün həsr edilmişdir. Şərqi pravoslav kilsələri Theotokiondan başqa, həm yunanca, həm də tərcümələrdə tez-tez fərdi dua üçün Salam Məryəmə (Məryəmin şəfaəti üçün açıq tələb olmadan) olduqca oxşar bir duaya malikdirlər. Şərqi Katolik Kilsələri öz ənənələrinə əməl edirlər və ya Lüteranlar, Anqlikanlar, Müstəqil Katoliklər və Köhnə Katoliklər kimi tarixən Katolik Kilsəsi ilə əlaqəli bir çox digər Qərb qrupları tərəfindən də istifadə edilən Latın Kilsəsi versiyasını qəbul edirlər.

Bibliya mənşəsi

Dua Luka İncilində qeyd olunan Məryəmə iki salamı özündə birləşdirir: “Salam, lütflə dolu, Rəbb səninlədir” və “Sən qadınlar arasında müqəddəssən və müqəddəsdir bətninin səmərəsi İsa”. 13-cü əsrin ortalarında Qərbi Avropada dua yalnız bu sözlərdən ibarət olub, Foma Akvinanın duaya verdiyi şərhdən göründüyü kimi, “Salam” sözündən sonraki “Məryəm” adı duaya tək əlavə olub.

Luka İncilindən iki hissədən birincisi, əvvəlcə Koine Yunan yazılmış Mələk Cəbrayılın Məryəmə salamıdır. Salamlamanın giriş sözü, χαῖρε ( chaíre ), burada "salam" kimi tərcümə olunur, hərfi mənada "sevinmək" və ya "xoşbəxt olmaq" mənasını verir. Bu, Müqəddəs Luka İncilinin yazıldığı dildə normal salamlaşma idi və Müasir Yunan dilində eyni mənada istifadə olunmağa davam edir. Müvafiq olaraq, həm "salam", həm də "sevin" sözün etibarlı ingilis dilinə tərcümələridir ("salam" latın tərcüməsini, "sevin" orijinal yunancanı əks etdirir).

κεχαριτωμένη sözü ( kecharitōménē ), burada "lütflə dolu" kimi tərcümə olunur, lakin müxtəlif tərcümələri də vardır.Qrammatik olaraq söz χαριτόω felinin qadın mükəmməl passiv iştirakçısıdır . ( charitóō ), "lütf göstərmək və ya bəxş etmək" mənasını verir və burada passiv səslə "bir lütf görmək və ya bəxş edilmək" deməkdir.

Mətn həm də Mattanın apokrifik Körpəlik Müjdəsinin 9-cu fəslindəki elanın hesabında görünür.

Duanın ikinci hissəsi Luka 1:42-də qeyd olunduğu kimi Elizabetin Məryəmə salamından götürülür: “Sən qadınlar arasında müqəddəssən və bətninin meyvəsi nə müqəddəsdir”. Birlikdə götürdükdə, bu iki keçid , Luka İncilinin 1-ci fəslində Məryəmin salamlandığı iki hissədir.

Duanın mətni

Latın dilində.

Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum.

Benedicta tu in mulieribus,

et benedictus fructus ventris tui, Iesus.

Sancta Maria, Mater Dei,

ora pro nobis peccatoribus,

nunc et in hora mortis nostrae. Amen.

Azərbaycan dilində

Salam sənə lütflə dolu Məryəm! Rəb səninlədir!

Sən qadınlar arasında müqəddəssən və müqəddəsdir bətninin səmərəsi İsa.

Müqəddəs Məryəm, Allah anası, biz günahkarlar üçün indi və ölüm saatımızda dua et. Amin