Çeçen Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı
Çeçenistan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı — 1937 -ci ildə Çeçenistan Respublikasının paytaxtı Qroznı şəhərində yaradılan gənclər teatrı.
| Çeçenistan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı | |
|---|---|
 Çeçenistan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının yerləşdiyi Çeçenistan Dram Teatrının keçmiş binası | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Əvvəlki adları | Kukla Teatrı, Çeçen-İnquş Kukla Teatrı |
| Teatrın tipi | Musiqili-Dram |
| Əsası qoyulub | 1937 |
| Teatr binası | |
| Tutumu | 250 |
| Heyət | |
| Direktor | Daayev Vaxahacı Buaroviç |
| Baş rejissor | Murtuzaliyeva Aset Asxabovna |
| Yerləşməsi | |
| 43°20′21″ şm. e. 45°39′53″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Qroznı |
| Ünvan |
 Rusiya, Çeçenistan Qroznı şəhəri, 364051, M. İsambayev prospekti, ev. 9 |
|
|
|
| tyuz-chr.mk95.ru | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
Tarixi
redaktəYaradılması
redaktə1935-ci ildə bir qrup teatr xadimi və teatr həvəskarları teatr dərnəyi yaratmışdılar. 1937-ci ilin oktyabrında onun əsasında kukla teatrı yaradıldı. Teatrın ilk əsəri "Sehrli Qaloş" tamaşası idi. Truppaya Pavel Berdnikov, Yevgeniya Taal, Yekaterina Xolod, Mariya Yakovleva və başqaları kimi teatr sənəti ustaları daxil idi.[1]
Teatrın yarandığı ilk il ərzində teatrın repertuarına "Qozbel at", "Ələddinin və Sehrli Çırağı", "Kahin və işçisi Baldanın nağılı", "Qulliverin səyahəti" tamaşaları daxil idi. 1939-cu ildə teatrda kəndlərdə tamaşa göstərən çeçenlərdən ibarət aktyor qrupu təşkil edildi. Qrupun repertuarında ilk tamaşalar "Müdrik ayı", "Eybəcər Yarbuz", "Meşədə çaxnaşma" əsərləri idi. Bu tamaşaların quruluşçu rejissoru Harun Batukayev olmuşdu.
Böyük Vətən müharibəsi illərində teatrın işi dayanmadı. Tamaşalar xəstəxanalarda, toplanma məntəqələrində, hərbi qarnizonlarda oynanılırdlı. Bir çox teatr aktyorları könüllü olaraq cəbhəyə getdilər və geri qayıtmadılar.
Müharibə bitdikdən sonra teatrın fəaliyyəti bərpa edildi. Repertuara "Atıcı Andrey", "Usta Mariya", "RVS", "Şeytanın dəyirmanı" (böyüklər üçün) adlı yeni tamaşalar daxil ildu.
1956-cı ildə Şimali Qafqazdakı teatrların zona baxışında teatr ifaçılıq qabiliyyətinə görə ən yaxşılardan biri kimi tanındı.
Reabilitasiyadan sonra
redaktə1957-ci ildə Çeçenlərin və İnquşların reabilitasiyasından sonra teatr yenidən çeçen dilində, 1969-cu ildə isə inquş dilində tamaşalar verməyə başladı. Teatrda beynəlxalq bir truppa işləyirdi - Rus, Çeçen və İnquş. Çeçen qrupunun ilk aktyorları Tamara Əliyeva, A.Taşuxadjiyeva, E.Taal, V.Ganukayev, Roza Mehtiyeva, L.Salayev, T.Zakriyev, M.Albastov, V.Visitayev, A.Xasiyev idi. İnquş qrupuna A.Ozdoyev, O.İmagozhyev, Kostoyev, Xautiyev bacılar, L.Katieva, M.Xadziyev, L.Viskaeva daxil idi. Rus truppasında Ruslan Xaçukayev, T. Medvedeva, N.Nargapova, V.Dombrovski, Yu.Strotin, V.Konoşko, İ.Boltaçev, L.Şevlev çalışmışdılar.
1960-cı illərdə repertuar sovet və milli müəlliflərin əsərləri əsasında səhnələşdirilən yeni tamaşalarla tamamlandı. Bilal Səidov və A.Balabanovun "Dağlar çağırır", Ömər Qaysultanov "Turpal", "Prank", "Kiçik Dana", Hacıəhməd Bersanovun "Beksolt cəsur ürəkdir" və Əbdülhəmid Həmidovun "Boz qanadlı göyərçin" əsərləri teatra yeni nəfəs vermişdi.
1980-ci illərdə teatr Rusiyanın cənubunda keçirilən teatr festivalında II dərəcəli diplomla, Macarıstan incəsənətinin II festivalında iştirakına görə xatirə medalı ilə təltif edildi.
1990-cı illərin əvvəllərində Çeçenistandakı siyasi qeyri-sabitlik və sonrakı birinci və ikinci müharibə teatra təsir göstərə bilmədi. Maddi baza məhv edildi, sənətçilər dağıldı, kuklalar və bəzək əşyaları məhv edildi.[2]
Teatrın canlanması
redaktəMüharibədən sonra teatrı yenidən canlandırmaq lazım idi. A.Usmanovun "Mağaranın Sirri", Musa Əhmədovun "Çırdığın Macəraları" (mina təhlükəsi haqqında), Əhmədxan Əbu-Bakarın "Oddan sikkələr", Ömər Qaysultanovun "Şeytanın papağı", "Buk" tamaşaları M.Suponinin əsərləri səhnələşdirildi. 2004-cü ildə Naurski Rayon Mədəniyyət Evində teatrın şöbəsi açıldı.
2008-ci ildə, teatrın 70 illiyi münasibətilə, Rusiyanın əməkdar artisti V.Dombrovskinin səhnələşdirdiyi Vadim Korostylevin "Aybolit" və Sergey Aksakovun "Qırmızı çiçək" tamaşaları, həmçinin B.Abadievin "İbrahimin macəraları" əsərləri səhnəyə qoyuldu.
2009-cu ildə teatr işçiləri Çeboksarıda keçirilən Volqa bölgəsi kukla teatrları festivalında - "Nağıllar Karuseli"ndə iştirak etdilər, burada tamaşaçılara "Xəyal" (Çeçenistan Respublikasının Əməkdar Mədəniyyət İşçisi T.İsayevanın tamaşası təqdim edildi).
Hazırda teatrın repertuarına V.Korostylevin "Aybolit", B.Abadiyevin "İbrahimin macəraları", A.Usmanovun "Mağaranın sirri", V.Pavlovskisin "Kiçik tülkü yaramaz", A.Zubairayevanın "Harry Potter və Onun Dostları", Sergey Aksakovun "Qırmızı çiçək", Ş.Kaziyevin "Nəsrəddin Qızıl Eşşəyi", R.Şamsutdinovun "Kiçik Qırmızı papağın macəraları", V.Dvorskinin "Atlatma şahzadəsi", Pavel Morozovun "Yırtıcı dovşan" və başqaları. tamaşaları daxildir.[3]
İstinadlar
redaktə- ↑ "История чеченского театра юного зрителя". 2021-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-02.
- ↑ "Кукольный театр в Чечне". 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-02.
- ↑ "Чеченский государственный тeaтp юного зрителя". 2021-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-02.