Ədilə Əflaki
Nəzərli Ədilə Osmanqızı (1954-cü il, 4 iyul Bakı) — xanəndə,Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti.
| Ədilə Əflaki | |
|---|---|
 Ədilə Osman qızı Nəzərli | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum adı | Nəzərli Ədilə Osmanqızı |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ→ Azərbaycan |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | xanəndə |
| Janrlar | muğam,solist |
| Təhsili | |
| Mükafatları |
 |
Həyatı redaktə
Ədilə Əflaki – Nəzərli 4 iyul 1954-cü ildə Bakı şəhərində, Bakının kiçik milyonçusu olan, eyni zamanda ADOBT-nın Üzeyir Hacıbəyli orkestrinin aparıcı solisti olmuş, tanınmış korifey musiqişünas Ələkbərbəy Cavad oğlu Nəzərlinin ailəsində anadan olmuşdur[1].
Əslən Qərbi Azərbaycandandır. Ata soyadının İrəvanda, Axta rayonunun Mərmərə kəndində, ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri kütləvi qətliamlarda – soyqırım nəticəsində ata tərəfindən qətlə yetirilən baba, nənə - doğmalarının, erməni daşnakları tərəfindən ümumilikdə - 6 ailəsinin tamamilə məhv edilməsinə istinadən şəhid ailəsi varisidir.(İşgəncə ilə qətlə yetirilən doğmalarının cəsədlərini taxıl quyularına tökmüşdülər). 1941-1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsi əlili Osman Alı oğlunun övladıdır. Ali təhsillidir, ADMİU-ni bitirmişdir. 1972-ci ildən Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasından səhnə fəaliyətinə başlayaraq, uzun illər Azərbaycan Dövlət Konsert Qastrol Birliyinin, sonralar Dövlət Muğam teatrının solisti olmuşdur.
Qarabağ müharibəsində iştirakı redaktə
Ədilə Əflaki I Qarabağ müharibəsinin iştirakçısıdır. 1990-cı ildən Azərbaycanın torpaq ərazi bütövlüyü uğrunda cəbhə bölgələrində, qaynar nöqtələrdə, incəsənətdən ilk könüllü olaraq, müntəzəm xidmətlərinə görə Müdafiə Nazirliyində N saylı Dövlət qeydiyyatlı hərbi arxivi qorunur. Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin Şah İsmayıl Xətai,"Bir Kərə Yüksələn Bayraq Bir Daha Enməz" və bu kimi digər fəxri fərmanlarının sahibidir.
Prezidentin 1993-cü ildən xalqa müraciətindən də öncə 1990-cı ildən etibarən Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin əməkdaşı olaraq, qeyri-idarə və təşkilatlardan fərqli olaraq, əməkdar artistin qaynar nöqtələrdə müntəzəm xidmətlərini, Xalq qəzetində işıqlandırılan “Aslanın erkəyi, dişisi olmaz” başlıqlı məqaləni Prezident oxuduqdan sonra dəyərləndirərək söylədikləri: –“Əməkdar artist Ədilə xanım Osman qızı və bu kimi cəsur xanımlarımız Türk dünyasına və Azərbaycan xanımına şərəf və ləyaqət gətirəcək qədər təqdirəlayiqdir”- deyə sənətkarın bu xidmətlərini alqışlamış və Azərbaycan mədəniyyətinə başı ucalıq gətirməsini xüsusi qeyd etmişdir[2].
Sənətkarın bu cəsarətli addımları və xidmətləri redaktə
Sənətkarın xidmətləri sıralarına və cəsarətli addımlarından aşağıdakıları qeyd etmək lazımdır:
- "Aslanın Erkəyi Dişisi olmaz" 12 fevral 1999-cu il “Xalq” qəzeti № 38 (23091 cümə).
- "В огне войне", "Эти хрупкие плечи" 1992-ci il noyabr “Вышка” qəzeti № 18975.
- "Xalq" qəzeti cəbhə bölgəsindən fotosesiyası və məqalə. 27 oktyabr 1993-cü il.
- "Döyüşçü Səhnəyə Qayıdır" fotosesiyası və məqalə. 1993-cü il.
- "Одна из первых народный исполнителниц, побывщых на Фронте", "Культура" qəzeti 2000-ci il.
- "Arzum Qarabağda oxumaqdır" Müdafiə Nazirliyinin "Azərbaycan Ordusu" qəzeti №1 (60, 24 yanvar 2004-cü il).
- "Səsində Qarabağ Həsrəti Çırpınır" Mədəniyyət Nazirliyinin "Mədəniyyət" qəzeti.
- "Hərbi Geyimdə Çıxış Edir", "Yeddi gün" qəzeti 1990-cı il.
- "Azərbaycan qadını" jurnalı və bu kimi haqqında yazılan məqalələr dövri mətbuatda işıqlandırılmışdır.
1990-cı ildə Almaniyada Qərbi Berlində Azərbaycan Cəmiyyətləri Başqanlarının növbədənkənar qurultayında 20 yanvar faciəsinə ilk açıqlama nitqi söyləmişdir. 1990-cı ildə Almaniyada Qərbi Berlində TD-1 telekanalında milli musiqimizin təbliğinə aid bir saatlıq efir konserti yayımlanan ittifaqdan olan yeganə xanəndədir.
Respublika Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri Dövlət Komitəsinin fəxri üzvüdür. Ədilə Əflaki - Nəzərli şair qəlbli xanəndədir. Sənətkarın 9 janrda yazdığı şeirlər “Sabiranə”, “Lətiflər”, “Deyimlər”, “Qəzəl”, “Mənsurşeir”, “Qoşma”, “Dostluq şarjı-karikatura”, “Bayatı”, “Aforizm” və “Vətənpərvərlik” ruhlu şeirləri xalq tərəfindən bəyənilərək dövri mətbuatda çap olunmuşdur. Sənətkar “Bayrağımız var bizim, qüdrətimiz var bizim”, “Xocalı” - “Ata millət, Ana millət ağlama”, “Qayıt Riyad”, “Şuşa naləsi”, “Azərbaycan canım mənim”adlı Qarabağa çağırış ruhlu, vətənpərvərlik mövzusunda olan əsər-mahnılarının söz müəllifi olan və ən çox vətənpərvərlik ruhlu mahnılarının ifaçısıdır.
Bəstəkarlar tərəfindən bir sıra şeirlərinə mahnılar bəstələnmişdir. Əməkdar artistin ifasında olan bəstəkar, xalq mahnıları və Azərbaycan muğamlarından ibarət lent yazıları Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində Televiziyanın Qızıl fondunda qorunur və səsləndirilir. 2000-ci ildə dövlət tərəfindən nəşr olunan “El sevsə sənətkarı” adlı Musiqi Ensiklopediyasında sənətkar, “Aslanın erkəyi, dişisi olmaz” başlıqlı xüsusi səhifədə işıqlandırılmışdır[3].
Sənətkar ADOBT-nın solisti, korifey musiqişünas Ələkbərbəy Cavad oğlu Nəzərlinin nəvəsi və yeganə davamçısı olaraq, Dövlət Milli Ensiklopediyasında Nəzərlilər soyadına ayrılan səhifələrdə Ədilə Əflaki Nəzərlinin də həyat və yaradıcılığı işıqlandırılmışdır.
Mükafatları redaktə
Azərbaycan milli musiqi mədəniyyətini Azərbaycanda və beynəlxalq arenada təbliğinin səmərəli fəaliyyətinə və müstəsna xidmətlərinə görə, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq sərəncamı ilə 2007-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti fəxri adına layiq görülmüşdür.[mənbə göstərin] 7 may 2020-ci ildə[4], 7 may 2021-ci ildə[5] və 10 may 2022-ci ildə[6] Prezident Mükafatına layiq görülmüşdür.
Ailəsi redaktə
Həmçinin bax redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ Heydər Əliyev fondu. "Muğam" ensiklopediyası. Bakı. 2008. səh. 153-155.
- ↑ "Yeddi gün" qəzeti. "Hərbi geyimdə çıxış edir". Bakı. 1990.
- ↑ "Xalq" qəzeti. “Aslanın erkəyi, dişisi olmaz”. Bakı. 1999,12 fevral. səh. 85.
- ↑ President.Az. "İncəsənət xadimlərinə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 07.05.2020. 2020-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-07.
- ↑ President.Az. "İncəsənət xadimlərinə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 07.05.2021. 2021-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-07.
- ↑ President.Az. "İncəsənət xadimlərinə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 10.05.2022. 2022-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-12.