Hüma Şah Sultan
Hüma Şah Sultan (Osmanlı türkcəsi: ھما شاہ سلطان 1630 – 1686, Konstantinopol) — Osmanlı imperiyasının 18. padşahı və 97. İslam xəlifəsi I. İbrahimin son hasəkisi, yeganə nigahlı qadını, Şahzadə Orxanın anası və dövlət rəhbərliyində sözü keçmiş bir hasəki sultandır.
| Hüma Şah Sultan | |
|---|---|
| ھما شاہ سلطان | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Çərkəz |
| Vəfat tarixi | 1672dən sonra |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | I İbrahim |
| Uşağı | Şahzadə Orxan |
| Dini | islam |
HəyatıRedaktə
Hüma Şah Sultan çərkəz əsilli cariyə və I. İbrahimin 1647-ci ildə İstanbulda nigah bağladığı, "Telli Hasəki" olaraq da anılan son qadınıdır.[1] Sultan I. İbrahimin dönəmində çox böyük gücə sahib olmuşdur. Nigah mərasimi mükəmməl təşkil olunmuşdur. Hüma Şah Sultanın vəkili Qızlar ağası, padşahın vəkili isə Sədrəzəm Həzərparə Əhməd Paşa olmuşdur. Cehiz olaraq Misir xəzinəsi verilmişdir. Mərasimdə bütün divan nümayəndələri, yüksək dövlət məmurları və İstanbulun bütün alimləri sırayla düzülərək Davudpaşa Sarayına getdilər. Telli duvaqlı gəlini buradan alıb, Topqapı Sarayındakı Validə Sultan bağçasına gətirdilər. Bu tarixdən sonra Hüma Şah Sultan tellər içində gətirildiyi üçün Telli Hasəki adlanmağa başlandı.[2] Nigahından az əvvəl Orxan adında şahzadə dünyaya gətirmişdir.[3]
Bağlanan nigahdan cəmi 6 ay sonra Sultan İbrahim taxtdan endirilərək edam edilmiş, böyük oğlu Şahzadə Mehmed isə 6 yaşındaykən padşah elan olunmuşdu. Sultan İbrahimin digər hasəkiləri kimi Hüma Şah Sultan da Köhnə Saraya sürgün edilmiş, geridə qalan ömrünü burada yaşamışdır. Haqqında ən son məlumat isə 1672 tarixinə aid xəzinə qəbzidir. Bu tarixdən sonrakı illərdə haqqında heç bir məlumat yoxdur.