Mikayıl Hüseynov

Azərbaycan sovet memarı və memarlıq tarixçisi, professor
(Mikayıl Useynov səhifəsindən yönləndirilmişdir)

Mikayıl Ələsgər oğlu Hüseynov (Useynov) (6 (19) aprel 1905, Bakı[1]7 oktyabr 1992, Bakı) — Azərbaycan-sovet memarı və memarlıq tarixçisi, memarlıq doktoru (1950), professor (1939), SSRİ Memarlıq Akademiyasının həqiqi üzvü (1950–1956; müxbir üzv 1941)[2], Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1945), Böyük Britaniya və İrlandiya Kral Asiya Cəmiyyətinin fəxri üzvü (1985). Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1985), SSRİ xalq memarı (1970), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1940), "Stalin" mükafatı laureatı (1941), SSRİ Ali Sovetinin IV və V çağırış deputatı, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin III, VI və XI çağırış deputatı.[3]

Mikayıl Hüseynov
Azərbaycan Memarlar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri
1947 – 1992
Sonrakıİlham Əliyev
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 6 (19) aprel 1905
Doğum yeri
Vəfat tarixi 7 oktyabr 1992(1992-10-07) (87 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Təhsili
Fəaliyyəti memar, siyasətçi
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi memar
Elmi dərəcəsi

Təltifləri Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 1985
"Lenin" ordeni — 1985 "Lenin" ordeni — 1958 "Lenin" ordeni — 1946 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni — 1951 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni — 1939
"SSRİ xalq memarı" fəxri adı — 1970 "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 1940 2-ci dərəcəli "Stalin" mükafatı — 1941 SSRİ Nazirlər Sovetinin mükafatı — 1978
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

Mikayıl Ələsgər oğlu Hüseynov 19 aprel 1905-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur.[4] 1922–1929-cu illərdə M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Politexnik İnstitutunda mühəndis-inşaat fakültəsinin mühəndis-memar ixtisası üzrə təhsil almışdır.[2][5]

1930–1959-cu illərdə memar, sonradan isə "Azərdövlətmemarlayihə"də (indiki "Azərdövlətlayihə" DBLİ) 1-ci memarlıq emalatxanasının rəhbəri olmuş, 1960–1990-cı illərdə məsləhətçi (konsultant) işləmişdir. 1947–1992-ci illərdə Azərbaycan Memarlar İttifaqının sədri olmuşdur. 1945-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın fizika — texniki elmlər və neft bölməsi üzrə həqiqi üzvü (akademik) oldu. İlk memarlıq və nəzəri əsərlərini 1946-cı ilədək Sadıq Dadaşovla birgə yaratmışdır. 1948–1988-ci illərdə Azərbaycan SSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun direktoru işləyib. 1982 ildə Bakı şəhərinin fəxri vətəndaşı seçilmişdir.[5]

1992-ci ildə Beynəlxalq Memarlıq Akademiyasının Moskva şöbəsinə fəxri üzv seçilmişdir. Eyni ildə M. Hüseynovun təşəbbüsü ilə Şərq ölkələri Beynəlxalq Memarlıq Akademiyası yaradıldı və ilk prezidenti Mikayıl Ələsgər oğlu Hüseynov oldu.

M. Hüseynov 7 oktyabr 1992-ci ildə Bakıda vəfat etmiş,[3] I Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.

Yaradıcılığı

redaktə

Az vaxtda onun layihələri əsasında Bakı, Gəncə, Naxçıvan, Şəki, eləcə də Düşənbə, Moskva və s. şəhərlərdə mədəni-məişət binaları tikilmişdir. Şərq və Qərb memarlıq məktəbinin sintezindan yararlanan Mikayıl Hüseynov əzəmətli yaşayış və ictimai binaların layihələrini hazırlayıb. Bakıdakı "Alimlər evi" (1946), Ü. Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası (1937–1939), Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi (1946), Nizami Kino Mərkəzi (1937–1939), Azərbaycan Politexnik İnstitutu (1931–1933), "Bakı Soveti" işçiləri üçün yaşayış (hazırda Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti binası, 1938–1941) binaları onun layihələri əsasında inşa olunub. Memarın simmetrik kompozisiya şəklində həll edilmiş layihəsinə əsasən Hökumət Evinin yaninda 10 mərtəbəli 2 yaşayış binası, 16 mərtəbəli evlər (hamısı 1970 illər), Lenin meydanının qərb tərəfində 16 mərtəbəli "Azərbaycan" (1969; SSRİ Nazirlər Sovetinin mükafatı, 1978), şərq hissəsində isə "Abşeron" (1985) mehmanxanaları tikilmişdir.[4] Hüseynovun 1960–1980-ci illər yaradıcılıq fəaliyyətində Bakıda V. İ. Lenin meydanı ansamblının tikintisi əhəmiyyətli yer tutur.[6]

İngiltərə kraliçası II Yelizavetanın himayəsi altında olan "Böyük Britaniya Asiya Cəmiyyəti" tərəfindən 1985-ci ildə təşkil edilmiş "Bakının memarlığı" sərgisində akademik M. Hüseynovun əsərləri nümayiş etdirildi. Sərgi materiallarına keçirilən baxış və müzakirələrdən sonra M. Hüseynovu Böyük Britaniya və İrlandiya Krallığının Asiya cəmiyyətinin Fəxri üzvü seçdilər.[3]

Əsərləri

redaktə

Təltif və mükafatları

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 Усейнов Микаэль Алескерович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. 1 2 "Дадашев Садых Алекпер / Усейнов Микаэль Алескер". famous.totalarch.com (rus). 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 aprel 2021.
  3. 1 2 3 "Useynov Mikayıl Ələsgər oğlu (1905–1992)". science.gov.az (az.). 2021-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 aprel 2021.
  4. 1 2 "The Face of Soviet Baku – Architects Sadiq Dadashov and Mikayil Useynov". www.visions.az (ingilis). May - June 2013. 2018-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 aprel 2021.
  5. 1 2 "Герой Социалистического Труда Усейнов Микаэль Алескерович". www.warheroes.ru (rus). 2021-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 aprel 2021.
  6. 1 2 Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. X ҹилд: ФростШүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. С. 286–287.

Həmçinin bax

redaktə