Neoproterozoy və ya Neoproterozoy erası — 1000 milyon il əvvəldən 541 milyon il əvvələ qədər olan zaman dilimidir.[1] Proterozoy eonunun son dövrüdür. Mezoproterozoy erasından əvvəl və Fanrozoy eonunun Paleozoy dövründən sonrakı dövrdür. Geoloji rekordda bilinən ən şiddətli buzlanma Kriogen dövründə, buz təbəqələri ekvatora çatıb " Qartopu Yeri " meydana gətirdikdə baş verdi.

Mürəkkəb çoxhüceyrəli həyatın ən erkən fosilləri Ediakar dövrünə təsadüf edir.

Geologiya redaktə

Neoproterozoyun başlanğıcında əvvəlki Mezoproterozoy dövründə yaranmış Rodiniya superqitəsi ekvatora yaxınlaşmağa başladı. Tonian dövründə, Rodiniyanı bir neçə torpaq kütlələsinə parçalayan çat yarandı.

Dövrlər redaktə

Neoproterozoy erası Toni (1000–720 milyon il əvvəl), Kriogen (720–635 milyon il əvvəl) və Ediakar (635–541 Milyon il əvvəl) dövrlərinə bölünür.[2]

İstinadlar redaktə

  1. Ogg, James G.; Ogg, Gabi; Gradstein, Felix M. The Concise Geologic Time Scale. Cambridge University Press. 2008. 184. ISBN 978-0-521-89849-2. 2018-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-06.
  2. Walker, J.D., Geissman, J.W., Bowring, S.A., and Babcock, L.E. "GSA Geologic Time Scale v.5.0" (PDF). 2018. doi:10.1130/2018.CTS005R3C. 24 January 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 May 2019.